Leren van generatie Z, BN’ers en cyperpesten

Maar nieuws, roddels en achterklap verspreiden zich sneller dan ooit. Foto’s, video’s, wij smullen ervan. Zelfs generatie Einstein en de Babyboomers staan op en grijpen nu eerder de iPhone dan de krant voor het nieuws. Het hek is van de dam. De oude media doen er vrolijk aan mee en denken digitaal first! En zetten tweets op TV en dan gaat het helemaal los. Bijna alle voorspellingen uit het boek Generatie Z – en de vierde (industriële) revolutie zijn dus inmiddels meer dan waar geworden. Wat je niet weet, zoek je even op. Wat je niet kan vinden, vraag je gewoon even aan Siri.

Met wie je ook maar contact wil maken op deze wereld, het is makkelijker dan ooit. Zeker als je daarbij video inzet. Video is de snelweg naar contact geworden. Als je daar op inzoomt, zit je op rozen. Kijk maar eens op ZoomIn.tv. Generatie Z, maar ook de millennials en de babyboomers ondervinden nu aan den lijve hoe sociale media en netwerkgedrag de wereld gaan veranderen. Vooral als het je leven makkelijker en ook leuker maakt dan het nu is. Veel van deze veranderingen zullen ten goede zijn.

Maar, helaas hebben sociale media ook een duistere zijde. Zelfs presidentsverkiezingen kunnen beïnvloed worden! Dat bleek maar weer na het circus van Trump en Clinton. De Russen zijn dus heel goed in cyberstemmingmakerij. En vlak ook de Noord-Koreanen niet uit. Zij zaten achter Wanna cry en hebben zelfs de haven van Rotterdam plat gekregen. Maar ook op individueel niveau kunnen wij er wat van… Kijk maar eens op Twitter. Of volg een keer een echtscheiding op Facebook. Voor je ‘t weet word je standrechtelijk geëxecuteerd en moet je wel reageren.

Dat is nu het geval met de #metoo hype. Zelfs Pauw laat zich verleiden om olie op ‘t vuur te gooien. Begrijp mij niet verkeerd. Alles wat met verkrachten te maken heeft in wat voor vorm dan ook is nooit goed te praten. Maar door de hype komt opeens iedereen uit kast met verhalen: Kevin Spacey, Jelle Brandt Corstius… wie volgt? En wij gaan er allemaal op los met onze soms keiharde mening. Als mensen al beschadigd zijn, dan nog een keer lekker erop en erover. Meteen zwart of wit. Je bent voor of tegen? Waar is de nuance gebleven? Tel eens wat meer tot 20 en denk na over wat je eruit gooit. Vaak doen de tweetplegers van dit soort zaken het anoniem. Dat is wel zo veilig denken ze. Maar let op: Generatie Z komt eraan. Zij zijn heel slim op en met ‘t internet. Al is de leugen op het net nog zo snel, zij ontmaskeren je wel.

Zij zijn er in getraind om met social media om te gaan. Als je vroeger gepest werd en je was van het schoolplein af, dan was je veilig en was ‘t allemaal voor die dag weer voorbij. Nu gaat het gewoon door. En dat is ‘t probleem en vraagt om pro-actieve actie van ons allemaal. En zeker van de politie die meer op dit soort zaken zal moeten gaan acteren. Neem nu die lieve Onur uit Enschede die door sexting van een flat afsprong. De drie daders zijn vrijgesproken. Onbegrijpelijk en kennelijk ook onverteerbaar voor een van de daders. Zij is sinds de 13de oktober spoorloos. Wat gaat dat allemaal weer voor verdriet teweeg brengen.

Laten we even terug gaan in de geschiedenis en daar wat van leren. Op 22 september 2010, om 20.42 precies, verscheen de volgende boodschap op de Facebook-pagina van Tyler Clementi, een eerstejaarsstudent aan Rutgers University: ‘jumping off gw bridge sorry’. De begrijpende lezer las hierin: ‘Ik ga van de George Washington brug springen, sorry’. Een paar dagen later werden zijn identiteitsbewijs en rijbewijs gevonden aan de voet van deze brug. Tyler was verdwenen: zelfmoord.

De aanleiding voor de tragische en nutteloze dood van Tyler Clementi was een live via iChat (een online chat programma) uitgezonden vrijpartij van Tyler met zijn vriendje. Zijn kamergenoot, Dharun Ravi, en een ‘vriendin’ Molly Wei leken het een hilarisch idee om Tyler op deze manier voor schut te zetten. Na een verzoek van Tyler om de kamer een paar uur voor zichzelf te hebben, deden zij een aankondiging op twitter. Vervolgens zette ze een webcam aan zonder dat Tyler daarvan op de hoogte was. Tyler was 18 jaar oud en eigenlijk nog niet uit de kast. Nadat het Tyler duidelijk werd wat er was gebeurd, typte hij zijn afscheidsbericht op zijn Facebook-pagina, ging op weg naar de brug die New Jersey verbindt met New York City en sprong het donkere water en zijn dood te gemoed.

De dood van Tyler Clementi was er een in een rij tienerzelfmoorden die Amerika opschrikte in de tweede helft van 2010. De meeste slachtoffers waren gepest voor hun, vermeende, homoseksualiteit. Dat pesten gebeurde meestal via het web. De recente zaken deden denken aan de beroemde “Olivia Haters Club”, een pagina op de in Amerika populaire netwerksite MySpace. Deze zaak speelde in 2006 en was een van de eerste keren dat de duistere kant van sociale media aan het licht kwam. Olivia was een middelbare scholier met epilepsie. Haar kortzichtige klasgenoten vonden haar een ‘freak’ en creëerde de pagina. Gelukkig voor Olivia waren haar ouders er op tijd bij en kon ze overstappen naar een andere school.

In Nederland zien ineens het verschijnsel ‘bezemen’. Je bezemt iemand door een bezem-filmpje te plaatsen op, meestal, YouTube. Een bezem-filmpje is een beledigend filmpje waarin het slachtoffer meestal wordt uitgemaakt voor hoer. Vaak zijn het achter elkaar gezette foto’s of filmpjes die stiekem met de mobiel zijn gemaakt van het slachtoffer. Over de foto’s heen worden teksten geprojecteerd als: ‘dit is de hoer van Rotterdam’. Vaak gaat dit gepaard met email-adres en telefoonnummer van het minderjarige slachtoffer. Onderzoek onder 1200 Nederlandse kinderen laat zien dat een op de vier jongeren het slachtoffer is geweest van cyberpesten. 16 procent van de ondervraagden geeft aan wel eens te hebben gepest.

Cyberpesten is waarschijnlijk de meest voorkomende ‘misdaad’ op sociale netwerk-sites. Meestal is het volgens de daders onschuldig bedoelt, maar de effecten zijn heel groot. Naast ‘bullying’ bieden sociale media nog tal van andere mogelijkheden aan kwaadwillende internetters. Er zijn gevallen bekend van chantage (‘als je me geen geld geeft, zet ik die foto’s op internet’), diefstal van identiteit (plotseling twittert iemand onder jou naam de vreselijkste dingen) en inbreuken op portretrecht (je foto verschijnt ineens op een site).

En dat gebeurt nu ook bij ondernemers en BN’ers. Laten wij het nu eens en voor altijd aanpakken. Maar wel slim en met de hulp van de whizzkids. Generatie Z kent de gevaren van het sociale web. Ze zijn niets anders gewend. Zoals de bewoners van de Serengeti niet bang zijn voor wilde dieren, omdat ze er tussen zijn geboren. De voordelen wegen echter vele malen zwaarder dan de nadelen. Generatie Z snapt ook dat vrijheid op het web van cruciaal belang is voor de effectiviteit van sociale media. Hoe minder regels, des te efficiënter functioneert de online interactie. Generatie Z is allergisch voor regels, grenzen en barrières op het net. Ze zullen ze niet accepteren.En als ze al worden ingevoerd, dan zal Generatie Z ze, zodra ze aan de macht zijn, weer afschaffen. Sire heeft het net mooi verwoord: Wij zijn 17 en hebben u iets te vertellen. Dus praat met ons.