De belangrijkste auteursrechtorganisaties zijn:
Buma/Stemra is waarschijnlijk de bekendste auteursrechtorganisatie. Bij de Buma/Stemra kunt u terecht voor auteursrechten op muziek. De Buma/Stemra wordt vaak in één adem genoemd, maar het zijn aparte organisaties. Musici, dirigenten, tekstdichters en muziekuitgevers kunnen lid worden van de Buma/Stemra. Ze betalen een jaarlijkse bijdrage.
Vereniging BumaBuma staat voor Bureau Muziekauteursrecht, Buma gaat over het openbaar maken van muziek. Buma geeft toestemming aan derden om werken openbaar te maken en verdeelt de vergoedingen onder haar leden. De Buma berekent de vergoeding op grond van repartitie. Dat houdt in dat de Buma bijhoudt hoe vaak, door welk medium en voor welk publiek een bepaald werk ten gehore is gebracht.
Draait u achtergrondmuziek, wilt u een muziekje laten horen wanneer u mensen telefonisch in de wacht zet of wilt u muziek op uw website zetten? Dan moet u de Buma om toestemming vragen. De Buma rekent daar een vergoeding voor.
Stichting StemraStemra gaat niet over het openbaar maken, maar over het verveelvoudigen van muziek. Stemra geeft toestemming aan platenmaatschappijen, omroepen, filmmaatschappijen, videodistributeurs en reclamebureaus om beschermde muziek te verveelvoudigen. De Stemra verleent deze toestemming namens de auteurs.
Hoewel de Stemra meestal werkt met langdurende contracten, kunt u ook voor een eenmalige opname bij de Stemra terecht, bijvoorbeeld wanneer u een plaatje wilt maken. De Stemra bepaalt de tarieven aan de hand van het aantal geluidsdragers dat wordt verspreid.
Stichting Beeldrecht exploiteert de auteursrechten van de bij haar aangesloten beeldend kunstenaars zoals fotografen, schilders, architecten, grafisch vormgevers, ontwerpers en illustratoren. Op de site van Beeldrecht staat een lijst met alle aangesloten kunstenaars. Als iemand werk van deze kunstenaars wil gebruiken, kan de Stichting Beeldrecht toestemming verlenen. De vergoeding is afhankelijk van de manier waarop een kunstwerk wordt gebruikt en de oplage.
Stichting BREIN bestrijdt fraude namens auteursrechthebbenden en uitvoerende kunstenaars. BREIN speurt vooral naar piraterij, zowel on- als offline. BREIN werkt samen met de FIOD-ECD. Ook geeft BREIN voorlichting aan pers en publiek.
Stichting Burafo beschermt en handhaaft de auteursrechten van fotografen. Burafo geeft geen toestemming voor het gebruik van foto’s, dat loopt via de Stichting Beeldrecht, de individuele fotograaf of een andere organisatie waarbij de fotograaf zich heeft aangesloten. Fotografen kunnen wel bij Burafo terecht voor rechtshulp.
Stichting Lira staat voor Literaire Rechten Auteurs en is er voor makers en gebruikers van literaire, literair-dramatische en muziek-dramatische werken. Met die twee laatste worden toneelstukken, opera’s, operettes en musicals bedoeld. Lira vertegenwoordigt een groot aantal Nederlandse en buitenlandse auteurs, maar lang niet alle. Vaak worden auteurs vertegenwoordigd door hun eigen uitgever.
Videma bewaakt de auteursrechten van videofilms en tv-programma’s. Staat er in uw bedrijf een tv of speelt u video’s voor uw personeel en klanten? Dan bent u verplicht om een bedrag aan Videma te betalen, Videma sluist het geld weer door naar de programma- en filmmakers.
Collectieve rechten
Naast individuele rechten kennen we in Nederland collectieve rechten voor makers van auteursrechtelijk beschermd werk. Individuele rechten handhaaft de maker of zijn vertegenwoordiger zelf, collectieve rechten worden gehandhaafd door organisaties die door de overheid zijn aangewezen. Collectieve rechten zijn rechten die praktisch gezien niet individueel te handhaven zijn, zoals het leenrecht dat bibliotheken betalen per uitgeleend boek. We kennen de volgende collectieve rechten:
- Leenrecht
- Thuiskopierecht
- Reprorecht
Stichting Leenrecht Bibliotheken betalen een auteursrechtelijke vergoeding over boeken die zij uitlenen. De Stichting Leenrecht int het geld en verdeelt de vergoedingen. In het algemeen loopt de verdeling via auteursrechtorganisaties, die het geld op hun beurt weer verdelen over de makers.
Stichting De Thuiskopie. De verkoopprijs van elke onbespeelde audio- en videoband, CD of DVD omvat een bedrag dat bestemd is voor de auteursrechthebbenden: de thuiskopievergoeding. Deze vergoeding wordt afgedragen aan Stichting De Thuiskopie door de fabrikant of importeur van de blanco disk. De thuiskopieregeling is in het leven geroepen omdat auteursrechthebbenden minder werk verkopen door het thuiskopieren. Stichting De Thuiskopie sluist het geld door naar de rechthebbenden.
Stichting Reprorecht int geld voor het kopiëren uit auteursrechtelijk beschermde werken in het bedrijfsleven, de overheid, het onderwijs en bibliotheken. De Stichting Reprorecht verdeelt het geïncasseerde bedrag over de rechthebbenden, in dit geval zijn dat uitgevers. De Stichting Reprorecht werkt met vaste bedragen waarbij wordt gekeken naar de grootte van de organisatie en de sector. Voor sommige sectoren geldt een hoog en voor andere een laag tarief. Zo betalen banken bijvoorbeeld het hoge tarief en garages het lage tarief omdat de Stichting Reprorecht er vanuit gaat dat er bij banken meer gekopieerd wordt.
