Zo zit het met schade en ongelukken rondom auto's van de zaak

Werkgevers zijn aansprakelijk voor schade die hun werknemers tijdens hun werk veroorzaken. Dit geldt ook voor schade aan auto's. Dat geldt bij een leaseauto, bedrijfswagen, eigen auto én voor letselschade. Voor woon-werkverkeer gelden weer andere regels.

Snel inzicht in de belangrijkste ondernemerszaken: met de Top 3 Scans van De Zaak: de AOV Scan, de Aftrekposten Scan en de Pensioen Scan

Inhoudsopgave

Schade aan auto tijdens werk

Werkgevers zijn aansprakelijk voor alle schade die hun werknemers veroorzaken tijdens de uitoefening van hun werkzaamheden. Deze hoofdregel geldt ook voor schade aan auto’s, of ze nu geleast zijn, of het eigendom zijn van de werkgever of de werknemer. Hetzelfde geldt voor letselschade.

Schade tijdens woon-werkverkeer

Voor woon-werkverkeer gelden andere regels; dan is de werknemer in principe aansprakelijk. Maar ook dan zijn het de feitelijke omstandigheden die per geval bepalen wie uiteindelijk aansprakelijk is. En moet betalen.

De werkgever komt alleen onder de aansprakelijkheid uit als valt te bewijzen dat de werknemer het ongeluk met opzet heeft veroorzaakt of bewust roekeloos is geweest. Dit is vaak erg lastig. Bij auto-ongelukken lukt het meestal wel als de werknemer aantoonbaar onder invloed was van alcohol of drugs op het moment van het ongeluk.

Wie gaat het betalen?

Een verplichte verzekering of een getekende verklaring waarin de werknemer toezegt zelf verantwoordelijk te zijn voor autoschade garanderen niet dat de werkgever onder zijn aansprakelijkheid uitkomt.

Wie aansprakelijk is, hangt af van de feitelijke omstandigheden op het werk. Juristen bedoelen dan hoe het werk precies is georganiseerd, waar en wanneer de zeggenschap van de werkgever begint en eindigt, en welke verplichtingen de werknemer heeft tijdens zijn dienstverband. Daar zijn geen vuistregels voor te geven, elk geval moet apart door juristen worden bekeken.

Voorbeeld aansprakelijkheid autoschade

Tijdens het wegbrengen van een pakje veroorzaakt werknemer X van bedrijf A een ongeval waarbij zijn auto total-loss raakt. De schade bedraagt € 1588,-. Het bedrijf vergoedt hiervan € 907,- aan de werknemer.

Deze probeert via een juridische procedure ook de resterende € 681,- te krijgen, omdat de schade is ontstaan toen hij voor zijn werkgever op weg was. Hij vindt dat de schade geheel voor rekening van de werkgever is, ook omdat in de arbeidsovereenkomst is vastgelegd dat hij voor het wegbrengen van pakjes zijn eigen auto moet gebruiken. De werkgever is het niet eens met de claim op basis van de cao-bepaling.

Hoewel een werkgever niet aansprakelijk is voor de bezittingen van een werknemer, beslist de Hoge Raad in het geval van de werknemer anders. Omdat hij volgens zijn arbeidsovereenkomst verplicht is zijn eigen auto te gebruiken en de werkgever hem geen alternatief bood. Het bedrijf is dus aansprakelijk gesteld.

In het algemeen is het overigens niet aan te raden om in een arbeidsovereenkomst of cao expliciet op te nemen dat de werknemer voor dienstreizen een auto moet gebruiken, of daarvoor zijn eigen auto moet gebruiken.

Een rechter legt dat snel uit als “de werknemer had geen andere keuze”. Je draait als werkgever dan op voor alle schade, mocht de werknemer iets overkomen tijdens een dienstreis. Misschien kun je maar beter helemaal niets vastleggen over verplicht gebruik van vervoersmiddelen en zorgen dat werknemers altijd een keuze hebben.

  • Let wel: de uitspraak van de rechter kan altijd per geval verschillen, afhankelijk van andere omstandigheden. Zoals blijkt uit het voorbeeld van timmerman Y (Subkopje: aansprakelijkheid woon-werkverkeer).

Geen schuld bij schade

Krijgt een van je werknemers een aanrijding die is veroorzaakt door een ander, dan is deze derde partij in principe aansprakelijk. Is de wagen van de werkgever of is het een leasewagen, dan kan de werkgever deze derde partij aansprakelijk stellen.

Bij leasewagens is dat zelfs vaak verplicht, volgens de leaseovereenkomst. Is de wagen eigendom van de werknemer, dan kan de werknemer zélf de derde partij aansprakelijk stellen. Is de derde partij een werknemer die een dienstreis maakte, dan is zijn of haar werkgever aansprakelijk.

Letselschade

Bij een ongeval tijdens een dienstreis kan de werknemer zelf ook verwondingen oplopen. De werkgever is ook voor deze schade aansprakelijk. Meestal blijft die aansprakelijkheid beperkt tot de kosten die niet worden gedekt door een andere verzekering of uitkering.

Ook als de werknemer letselschade veroorzaakt aan een ander, kan de werkgever voor dit deel aansprakelijk worden gesteld. Aangezien verzekeringen en uitkeringen steeds kariger worden, kan deze uitspraak dus grote financiële gevolgen hebben voor de werkgever.

Aansprakelijkheid woon-werkverkeer

Werkgevers zijn alleen aansprakelijk voor ritten tijdens het werk, niet voor schades in het woon-werkverkeer. Gebeurt er iets tijdens de rit van en naar huis, dan is de werknemer in principe aansprakelijk voor de schade. Maar de omstandigheden geven de doorslag, net als bij materiële schade, zoals blijkt uit het volgende voorbeeld:

Voorbeeld aansprakelijkheid woon-werkverkeer

Onderweg van zijn woonplaats naar het werk in een andere plaats, raakt timmerman Y met zijn eigen auto betrokken bij een verkeersongeval. Hij rijdt op de linkerrijstrook als vóór hem plotseling wordt geremd. Als reactie hierop stuurt de timmerman naar de rechterrijstrook, waar de auto wordt gegrepen door een vrachtwagen. De werknemer en drie meerijdende collega’s lopen ernstig letsel op en de auto is totaal vernield. Op grond van de verzekering van de auto (WAM) van de timmerman, wordt de letselschade aan de collega’s vergoed.

De schade aan de auto en de letselschade van de bestuurder zelf zijn echter niet gedekt door de WAM-verzekering. Omdat hij het ongeluk zelf heeft veroorzaakt, kan de bestuurder de schade ook niet op de vrachtwagenchauffeur verhalen.

Hierop beroept de timmerman zich op art. 7:658 BW en de eisen van goed werkgeverschap om zijn werkgever aansprakelijk te stellen voor zijn eigen schade. De kantonrechter wijst de vordering af, omdat noch uit art. 7:568 BW noch uit de algemene regels betreffende de arbeidsovereenkomst blijkt dat de werkgever aansprakelijk is voor schade die de werknemer onderweg naar zijn werk oploopt.

Ook de vordering met betrekking tot de materiële schade wijst de kantonrechter af. Aangezien de werknemer een reisuren-, autokosten- en een meerijdersvergoeding ontvangt waaraan hij maandelijks ongeveer € 681,- overhoudt, acht de kantonrechter hem in staat de risico’s voldoende te verzekeren of om het risico van totaal verlies als eigenaar zelf te dragen.

Werkgever aansprakelijk als werknemer geen keus heeft

Ook op de hoofdregel ‘de werknemer betaalt schades in woon-werkverkeer’ geldt een belangrijke uitzondering. Een werknemer die tijdens een bedrijfsrit een ongeluk maakt, kan in sommige gevallen zijn werkgever aansprakelijk stellen.

Het hangt er helemaal vanaf of de werknemer voor zijn werk wel moet reizen zoals de werkgever hem voorschrijft. Hoe minder keuze je hem laat, hoe sneller je aansprakelijk bent. Ook hier zijn de feitelijke omstandigheden dus bepalend, net als bij autoschade tijdens het werk.

Heb jij nog geen tankpas? Bekijk dan snel wat mogelijk is met een tankpas via De Zaak.

Verkeersboetes

Een uitspraak van het Haagse gerechtshof deed in het voorjaar van 2006 veel stof opwaaien: alle snelheidsovertredingen tot tien kilometer boven het toegestane maximum zouden voor rekening zijn van de werkgever. De meeste juristen vinden die conclusie (veel) te ver gaan.

Maar ook hier gaat het in feite om het gedrag van de werknemer: rijdt die opzettelijk of bewust roekeloos te hard, dan betaalt de werknemer de boete. Dat geldt immers in beginsel voor alle schades die een werknemer veroorzaakt: de baas betaalt, behalve als hij een van de uitzonderingen (opzettelijk of bewust roekeloos gedrag) kan bewijzen.

De Haagse rechter deed uitspraak in een specifiek geval. Het ging om een chauffeur van een transportbedrijf die tijdens de uitoefening van zijn werk te hard reed. Het ging dus uitdrukkelijk niet om woon-werkverkeer. Rijdt de werknemer dan te hard, dan is hij echt zelf het haasje. Bovendien was de chauffeur in dienst van een bedrijf dat in de CAO geen algemene afspraken had opgenomen over verkeersboetes. Vervoersbedrijven hebben die meestal wel en dan is afgesproken dat de werkgever alleen de eerste drie of vijf boetes betaalt, of slechts betaalt tot vijf of acht kilometer te hard.

Rijdt een van je mensen veel te hard, dan kun je opzet of roekeloosheid vrij eenvoudig aannemelijk maken. Tenzij jij, of de omstandigheden, hem geen andere keus lieten. Ook als het gaat om negeren van een parkeerverbod of rijden door rood licht, kun je als werkgever eenvoudig bewijzen dat de werknemer dat met opzet heeft gedaan. Een simpele ogentest volstaat. De meeste werknemers kiezen in dergelijke situaties dan ook eieren voor hun geld: ze betalen zelf. Ook leasemaatschappijen sturen de bon door naar de bestuurder. Hoor je vaak ook niets meer van.

Verzekeringen aansprakelijkheid

Veel werkgevers hebben een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering voor arbeidsongevallen. Een gebruikelijke uitsluiting is schade die verband houdt met het besturen van motorvoertuigen. Maar: lees de polisvoorwaarden goed, soms is de autoschade die een van je mensen toebrengt aan het voertuig van een ander wel gedekt.

Is de dekking niet volledig, dan kun je voor schade aan motorvoertuigen een dienstrittenverzekering afsluiten. De dekking biedt schade voor verlies of beschadiging van het motorvoertuig als gevolg van bijvoorbeeld een ongeval. Het moet dan wel gaan om incidentele dienstreizen. Ook het bedrag dat je kunt verzekeren is doorgaans beperkt: meestal niet veel meer dan ongeveer € 15.000,-. De verzekeraars gaan ervan uit dat duurdere motorvoertuigen casco zijn verzekerd. Normale uitsluitingen zijn schade tijdens langdurig parkeren, schade tijdens woon-werkverkeer en schade aan personen en zaken.

Ook letselschade door een auto-ongeval tijdens een dienstreis wordt niet altijd vergoed door de normale aansprakelijkheidsverzekering van de werkgever. De verplichte WA-verzekering vergoedt letselschade meestal ook niet. Dan kan een schadeverzekering voor inzittenden, voor alle werknemers of een speciale dekking gekoppeld aan de algemene aansprakelijkheidsverzekering een oplossing zijn. Denk hierbij ook aan een beroepsaansprakelijkheidsverzekering.

Schade tijdens transport

Voor de transportsector gelden bijzondere regels en wetten. De EVO heeft een onderzoek gedaan naar transportschade. Hieruit blijkt dat goederen tijdens het transport naar de klant vaak beschadigd raken, waardoor het bedrijfsleven forse door aansprakelijkheid schade lijdt.

Verzekeren blijkt niet altijd de oplossing te zijn doordat in de kleine lettertjes in polissen veel schade wordt uitgesloten. Het EVO-onderzoeksrapport onder 1500 bedrijven bevat praktische aanbevelingen om schade te voorkomen.

Met dank aan: Camps Advocatuur te Enschede, gespecialiseerd in (letsel)schaderecht: Mr. M.J.E.C. Camps, Mr. A.J.R. Oude Middendorp, telefoon 053 – 431.3772 / info@letseladvocaat.nl

Controle Belastingdienst

Gratis whitepaper: Belastingdienst Controle, wat nu?!

Hoe vaak gebeurt het, hoe voorkom je het en stappenplan als het tóch gebeurt.

Veelgestelde vragen

Wie is verantwoordelijk voor schade aan bedrijfsauto’s?

Als de bedrijfsauto beschadigd raakt tijdens het uitvoeren van reguliere werkzaamheden, dan is de werkgever verantwoordelijk voor de betaling van de schade. Deze verantwoordelijkheid kan gedekt worden door de aansprakelijkheidsverzekering van het bedrijf.

Wie betaalt schade aan een bedrijfswagen?

Wie de schade aan een bedrijfswagen betaalt, hangt af van de specifieke omstandigheden van het ongeval of de beschadiging. In sommige gevallen betaalt de verzekeringsmaatschappij van de eigenaar van de bedrijfswagen de schade, terwijl in andere gevallen de verzekeraar van de tegenpartij verantwoordelijk is. Er zijn ook gevallen waarbij een combinatie van verzekeraars de betaling verricht.

Kan je als werknemer aansprakelijk worden gesteld voor schade aan een bedrijfswagen?

Werknemers zijn in principe aansprakelijk voor schades tijdens het woon-werkverkeer. In sommige gevallen kan de werknemer aansprakelijk zijn voor de schade als deze is veroorzaakt door onachtzaamheid of onzorgvuldigheid. Zoals bij ongevallen veroorzaakt door het rijden onder invloed van alcohol of drugs, te hard rijden, of niet naleven van verkeersregels.

Gerelateerd lezen:

• Hoe werkt een arbeidsongeschiktheids-verzekering (AOV)?
• Elektrisch is de trend
• Een AOV duur? Dat hoeft niet!

Is jouw pensioenpot al gevuld een zorgeloze oude dag? Check binnen 2 minuten welke pensioenopties voor jou (fiscaal) het beste zijn. Start de gratis Pensioen Scan van De Zaak.

Peter Westhof

Peter Westhof

Ik schrijf als journalist veel over ondernemerszaken en voor De Zaak specifiek over energie voor ondernemers. Ook heb ik veel ondernemers geïnterviewd. Ondernemers willen vooral graag ondernemen, zo heb ik gemerkt. Het is buitengewoon handig en waardevol voor hen als een site als De Zaak op een begrijpelijke manier bepaalde ingewikkelde onderwerpen uitlegt. Daar draag ik graag aan bij.
Lees ook…