Interview met Duncan Stutterheim

Duncan Stutterheim (48) richtte in 1992 ID&T op en veroverde de wereld met feesten als Thunderdome en Sensation. Toen hij ID&T zes jaar geleden verkocht, lastte hij een periode van twee jaar rust in. Het roer ging daarna radicaal om.

Inhoudsopgave

Het kan anno 2024 toch niet zo zijn dat jij je ambitie als ondernemer niet waar maakt. Kom naar het webinar → Groeiplan 2024

Festivals en feesten maakten plaats voor vastgoed en maatschappelijk betrokken ondernemen. In gesprek met Duncan Stutterheim, een vernieuwer die zowel de uitgaanswereld als de maatschappij graag in beweging zet.

Weinig mensen weten dat je wortels deels in Ierland liggen. Heeft je afkomst invloed op de persoon Duncan Stutterheim?

“Ik ben niet bepaald het toppunt van openheid maar zet een Ier tegenover mij en dan word ik ineens een stuk opener. In het buitenland zijn het ook altijd Ieren met wie ik bevriend raak. Als ik een tijdje in het buitenland ben dan voel ik dat ik half Iers ben. Mijn moeder komt uit Ierland. Toen ze mijn vader tegenkwam besloot ze om naar Nederland te gaan.”
 

Wat voor persoon is je moeder en wat voor rol vervulde zij in jullie gezin?

 “Onder andere door de carrière van mijn vader is ze altijd wat onderbelicht gebleven. Zij is voor mij echter altijd het symbool geweest van het feit dat er achter elke sterke man een sterke vrouw staat. Gelukkig leven mijn beide ouders nog. We hebben een heel fijne jeugd gehad. Het was altijd open huis en mijn moeder was er altijd voor ons gezin. Mijn vader was de oprichter van de Nederlandse tak van softwarebedrijf CMG en hij was daardoor elke week drie tot vier dagen van huis. Naast het feit dat mijn moeder altijd enigszins in de schaduw van de carrière van mijn vader stond, vindt ze het niet leuk om te praten in het openbaar. Op Miles’ begrafenis heeft ze ook niet gesproken.” 

“In de examenklas zakte ik omdat een docent me betrapte tijdens het afkijken.”

 

Miles was je broertje, en medeverantwoordelijk voor het succes van ID&T. Wat voor jongens waren jullie bijvoorbeeld op de middelbare school?

“Mijn broertje was vijf jaar jonger dan ik. We gingen naar dezelfde school maar hij werd daar al in het eerste jaar van af getrapt wegens tegenvallende cijfers. Nadat hij verder ging met de havo op een andere school haalde hij lachend zijn diploma. Ik heb acht jaar over het vwo gedaan en heb mijn diploma niet gehaald.”
 
“Eén keer bleef ik zitten en in de examenklas zakte ik omdat een docent me betrapte tijdens het afkijken. Te ingewikkelde sommen bij het examen wiskunde B. Ik dacht dat ik het wel kon overpennen van een buurman en ik hing. Nadat Miles zijn diploma haalde, ging hij direct aan de slag bij het koeriersbedrijfje dat ik in de tussentijd had opgericht. Later werd hij de drijvende kracht achter alle fysieke producten die ID&T uitbracht zoals cd-hoesjes, flyers en posters. In 2000 overleed hij bij een auto-ongeluk.”
 
  Pioniers
  In de serie ‘Pioniers’ belicht De Zaak personen die in het huidige decennium baanbrekend werk hebben verricht, omdat ze vinden dat de wereld daardoor beter wordt. Mensen die tegen de stroom in roeien omdat ze er heilig van overtuigd zijn dat hun visie de juiste is. Mensen die out-of-the-box denken én doen. Wat maakt de ware pionier tot wie hij/zij is en waarom lukt het hun wél om hun droom te verwezenlijken en de wereld te veranderen?

 

Heeft muziek altijd een grote rol gespeeld in je leven en hoe is die rol ontstaan denk je?

“De oma van mijn vaderskant was pianiste voor de radio. Door haar ontwikkelde ik al vroeg een voorliefde voor de piano. Er wordt in huize Stutterheim dus zeker niet de hele dag elektronische muziek gedraaid. Ik luister graag naar Coldplay en andere popmuziek en speel zelf graag moderne pianomuziek zoals Einaudi, Frahm en Glass. Sinds kort zit ik in het bestuur van het Concertgebouworkest, waar mijn rol vooral gericht is op het zoeken naar vernieuwing.”
 

“Ik had dertig jaar gedronken en ik wilde een tijdje rust. Geen nachtleven meer.”

Dat klinkt als een radicale omslag als we je leven van de afgelopen dertig jaar vergelijken met dat van tegenwoordig… 

“Sinds een jaar of vier ben ik best een brave man. Ik had dertig jaar gedronken en ik wilde een tijdje rust. Geen nachtleven meer. Drie jaar later voelt het nog steeds heel goed om niet te drinken. Ik probeer een goede huisvader, een goede zakenman en een goede echtgenoot te zijn. Mijn mateloosheid is voor een groot deel ook verdwenen nu ik ben gestopt met drinken. Ik neem af en toe nog een pilletje en ik rook af en toe nog een jointje. Op een mooi stuk snelweg kan ik het gas ook nog weleens flink intrappen maar dat doe ik tegenwoordig allemaal veel minder dan vroeger. Dat heb ik al zo vaak gedaan dat het niet meer zo spannend is. Dat geldt voor veel dingen in het leven. Het past ook beter bij de omslag van mijn ondernemerschap.”
Duncan Stutterheim
“Door te ondernemen in vastgoed in plaats van feesten, is er plaats voor meer rust en minder risico. Dat is een prettige omslag. Die behoefte aan verandering heeft vooral te maken met leeftijd en verantwoordelijkheidsgevoel. Ik ben aanbeland in een andere fase van mijn leven. Zeker door de komst van mijn kinderen is mijn leven erg veranderd. Inmiddels hebben we drie kinderen: June (17), Phoenix (15) en Pixie (5). Alles is door hen veranderd.”
 

Vertel…

“Ik vind ‘Doe maar normaal dan doe je al gek genoeg’ tegenwoordig een fijn credo, in tegenstelling tot vroeger. Het is prettig dat we hier geen sterrencultuur hebben zoals in Amerika. Toen ik een jaar in New York woonde, werd ik daar niet vrolijk van. Het voelt fijn om een normale gozer te zijn. Zodra je eenmaal kinderen hebt, draait het niet om jouw succes of überhaupt om jou. Hoeveel succes jij ook hebt: als het thuis niet goed gaat dan is succes niks waard. Dat hebben mijn vrouw en ik met z’n tweeën wel ervaren.”
“Lisca en ik leven midden in de grote storm der rock en roll, maar als je ’s ochtends gewoon je kinderen op het schoolplein moet afzetten… dan ben je in hier een ouder zoals ieder ander. Dat vind ik leuk aan Nederland. Natuurlijk: ik ben wel eens na slechts een uurtje slaap de kinderen naar school gaan brengen en dan ik baalde van die verplichting. Maar ik dééd het wel. Dat doet je beseffen waar het om draait in het leven. Je bent niet anders dan iemand anders, ondanks succes of statuur. Mede daardoor blijf ik met beide benen op de grond staan. Ik vind dat we daardoor een fijne stad hebben die wat gematigder is.”

 

“Veel bewoners noemen gentrificatie een negatieve ontwikkeling maar ik ben daar tot op zeker hoogte voorstander van.”

Welke andere dingen maken van Amsterdam voor jou een fijne stad is om in te wonen en werken?

“Het mengen van etniciteit, inkomens- en leeftijdsgroepen gaat hier de laatste jaren steeds beter. Ik heb van dichtbij meegemaakt wat gentrificatie met een buurt kan doen. Ik woonde toen nog in Landsmeer, waar ik ben opgegroeid. Als ik naar de stad ging, wist ik niet hoe hard ik door de Van der Pekstraat heen moest fietsen. Ik voelde me er erg onveilig.”
 
“Tegenwoordig voert men de discussie of gentrificatie wel goed is. Ik vind van wel, hoewel aan alles grenzen zitten. Veel bewoners noemen gentrificatie een negatieve ontwikkeling maar ik ben daar tot op zekere hoogte voorstander van.
Een stel moeders met bakfietsen en hoogopgeleide inwoners kunnen een buurt veel goed doen.”
 
“Men moet echter wel vasthouden aan de verhouding van vijftig procent sociale woningbouw in elke buurt. Vijftig procent is wat mij betreft precies goed, ik hou namelijk van delen. Ik hou er ook van om vijftig procent belasting te betalen. We doen het samen. De buschauffeur en de leraar moeten gewoon in de stad kunnen blijven wonen en iemand die wat meer geld verdient mag ook wat meer belasting betalen.”
 

Wat kan er volgens jou beter, met het oog op stedenbouwkundige ontwikkelingen?

“Hoewel Amsterdam vaak als vooruitstrevend wordt gezien, zijn we wat betreft bouwprojecten vaak opvallend calvinistisch. We hadden het idee van de Noord/Zuidlijn veel eerder moeten omarmen. Het vergroot met name het potentieel van Amsterdam-Noord. Vanaf ons huis, vlakbij station Vijzelgracht, ben je tegenwoordig in een paar minuten in Amsterdam-Noord waardoor je een andere perceptie van reizen krijgt. Ineens besef je hoe klein onze stad eigenlijk is.”
 
“Het begrip ‘met pensioen gaan’ bestaat voor mij niet.”
“Ook het aanpakken van de woningnood moet veel sneller gebeuren. Waarom kunnen we studenten, statushouders en andere starters niet op een goedkope en snelle manier huisvesten? Die zitten helemaal niet te wachten op een dure en grote woning. Daar kunnen we wat mij betreft snel wat aan doen. Amsterdam moet ook het lef hebben om eindelijk eens echt de hoogte in te bouwen en wat meer te experimenteren met gemengd wonen.”
 
“Als je jong bent dan hoef je niet per se een eigen huiskamer en een eigen keuken. Het succes van The Studenthotel bewijst dat daar behoefte aan is. Maak wat meer van dat soort woonvormen, ook op basis van tijdelijke huur. Ook met de aankoop van de voormalige Shell-toren was het eerst zien en dan geloven, voordat ook andere ondernemers er durfden te investeren in nieuwe projecten. Iedereen verklaarde me voor gek toen ik zes jaar geleden investeerde in de A’DAM Toren.”
 
“Natuurlijk zijn er momenten waarop ik mijn zin niet krijg, maar dat waardeer ik nu.”

Niet lang daarvoor zat je ook in een netelige situatie: door het mislukte radio-avontuur van ID&T belandde je in de rode cijfers. Op papier was je failliet. Wat deed dat nieuws met iemand die daarvoor succes na succes vierde en miljoenenwinsten boekte?

Failliet gaan: Ik kan het iedereen aanraden. Het is jezelf helemaal blootleggen. Het is meteen ook een tijd waar ik nooit meer naar terug wil. Zo’n periode wil ik nooit meer door hoeven maken. De koning viel van zijn sokkel en van zijn eigen geloof. Ik was voor tachtig procent aandeelhouder van ID&T en de genomen beslissingen waren uiteindelijk mijn verantwoordelijkheid. Negen van de tien keer ging de besluitvorming in die constructie goed maar dit keer ging het goed mis. Ik was degene die besloot dat ID&T radio zou gaan maken, wat niet goed uitpakte. Dat kwam hard aan. Het beslismodel met maar één kapitein op het schip, bleek geen goed model. In de tijd van ID&T Radio en SLAM FM kreeg ik eigenlijk te weinig tegenspraak terwijl ik dat soms nodig heb.”
 
“Sindsdien onderneem ik alleen nog in een partnershipmodel. Natuurlijk zijn er nu momenten waarop ik mijn zin niet krijg maar dat waardeer ik nu. Het moment dat mijn vader me belde en vertelde dat ik op papier failliet was, behoort tot één van de sleutelmomenten in mijn zakelijke leven. De verkoop van ID&T aan SFX en de rollercoaster die volgde, behoort ook tot die sleutelmomenten.”
 
“In de zomer van 2017 voelde ik dat ik weer iets nieuws wilde doen. Toen kwamen de A’DAM toren en de Westergasfabriek op mijn pad.”
“Door de stress die het mislukken van dat avontuur veroorzaakte, kreeg ik een gezichtsverlamming. Iets waar ik een droom bij had was in twee jaar tijd totaal mislukt. Ik weet zeker dat dat verband hield met elkaar. Ik had enorm veel last van stress en een lage weerstand. Dat gecombineerd met veel drinken, de hele flikkerse boel…  Dat zijn slechte tijden geweest, maar ook die horen soms bij het ondernemen. Die zakelijke debacles kun je op geen enkele manier vergelijken met een drama in de privésfeer, zoals het overlijden van mijn broertje. Privédingen staan in geen verhouding met wat je zakelijk meemaakt. Als er met mijn gezin iets aan de hand zou zijn dan vind ik dat veel belangrijker dan wanneer er iets op het zakelijke vlak gebeurt. Wat er met Miles gebeurde is nergens mee te vergelijken.”
 
“Ook de manier waarop ik mijn verlies verwerkte is niet te vergelijken. Toen hij overleed, reageerde ik me af met het gebruiken van veel drank en drugs. Toen het zo slecht ging met SLAM!FM, hebben we knetterhard gewerkt tot het verkocht werd voor een goede prijs. Ik kon toen met opgeheven hoofd twee jaar vrij nemen. Ik heb in die periode heel erg getwijfeld of ik ooit nog in iets groots zou investeren.”

 

Wanneer kwam je tot inkeer en besloot je om toch weer te ondernemen?

“In de zomer van 2017, na terugkomst van een lange vakantie, voelde ik dat ik weer iets nieuws wilde doen. Toen kwam de Westergasfabriek op mijn pad. Vanaf het begin geloofde ik er bij zowel de A’DAM toren als de Westergasfabriek in dat die projecten zouden slagen.”

Kun je samenvatten wat de aanloop was naar je omslag als ondernemer, en dus de verkoop van SLAM!FM en ID&T?

“De Amerikaanse evenementorganisator SFX kocht ID&T voor €100.000.000. Ik kreeg ongeveer €30.000.000 van die opbrengst en stak ongeveer €8.000.000 in de A’DAM toren. Het andere deel gebruikte ik onder andere voor de aankoop van de panden op het Westergasterrein en om mijn huis af te lossen.”
 
“Niet lang daarvoor zat ik nog in zak en as. Ik was genoodzaakt om geld te lenen van mijn vader om de boel overeind te houden. We hebben ID&T Radio omgedoopt tot SLAM!FM en zijn commerciëler gaan programmeren. Uiteindelijk begon SLAM!FM winst te maken en konden we het verkopen. De eindbalans: we hebben €11.000.000 verloren en we hebben er €7.000.000 voor gekregen. De schade onderaan de streep viel wel mee, maar op dat moment konden we de rekeningen niet meer betalen en wisten we ons geen raad met de onderneming.”
 
 

Duncan Stutterheim (1971, Purmerend)

 
  • 1992: Duncan (D) Stutterheim richt ID&T op met vrienden Irfan (I) van Ewijk en Theo (T) Lelie. Met gabberfeesten zoals Thunderdome en de gelijknamige cd-serie weten ze Nederlandse hardcore en aanverwante stromingen wereldwijd bekendheid te geven.
  • 1999: ID&T koopt radiozender New Dance Radio, in 2001 omgedoopt tot ID&T Radio. Door de etherverplichting die ID&T aangaat, verplicht het bedrijf zich om ook in tijden van tegenvallende luistercijfers door te gaan met uitzenden. In 2005 verkoopt ID&T haar radiozender, inmiddels SLAM!FM geheten.
  • 2005: Stutterheim richt Studio 80 op het Rembrandtplein op. Formeel is de club ontstaan als stichting met als doel ‘het ontwikkelen en begeleiden van jong talent in alle disciplines van eigentijdse clubcultuur’. Na aanhoudende tegenvallende bezoekersaantallen, verkoopt hij de zaak in 2015.
  • 2009: Oprichting Nachtlab in de Elementenstraat. Nachtlab is een broedplaats voor jonge ondernemers in de Amsterdamse elektronische muziekscene.
  • 2012: Samen met ondernemers Sander Groet en Hans Brouwer koopt Stutterheim de voormalige Shell-toren in Amsterdam-Noord en vestigt er de A’DAM Toren. Daarin worden onder andere nachtclub Shelter, de A’Dam Music School, een observatiedek en het ronddraaiend restaurant Moon gevestigd.
  • 2013: De tak van ID&T die zich bezighield met feesten als Sensation en Mysteryland, wordt verkocht aan het Amerikaanse SFX Entertainment. SFX gaat failliet en ID&T wordt teruggekocht door een groep Nederlandse investeerders.
  • 2017: Toetreding lidmaatschap Nederlandse Sportraad.
  • 2017: Bekendmaking van plannen om het oude hoofdkantoor van ID&T nabij station Sloterdijk te transformeren tot toren met werkplekken voor ondernemers in de creatieve maakindustrie. 
  • 2018: Toetreding bestuur Concertgebouworkest.
  • 2018: Benoeming tot voorzitter van stichting ‘Amsterdam 750 jaar’.
  • 2018: Een groep investeerders, waaronder Stutterheim, koopt de Westergasfabriek inclusief de overige 17 gebouwen die zich op het Westergasterrein bevinden.

 

Wat vind je belangrijk aan de projecten waarin je investeert en hoe zou je jouw stijl van ondernemerschap omschrijven? 

“Met zo’n plek als het Westergasterrein, Nachtlab of de A’DAM Toren vind ik het belangrijk dat ik er mensen blij mee kan maken. Ik wil graag dat de medewerkers op het Westergasterrein beseffen dat de buurt belangrijk is. Mensen wonen hier, werken hier en kijken altijd tegen het complex aan. Laten we af en toe ook wat terugdoen. Met al die festivals ten tijde van ID&T gaven we ook al rondleidingen en consumptiebonnen aan de buurtbewoners. We hebben toen geleerd hoe belangrijk het draagvlak van de inwoners is.”
 
“Als je het hele weekend naast Mysteryland woont, dan kun je er maar beter in goed overleg het beste van maken. Ik ben er geen voorstander van dat er tien keer per jaar een evenement in een park plaatsvindt, maar één of twee keer vind ik schappelijk. Nodig de buurt uit als je iets organiseert, maar weet ook dat je altijd mensen hebt die het vervelend vinden. Sommige mensen willen het per se niet en dat is begrijpelijk. De publieke ruimte is van ons allemaal.”

Je bemoeit je steeds nadrukkelijker met de maatschappelijke rol die ondernemers volgens jou op zich zouden moeten nemen. Waarom vind je dat zo belangrijk? 

“De laatste jaren gaat het goed met Amsterdam. Toch kunnen ondernemers het voor sommige mensen nog net wat mooier maken. In de A’DAM Toren organiseren we bijvoorbeeld een sinterklaasfeest voor een paar honderd ouders en hun kinderen die geen geld hebben om dat feest te vieren zoals hun klasgenootjes. En in de A’DAM Music School bieden we muziekonderwijs aan aan kinderen uit gezinnen die niet draagkrachtig genoeg zijn om regulier muziekonderwijs te betalen. Dat zijn kleine dingen die echt een verschil kunnen maken om de stad een klein beetje mooier te maken. Als elke ondernemer op die manier meedenkt met zijn buurt en een stukje maatschappelijk betrokkenheid toont – als we dat als ondernemers allemaal vijf of tien procent zouden doen – dan krijgen we echt een betere en een leukere stad.”
 
“Het is juist fijn om in de stad te wonen waar de buschauffeur het fijn heeft, waar de leraar het fijn heeft en waar ik het fijn heb.”

Je sociale betrokkenheid botst soms met beslissingen die in de gemeenteraad of in Den Haag worden genomen, zoals in het geval van de voorschool.

“Toen ik las dat de voorschool vanaf 2018 niet meer gratis zou zijn in Amsterdam, móést ik wel iets doen. Ik realiseerde me hoe slecht het voor onze gemeenschap is als er veel kinderen met een taalachterstand aan het leven beginnen. Ik stuurde een tweet waarin ik aanbood om voor tien gezinnen de voorschool te betalen en ik riep andere vermogende Amsterdammers op om hetzelfde te doen. Ik heb hier zelf drie kinderen rondlopen en ik leef zelf in deze stad.”
 
“Na een jaar in New York gewoond te hebben, ging ik er snel weer weg vanwege het gebrek aan sociale cohesie. Het is daar ieder voor zich en daar hou ik niet van. Het is juist fijn om in de stad te wonen waar de buschauffeur het fijn heeft, waar de leraar het fijn heeft en waar ik het fijn heb. We kunnen volgens mij allemaal heel prettig in de stad samenwonen. Ik wil niet na hoeven denken over welke route ik naar huis loop omdat bepaalde buurten gevaarlijk zijn. In zo’n stad wil ik niet wonen.”
 
“Ik wilde mijn eigen angst overwinnen en woorden als ‘een Syriër’ of ‘een vluchteling’ niet langer alleen abstracties laten zijn”

Ook de vluchtelingenproblematiek laat je niet onberoerd.

“Bij het horen van het woord ‘vluchteling’ ervoer ik eerst vooral negatieve associaties. Daarom hebben we tijdelijk twee vluchtelingen in huis opgevangen. In de zomer daarvoor had ik samen met een groepje ondernemers uit de creatieve sector al een vluchtelingenkamp op Lesbos opgezet, wat inmiddels overigens weer is gesloten. Ik wilde mijn eigen angst overwinnen en woorden als ‘een Syriër’ of ‘een vluchteling’ niet langer alleen abstracties laten zijn.”
 
“Vanaf het moment dat je twee mensen in huis neemt dan hebben ze gewoon een naam. Aanvankelijk vond ik het best wel een enge gedachte en we hebben er binnen het gezin vooraf ook veel over gesproken. De eerste week was het erg onwennig maar al in de tweede week waren het een soort logés. Vanaf de derde week spraken ze steeds beter Nederlands. Het was goed om die vooruitgang te zien. In een half jaar tijd hebben we ze echt een stuk op weg geholpen.”

Zie je je eigen toekomst in Nederland of voel zelf je ook de drang om ooit naar het buitenland te verhuizen?

“Zelf zou ik best nog wel eens willen emigreren, al was het maar voor een paar jaar. Ik kijk met heel veel liefde terug op onze tijd in Sydney en New York. Ik zie het niet heel snel meer gebeuren dat we permanent emigreren. Mijn vrouw vindt het wel goed hier en we hebben een tweede huis op Ibiza waar we regelmatig heen gaan. Soms fantaseer ik erover hoe het zou zijn om daar een jaar of twee te leven. Hoe zou het zijn om continu bezig te zijn daar?”
 
“Een vriend van me woont op Ibiza en die is bezig met het opzetten van een granaatappelboomgaard. Ik kan aardig wegdromen bij de gedachte aan hoe gaaf dat zou zijn. Ik heb net zeven weken vakantie gevierd en ik merkte dat ik dat eigenlijk net te lang vond. Ik zou dus in elk geval zeker niet de hele dag niks kunnen doen. Het begrip ‘met pensioen gaan’ bestaat voor mij niet. Het blijft te leuk om met nieuwe dingen bezig te zijn.”
 

Tekst en foto’s: Bas van Rijzewijk

Het is tijd voor een nieuw idee over groei. Meld je aan voor het webinar ‘Groeiplan 2024’

Lees ook…
Hoe kijken stakeholders naar je bedrijf? Welk imago heeft jouw bedrijf? En hoe zorg je ervoor dat alle belangstellenden, zowel binnen als buiten de…
Al sinds de 19de eeuw kennen we in Nederland de zomervakantie: een periode van zes weken, waarin de scholen zes weken gesloten zijn. Gezinnen met…
Financiering vinden voor je bedrijf kan ingewikkeld en duur zijn. Je kunt een bank niet voldoende zekerheid bieden. Of de rente is erg hoog. Hoe kun je…
Succesvol ondernemen is voor een flink deel afhankelijk van je zakelijk netwerk. Als zelfstandige is het belangrijk zichtbaar te zijn, zodat je wordt…
Niemand wordt blij van lastige klanten. Toch is het iets waar veel ondernemers vroeg of laat mee te maken krijgt. Misschien is de kritiek die je…
Als mkb-ondernemer ken je de uitdagingen van het ondernemerschap maar al te goed. Je hebt je bedrijf opgebouwd met passie en harde arbeid, maar nu…