De Wet arbeid vreemdelingen: tewerkstellingsvergunning of niet?

• Werkgever volgens de Wav
• Wie mag je laten werken?
• Bijzondere regels
• Tewerkstellingsvergunning aanvragen
• Sancties bij overtredingen

Werkgever volgens de Wav

De Wet arbeid vreemdelingen gaat illegale tewerkstelling en oneerlijke concurrentie tegen en bestrijdt de werkloosheid in Nederland. De wet bepaalt dat werkzoekenden uit Nederland, de EER-landen (Europese Economische Ruimte) en Zwitserland altijd voorrang hebben op de arbeidsmarkt. Voor werknemers uit deze landen – behalve Roemenië en Bulgarije – is geen tewerkstellingsvergunning meer nodig.

Pas als er in de landen met voorrang geen geschikte kandidaat is te vinden, mag je een werknemer uit een ander land aannemen. Voor deze werknemer is in de meeste gevallen een tewerkstellingsvergunning vereist.

Wie mag je laten werken?

Werken in Nederland is vrij toegestaan voor werknemers uit de EER of Zwitserland. Alleen voor werkzoekenden uit de ‘nieuwe’ EU-lidstaten, Bulgarije en Roemenië, geldt een uitzondering. Voor hen blijft een tewerkstellingsvergunning nodig en geldt dus géén voorrang.

Bijzondere regels

Op grond van internationale verdragen mogen enkele andere groepen buitenlanders in Nederland werken. Informeer hiervoor bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst.

Verder gelden er voor bepaalde groepen vreemdelingen de volgende regels en uitzonderingen:

Freelancers en zelfstandigen

Voor zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) en freelancers uit de EER – inclusief de nieuwe lidstaten – is in principe geen tewerkstellingsvergunning nodig, míts zij daadwerkelijk als zelfstandige werken. Indien er feitelijk sprake is van loondienst worden zij immers aangemerkt als werknemers. Voor werknemers uit Roemenië en Bulgarije moet je wél een tewerkstellingsvergunning aanvragen.
De Arbeidsinspectie controleert in individuele gevallen of er sprake is van zelfstandigen of niet. Gekeken wordt of de persoon in kwestie:

• Geheel voor eigen risico werkt;
• Werkt tegen een prijs die volledig en rechtstreeks aan hemzelf wordt betaald;
• Zelf beslist over de keuze van het werk, de arbeidsomstandigheden en de prijsafspraak.

Voor vreemdelingen van buiten de EER is géén tewerkstellingsvergunning nodig als:

• Zij beschikken over een verblijfsvergunning met daarop de aantekening ‘arbeid is vrij toegestaan’, óf als:
• Zij beschikken over een verblijfsvergunning voor die arbeid als zelfstandige.

Ook in deze situatie geldt uiteraard dat er geen sprake mag zijn van een verkapte vorm van dienstbetrekking! Het is dan ook sterk aan te raden om het verblijfsdocument van een zelfstandige altijd te controleren.

Werknemers via uitzendbureau, loonbedrijf of onderaannemer

Ook als je personeel inhuurt via een intermediair, zoals een uitzendbureau of loonbedrijf, ben je werkgever in de zin van de Wav. Dat wil zeggen dat je er ook verantwoordelijk voor bent dat de persoon die voor je werkt een tewerkstellingsvergunning heeft. In veel gevallen zal de intermediair deze al hebben en hoef je dus geen TWV aan te vragen. Controleer wel altijd of voor de werknemer de juiste vergunning is verleend en maak een kopie voor jouw eigen administratie. Is de vergunning niet in orde, dan ben je namelijk ook aansprakelijk!

Kenniswerkers

Een belangrijke uitzondering op de Wav is de kennismigratieregeling. Hieronder vallen buitenlandse wetenschappers met een beurs, gastdocenten en deelnemers aan uitwisselingsprogramma’s van de EU. Voor hen kan in beginsel een verblijfsvergunning voor verblijf én arbeid als kennismigrant worden aangevraagd (een soort gecombineerde werk- en verblijfsvergunning) en is dan geen tewerkstellingsvergunning vereist.

Voorwaarde is dat de werkgever een verklaring/ contract ondertekent met de Immigratie- en Naturalisatiedienst. Hierin moet hij aantonen dat er voldoende middelen zijn om het salaris van de kennismigranten te kunnen voldoen en laten zien dat de loonbelastingen en sociale premies worden betaald. Voorts moet worden voldaan aan de volgende salariscriteria (en moet het werk waarvoor de vreemdeling wordt aangeworven min of meer in verhouding staan tot het daarvoor gebruikelijke salaris):

• • € 25.000,00 bruto per jaar in geld (inclusief alle vaste looncomponenten, waaronder vakantiegeld; geen variabele looncomponenten) wanneer de vreemdeling korter dan een jaar geleden is afgestudeerd aan een Nederlandse hogeronderwijsinstelling;
  • € 34.881,00 bruto per jaar in geld (inclusief alle vaste looncomponenten, waaronder vakantiegeld; geen variabele looncomponenten) voor vreemdelingen jonger dan 30;
  • € 47.565,00 bruto per jaar in geld (inclusief alle vaste looncomponenten, waaronder vakantiegeld; geen variabele looncomponenten) voor 30-jarigen en ouder.

De kenniswerkersregeling geldt ook voor buitenlandse artsen die in Nederland een opleiding volgen tot specialist en voor niet-Europese studenten die in Nederland studeren en stage moeten lopen. Voor universitair docenten en postdocs geldt geen looncriterium. Ook echtgenoten van kenniswerkers uit het buitenland mogen zonder meer – zonder tewerkstellingsvergunning – aan de slag in Nederland.

Let wel: dit zijn de criteria voor 2008; de bedragen worden jaarlijk geïndexeerd. Is iemand eenmaal kennismigrant met een bepaald salariscriterium, dan is dat in beginsel voor hem/ haar het geldende criterium zolang hij/ zij niet van werkgever verandert. De vergunning is maximaal 5 jaar geldig maar kan worden velengd dan wel komen de vreemdelingen op dat moment in aanmerking voor een vergunning voor onbepaalde duur (arbeid vrij) of naturalisatie. In dat geval worden ze wel inburgeringsplichtig.

Asielzoekers en topartiestenVoor asielzoekers, hogere leidinggevenden, specialisten, sportcoaches, sporters en (top)artiesten gelden bepaalde uitzonderingen.

Tewerkstellingsvergunning aanvragen

Als je in Nederland of de andere landen met ‘voorrang’ geen geschikt personeel kunt vinden, kun je een werknemer uit een ander land aannemen. Daarvoor is in de meeste gevallen een tewerkstellingsvergunning vereist. Deze vergunning vraagt de werkgever aan bij het UWV WERKzaken en geldt alléén voor de werknemer en het werk waarvoor deze is aangevraagd. De werknemer zal in de meeste gevallen moeten zorgdragen voor het aanvragen van een daarop geënte verblijfsvergunning bij het IND. De tewerkstellingsvergunning wordt afgegeven voor een bepaalde periode en is maximaal drie jaar geldig.

Om de vergunning te krijgen, moet je voldoen aan een aantal voorwaarden. Zo moet je aantonen dat je minstens vijf weken hebt gezocht naar personeel waarvoor je géén tewerkstellingsvergunning nodig hebt. Voor moeilijk vervulbare vacatures moet je minstens drie maanden proberen personeel te vinden. En daarvoor dien je zoveel mogelijk middelen in te zetten, zoals internet, advertenties in kranten en (vak)bladen en via uitzendbureaus. Ook moet je de vacature (minimaal vijf weken vóórdat u een TWV aanvraagt) hebben gemeld bij het UWV WERKzaken bij jou in de buurt.

Verder wordt de tewerkstellingsvergunning alleen verleend als:

• Er binnen een redelijke termijn geen aanbod beschikbaar zal zijn uit de EER-landen of Zwitserland;
• De vreemdeling een verblijfsvergunning heeft waarmee hij mag werken;
• De vreemdeling tenminste het volledige minimummaandloon voor een volwassene gaat verdienen, ongeacht of hij de werkzaamheden in deeltijd verricht;
• De arbeidsomstandigheden, arbeidsvoorwaarden of arbeidsverhoudingen in jouw bedrijf minimaal op het niveau liggen dat wettelijk vereist is en/ of in de bedrijfstak gebruikelijk is;
• Er voor de werknemer geschikte huisvesting beschikbaar is.

Je vraagt de tewerkstellingsvergunning aan bij:

UWV WERKbedrijf Bureau Tewerkstellingsvergunningen
Afdeling Arbeidsjuridische dienstverlening
Postbus 883
2700 AW Zoetermeer
Telefoon (079) 750 29 03

Het UWV WERKzaken binnen vijf weken een beslissing over jouw aanvraag. Van de verplichte termijn van vijf weken voor het melden van vacatures, mag het UWV WERKzaken afwijken als blijkt dat de vacaturemelding geen zin heeft. Bijvoorbeeld wanneer het gaat om heel specifieke vacatures met een tijdelijk karakter.

Sancties bij overtredingen

De inspecteurs van de Arbeidsinspectie en de Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (SIOD) controleren of werkgevers de regels naleven en beschikken over een geldige tewerkstellingsvergunning voor iedere ‘vreemdeling’. Wanneer er sprake is van illegale tewerkstelling, kunnen zij een boete opleggen van € 8000,- per illegaal werkende werknemer. Als er sprake is van meerdere werkgevers, bijvoorbeeld een uitzendbureau en de inlener, dan krijgen beide in beginsel eenzelfde boete, waardoor een en ander bij elkaar enorm kan oplopen.

Tot slot ben je ook verplicht van iedere werknemer, en dus ook van ‘vreemdelingen’, de identiteit te controleren aan de hand van een origineel identiteitsdocument, als genoemd in de Wet op de identificatieplicht (WID). Je moet zelf een kopie maken van het identiteitsbewijs en dat in jouw administratie bewaren, tot tenminste vijf jaar na het einde van het kalenderjaar waarin de arbeid door de vreemdeling is beëindigd. Blijf je in gebreke, dan kan dat je een boete opleveren van € 1500,- per arbeidskracht.

Gerelateerd lezen:

• Meer zekerheid met een bankgarantie
• Mediation & arbeidsconflict
• Loonkosten berekenen
• Het nieuwe arbeidsrecht na 9 maanden: een lelijk kind