Ooit reed Valerie, gedreven door targets en bonussen, door heel Noord-Holland in een auto van de zaak. “Stond ik ’s avonds in de file op de A9 te wachten tot ik weer naar Texel kon.” Het was genoeg. Ze besloot haar eigen bedrijf op te zetten: Puur Zsa Zsa Zsu, dat zich richt op eventmanagement, communicatie en PR. Eerst naast haar werk, maar al gauw zonder zijwieltjes.
Eten verbindt
“Ik heb op Curaçao gewoond. Zsa Zsa Zsu is een Antilliaans toverwoord voor ‘het ontbrekende element, iets moois, iets extra’s, vlinders in je buik’. Dat wil ik mijn klanten bieden. Maar omdat ik het ook heel erg leuk vind om zelf iets gaafs neer te zetten, iets waar ik echt mijn ei in kwijt kan, organiseer ik daarnaast een aantal evenementen op eigen initiatief.” Een amusetour in het centrum van Den Burg of de haven van Oudeschild bijvoorbeeld. En het Filmfoodevent waar chefs, horeca-personeel en bezoekers samen een culinaire documentaire kijken onder het genot van gerechten uit de film. “Tja, eten en drinken verbindt. Als er gedoe is, drink je samen een biertje. Even bijpraten doe je al snel onder het genot van een hapje. Iets vieren doe je met een bubbel en op een verjaardag hoort een taart.”
Duurzame boodschap
Op het Waddenstrand van Oudeschild bracht Valerie vorig jaar voor het eerst 17 mobiele keukens bij elkaar. Zeevruchten, Texels vlees, kroketjes van duurzaam gevangen paling, kaas en fruit van het eiland en biologische wijnen en frisdrank. Bezoekers luisterden naar zomerse deuntjes op meubilair gemaakt van gerecycled materiaal. “De meubels van Tenthuis Texel zijn ook te koop.” Ze voegt er lachend aan toe: “Het is alleen handig als mensen ze willen laten staan tot na het festival.”
Het Beach Food Festival kent twee afvalstromen; plastic en rest. De bekers zijn gemaakt van gerecycled materiaal, bordjes en bakjes zijn biologisch afbreekbaar. “Vorig jaar was het best spannend. Denken mensen niet dat het één of ander rechtsdraaiend geitenwollensokkenfeest zal worden? Maar ze omarmden het echt. En iedereen hield zich aan het scheiden. Aan het einde van het weekend lag er nergens afval.” Als het aan Valerie lag, ging ze nog wat verder. “Biologisch afbreekbaar is niet composteerbaar. Die bakjes zijn nog altijd restafval. Als je het echt goed wil doen moet je een groene afvalstroom hebben waar ook die bakjes bij kunnen. Dat is nu nog veel te duur, voor de ondernemers én voor de bezoekers. Dan krijg je de boodschap die je over wil brengen er echt niet meer in.”
“Maak het jezelf niet zo moeilijk”
Concessies doen is lastig. “Er is een behoorlijke dosis eigenwijsheid. Die flesjes biologische frisdrank zijn bijvoorbeeld best duur om in te kopen. ‘Val, maakt het jezelf niet zo moeilijk’, hoor ik wel eens. Ja, natuurlijk kan ik ook grote flessen suikerbommetjes inkopen, veel makkelijker. Maar dat wil ik dus niet.”
Ze wordt razend enthousiast als ze over de producten op haar festival praat. “Ik kreeg dit jaar zeventig aanmeldingen van ondernemers die hier wilden staan. Ook veel van buiten Texel, maar ik wil echt een lokaal gevoel neerzetten. Vakslager Peter Haker presenteert dit jaar bijvoorbeeld een worstje dat gemaakt is van vlees dat anders geen bestemming zou hebben. Gewoon goed Texels vlees dat overblijft na het uitbenen. Dat wordt normaal weggegooid. En in Arnhem is vast ook prachtig vlees, maar hier zie ik hoe de boeren boeren. Dat is ambacht en passie die bij elkaar komt. Er groeit hier ook van alles. Zo hebben we limonadesiroop van de Zelfpluktuin. De kruiden en aardbeien waar de siroop van is gemaakt groeiden hemelsbreed een paar honderd meter verderop!”
Een kijkje in Texelse weekenden
Valerie gunt haar bezoekers, juist ook die van de ‘overkant’, het echte eilandgevoel. “Het is een kijkje in onze weekenden.” Het concept verplaatsen naar een badplaats op het vaste land zit er dan ook niet in. “Ik zou misschien veel meer geld kunnen verdienen wanneer ik bepaalde principes overboord zou gooien. Maar een vertaling kan makkelijk een act worden. Dan is het niet meer echt. Het concept zoals het nu is klopt, hier kan ik achter staan.” Het festival is gratis toegankelijk voor de bezoekers en de ondernemers betalen alleen inschrijfgeld. “Als ik kijk naar de overkant, zie ik dat sommige festivals veel geld verdienen met onevenredig hoge afdrachten, extra kosten en inschrijfgeld. Er zijn immers heel veel foodtruck-ondernemers die een plekje zoeken. De organisaties zijn in het voordeel. Maar staan die ondernemers dan gelukkig op je festival? En dragen ze dat uit naar de bezoekers? Als je je alleen maar laat leiden door geld, kun je nooit iets neerzetten dat het verschil maakt. De groei zit wat mij betreft in de kwaliteit.”
Het festival biedt meer dan lekker eten. “Er is een winkeltje met sieraden en tweedehandskleding in ‘Tibiza’-stijl. En dit jaar hebben we een openlucht proeftheater. Daar worden door een paar mooie enthousiastelingen workshops gegeven over bijvoorbeeld vlees uitbenen, vis fileren, visstructuren herkennen en wijn- en spijscombinaties. Verder hebben we Doenes, een creatieve doe-winkel die workshops gaat geven aan kinderen. Ze maken speelgoed van gebruikt materiaal en beplakken aangespoelde schelpen en zeesterren.” Valerie begint te lachen en haalt gauw iets uit haar tas. “Kijk nou, dit is toch fantastisch? Ze hebben een Lego-poppetje van me gemaakt!”
Van de lucht en de liefde kun je niet leven
Valerie voert het duurzaamheidsprincipe zover mogelijk door. “Het festival duurt tot 10 uur in de avond. Er hoeft dus geen energie verbruikt te worden voor verlichting. We flyeren niet, maar maken alleen gebruik van bestaande kanalen; Tijdschriften, sociale media. En mooi meegenomen is dat het festivalterrein bijna geen parkeerplaatsen heeft. Mensen moeten gewoon lekker op de fiets komen. Het is echt een festival waar je verantwoord je tanden in kunt zetten.” Zo blijft ze steeds trouw aan zichzelf. Een ondernemer, maar ook altijd een eilandmeisje. “Van de lucht en de liefde kun je niet leven natuurlijk, maar doen wat je leuk vindt is het enige dat echt belangrijk is. Ik ben steeds op zoek naar de balans tussen wat ik geef en wat ik ervoor terugkrijg. Wat ik geef is het meest waardevolle dat ik heb; mijn tijd en mijn ideeën. Het moet het wel waard zijn, want dat krijg je nooit meer terug.”
Ruileconomie in oude basisschool
Puur Zsa Zsa Zsu houdt kantoor in De VerzamelPost, een flexkantoor gevestigd in een oude basisschool in Den Hoorn. Een gebouw dat anders leeg zou staan. Valerie was één van de initiatiefnemers. “Als zzp’er kun je eenzaam aan de keukentafel zitten, maar je kunt elkaar ook versterken. We wilden een ontmoetingsplek creëren waar ondernemers elkaar helpen en inspireren op basis van ruileconomie.”
