Of ze misschien 300 stoelen wilde upcyclen. “Natuurlijk”, zei Caroline Molenaar. Maar ze wist meteen dat ze het niet alleen wilde doen. Hans van der Kraan, oude vriend, ooit een collega, was de aangewezen persoon om samen deze klus mee te klaren. Het bleek het begin van Studio Wederzijds en de aanloop naar het meubellabel Weder “Pimpen en upcyclen zijn twee heel verschillende dingen. Wij willen upcyclen; hergebruikte producten een eigen nieuwe waarde geven.”
Studio Wederzijds ontwikkelt duurzame interieurconcepten, meestal voor de zakelijke markt. Daarnaast werken ze samen met meubelfabrikanten die verantwoordelijkheid willen nemen voor hun terugkerende producten. Gebruikte bureaustoelen bijvoorbeeld en schoolmeubilair of tapijttegels. Werknemers, veelal met een functionele begrenzing, maken er iets nieuws én iets vernieuwends van.
Wederzijds
Studio Wederzijds, het bedrijf van Caroline Molenaar en Hans van der Kraan, ontwerpt interieurconcepten die passen binnen een duurzame samenleving en een circulaire economie. Daarnaast werkt het duo samen met vijf fabrikanten, die onder de naam Weder geupcyclede meubels leveren. Studio Wederzijds voert het duurzaamheidsideaal zo ver mogelijk door.
Mooi verhaal dat niet werd verteld
Die eerste klus met driehonderd stoelen, bleek meteen een vuurdoop. Caroline: “Ik werd als interieurarchitect benaderd door een keten van kringloopwinkels. Een aantal van die winkels liep niet. Toen ik er langs ging…’’ Ze begint te lachen… “Het was verschrikkelijk wat ik daar zag! Mensen stonden er notenhouten kastjes wit te kalken.’’ Caroline voelde haar handen jeuken. Niet in het minst vanwege de werknemers. “Het zijn mensen met een functionele begrenzing. Zo’n mooie doelgroep.” Hans vult aan: “Deze kringloopwinkel had daarmee eigenlijk een heel mooi verhaal, maar het werd niet verteld. Het werk speelde zich letterlijk af achter de schuifdeuren.”
Die driehonderd stoelen waren bestemd voor het bedrijfsrestaurant van een sociaal werkbedrijf in Delft. Het moesten blankhouten, vintage stoelen zijn, in verschillende soorten en maten. “Dat krijg je nooit bij elkaar via Marktplaats en kringloopwinkels”, vertelt Caroline. “Maar er blijken zoveel fabrikanten te zijn die inruil- en restpartijen hebben. Of gewoon meubels, waar iets kleins aan mankeert. Die staan daar maar stof te happen. Zo kwamen we in contact met Satelliet meubelen. Die kon ons de resterende stoelen leveren.” En nu was het tijd voor een plan. Hans: “Het begint bij ons altijd met een vraag en daarmee zeggen we ja tegen een probleem.” Want wat ze precies met die stoelen zouden doen, was nog niet duidelijk.
Samen met fabrikanten naar een hoger plan
“We moesten op zoek naar een methode om de stoelen te ontdoen van de lak en kwamen uit bij zandstralen. Daardoor kregen ze als het ware een nieuwe huid. Een prachtige structuur. Daarnaast hebben we de samenwerking gezocht met verffabrikant Wijzonol, voor een duurzame verf. Dat is ook leuk, dat je fabrikanten meekrijgt en elkaar naar een hoger plan kunt tillen.”
Het werk werd gedaan door jongeren van de Praktijkschool uit Breda. “Die kregen een certificaat waarop staat dat ze de afwerktechniek beheersen. En onder elke stoel staat de naam van de leerling die de stoel bewerkt heeft.” Zo is Weder by Satelliet ontstaan.
Bioplastic, Willy Wortels en een pizza-oven
Niet lang daarna kregen Hans en Caroline een telefoontje van een architect. Hij was op tachtig stoeltjes gestuit. Cafe-stoelen van zo’n vijftig jaar oud. Ze waren vochtig geworden en het hout was her en der beschadigd. Maar toch… Het waren mooie stoeltjes. En dus zeiden Hans en Caroline weer ja tegen een probleem. Caroline: “De zittingen en rugleuningen waren niet meer bruikbaar, maar de houten frames wel. We wilden aanvankelijk zittingen maken van jute met epoxyhars, maar dat is niet erg milieuvriendelijk.” Hans: “Uiteindelijk kwamen we uit bij een bioplastic. PLA, dat we combineren met jute.” Op tafel ligt een stukje van het materiaal. Recycle- en composteerbaar. Stevig, aaibaar, maar ook heel dun. Te dun om op te zitten. Hans: “Gelukkig komen we op ons pad steeds Willy Wortels tegen. Wim Nijhuis, van Recyvac is zo iemand. Die ging voor ons op zoek naar een manier om meerdere lagen op elkaar te smelten. Hij schafte er een pizza-oven voor aan en na twee jaar uitproberen lukte het.”
Geld verdienen door hergebruik
Sinds de eerste opdracht is zeven jaar verstreken. Hans en Caroline denken onder de naam Studio Wederzijds duurzame interieurconcepten uit en zijn inmiddels met vijf meubelfabrikanten een structurele samenwerking aangegaan. Onder de naam Weder worden terugkerende meubels weer op de markt gebracht. “Gerevitaliseerd”, in de woorden van het duo. Hans: “Bedrijven verdienen hun geld in een lineaire economie. Iedereen weet dat ze over moeten naar circulair, maar niemand weet precies hoe. Dat betekent dat er kansen liggen. Wij maken bedrijven ervan bewust dat ze met hun terugkerende producten waarde kunnen creëren. Dat je geld kunt verdienen als je je spullen ook weer terugneemt en opnieuw gebruikt .’’
Zo richt Weder by Velto zich op afgeschreven bureaustoelen van Interstuhl. Caroline: “Duitse degelijkheid. Niet kapot te krijgen. We vervangen de kunststof armleuningen en draaiknoppen door houten onderdelen en de bekleding wordt overtrokken met nieuwe hoezen.” Die hoezen worden genaaid bij Joustra, één van de andere Weder-partners. Weder by Joustra richt zich op herstoffering van oude meubelen. Caroline: “Herstofferen is opwaarderen.” Ze pakt er een folder bij: “Bij Joustra heeft ongeveer 80% van de medewerkers een functionele begrenzing. Kijk, dit is Henk. Hij is slechtziend, maar hij kan ontzettend goed stofferen.”
Groen is doen!
Het ondernemersduo heeft zichtbaar plezier in hun manier van werken. Hans: “Plezier is onze drijfveer. In deze wereld kom je vooral gepassioneerde mensen tegen met een lach op hun gezicht. Als geld je enige doel is, hou je het niet vol.’’ Hans en Caroline zijn dan ook wars van greenwashing. “Dat het er aan de voorkant van het proces mooi uitziet omdat ‘groen’ nu eenmaal hip is, maar dat men niet kijkt wat er aan de achterkant gebeurt. Als de stoelen van Velto worden bezorgd bijvoorbeeld, zitten er beschermkapjes om de wieltjes. Vroeger was dat afval voor de afnemer. Nu nemen ze die kapjes mee terug om er een gerecycled granulaat van te maken.”
En wanneer Weder by EromesMarko zittingen en rugleuningen van schoolstoelen vervangt, worden die stoelen niet heen en weer naar de fabriek gereden. De monteur komt met de bioplastic rug en zittingen naar de school toe om ze ter plekke te monteren. Daarna kunnen de oude rug en zittingen weer gebruikt worden als stoffeerschalen voor nieuwe stoelen. “We willen de dingen gewoon zoveel mogelijk laten kloppen. Dat is een constante zoektocht naar innovaties waarmee we een volgende duurzame stap kunnen zetten. ‘Groen is doen!’ zeggen wij altijd. Niet alleen over dingen praten en zeggen dat je groen wilt, maar het ook echt laten gebeuren.”
