Waar liggen de wortels van Maria Westerbos?
“Mijn ouders hadden in 1960 de droom dat ze de wereld konden helpen en ze vertrokken naar Afrika. Ze hadden de illusie dat de situatie daar zou verbeteren, als je er maar kennis en mededogen heen bracht en dat deelde. Zo makkelijk dacht men in het begin van de jaren zestig. Ik ben in Ethiopië geboren. Nederland is mijn vaderland en Afrika mijn moederland. In mijn moederland voel ik me het beste thuis. Als ik me ergens thuis voel dan is het daar wel.
Noord-Afrika is compleet anders dan de westkust of de oostkust, maar ik hou gewoon van Afrika. De temperatuur. De geur. Het tempo. Mijn vader werkte in een suikerfabriek. Toen ik twee was zijn we terug naar Nederland gegaan. Omdat ze beseften dat ze het verschil niet hadden kunnen maken. Mijn ouders waren jong en dromers. Ze hebben heel veel tegenslagen gehad. Ik heb ook veel tegenslagen gehad. Ik heb ook veel dingen moeten uitproberen en dingen meegemaakt die niet lukten.”
| Pioniers | |
|---|---|
In de serie ‘Pioniers’ belicht De Zaak personen die in het huidige decennium baanbrekend werk hebben verricht, omdat ze vinden dat de wereld daardoor beter wordt. Mensen die tegen de stroom in roeien omdat ze er heilig van overtuigd zijn dat hun visie de juiste is. Mensen die out-of-the-box denken én doen. Wat maakt de ware pionier tot wie hij/zij is en waarom lukt het hun wél om hun droom te verwezenlijken en de wereld te veranderen?
|
Wat onderscheidt jou van je ouders, waarom kun jij wel blijvende verandering teweegbrengen?
Wat onderscheidt jou van je ouders, waarom kun jij wel blijvende verandering teweegbrengen?“Dat heeft te maken met verschillende factoren: Zit je omgeving mee? En je leeftijd? Heb je het juiste karakter? En vastbeslotenheid? Dat je keer op keer voelt dat het je dit keer wél gaat lukken? Je hebt het dus niet allemaal in eigen hand.”
“Dat vind ik een heel mooie gedachte: Ik was hun goede doel geworden. En mijn goede doel was de Plastic Soup Foundation.”
“Succes is: dat je in de juiste tijd in de juiste omgeving een dubbeltje op de grond gooit en dat het dit keer wél een kwartje wordt. Succes is het volledig loslaten van zekerheden. Je moet alles opgeven en doorgaan tot op het bot. En precies dát heb ik met de Plastic Soup Foundation gedaan. Wij hadden in het begin niks, geen cent. Ik denk dat mijn ouders het meeste hebben geschonken aan de Foundation. Ik kon op een bepaald moment mijn huis niet meer betalen. Die lieve ouders hebben er voor gezorgd dat ik mijn huis niet hoefde te verkopen. Dat vind ik een heel mooie gedachte: Ik was hun goede doel geworden. En mijn goede doel was de Plastic Soup Foundation.
Ik liet al mijn zekerheden los en zei: ‘Dit is wat ik wil. Ik wil de tweede helft van mijn leven niet op dezelfde manier doorbrengen als de eerste helft. Ik wil dat het effect heeft wat ik doe. Ik zag de catastrofale gevolgen naderen en ik richtte mijn pijlen op plastic verontreiniging. Ik kwam gelukkig al snel de goede mensen tegen, zoals Charles Moore (een befaamd oceanoloog en ontdekker van de plastic soep) en Chris Jordan (de fotograaf die de plastic vervuiling als één van de eersten agendeerde). Dat clubje was toen nog heel klein. Ik was er enorm mee begaan en hier in Europa was er nog niks. Op aanraden van Charles ben ik hier gestart met de Foundation. Hij heeft mij bij dat clubje van pioniers in de wereld betrokken.”
“Ik schaak. En dat is ook je kansen berekenen. Het is, denk ik, iets waarmee je geboren wordt.”
Veel mensen hebben een droom voor ogen, of het nu is om een B&B in de Algarve te beginnen of om wereldvrede te realiseren. Waarin onderscheidt jij je van de mensen die het uiteindelijk niet redden om hun droom te verwezenlijken?
“Als ik iets in mijn hoofd heb, dan kijk ik achteruit, vooruit en om me heen. Ik calculeer in wanneer bepaalde dingen op bepaalde momenten in de tijd zouden kunnen gebeuren. Ik voorzie het moment waarop de dingen bij elkaar komen. Dus ik ben een strateeg. Ik schaak. En dat is ook je kansen berekenen. Het is, denk ik, iets waarmee je geboren wordt. Ik denk niet dat je kunt leren om heel erg strategisch te denken. Ik denk dat ik daarin geluk heb gehad.”
| Plastic Soup Foundation | |
|---|---|
| De Plastic Soup Foundation (PSF) bestaat sinds 2011 en is gevestigd in Amsterdam. In negen jaar tijd groeide de organisatie van één naar twintig medewerkers. Dit zijn voornamelijk marketing- en communicatiespecialisten. Doel: het tegengaan van plastic afval in het water door te voorkomen dat het erin terecht komt. Campagnes waar je PSF van kunt kennen, zijn ‘Beat the Microbead’ (tegen vervuiling van microplastics in cosmetica) en ‘My little plastic footprint’ (app voor bewustwording van plasticconsumptie). |
Je bezit een ongelofelijk doorzettingsvermogen. Heb je dat altijd gehad?
“Toen ik vijf was, heb ik een ernstig auto-ongeluk gehad waarbij mijn been verbrijzelde. Ik was aan het spelen en stak over. Er kwam onverwachts een auto aan die over mij heen reed. Hij remde midden op mijn voet en toen sloeg mijn halve been er zo ongeveer af. Dat is nu nog steeds zwaar beschadigd. De gevolgen daarvan worden beetje bij beetje erger, naarmate de jaren verstrijken. Ik had al lang in een rolstoel moeten zitten, maar ik doe het niet. Dat weiger ik. Ik loop gewoon door. Volgens doktoren ben ik een medisch wonder. Het is puur wilskracht. Ik loop door op wilskracht. Door dat ongeluk heb ik heel veel geïncasseerd. Je incasseringsvermogen wordt onwijs op de proef gesteld als je zo klein bent en zoiets meemaakt.”
“Wat kan jou het schelen wat die ander van jou denkt? Ga toch heen. Flikker op.”
Dat klinkt als een ingrijpend moment in je leven. Zijn er nog meer van dat soort momenten te benoemen die je kijk op het leven hebben veranderd?
Dat klinkt als een ingrijpend moment in je leven. Zijn er nog meer van dat soort momenten te benoemen die je kijk op het leven hebben veranderd?“Als ik er één moet noemen; de overgang. Ik was vroeger heel mooi. -lachend- Ik was vroeger echt testosteron-mooi. Ik was dus wel interessant voor mannen maar ik vond niet zoveel aan mannen. Ik ben lesbisch. Op een gegeven moment kom je op een leeftijd waarop dat voorbij is, die uiterlijke aantrekkingskracht. De meeste vrouwen zeggen: ‘Help, het is voorbij!’. Ik zeg: ‘Gelukkig is het voorbij, laat me eindelijk met rust!’.
Ik ervaar tegenwoordig dus een totaal andere belevingswereld. Ik heb nu geen last meer van allerlei dingen die mij jarenlang tegenhielden. De overgang: Ik vond het heerlijk! Ik meen het echt. Je hebt ineens heel die hormoonschommelingen niet meer. Heerlijk! Intens blij was ik ermee. Ik voel me compleet sinds de overgang, bevrijd. Ik heb ook een fijne partner waarmee ik heel gelukkig getrouwd ben. We hebben een erg stabiele, prachtige relatie. Dat is een voordeel van het ouder worden. Op een bepaalde manier kom je veel meer in je kracht te staan naarmate je ouder wordt.”
Wat bedoel je daarmee?
“Dat komt ook door mislukkingen en andere tegenslagen. Als je jong bent dan kijk je alleen maar van buiten naar binnen. Je denkt alleen maar aan mensen die naar jou kijken en je denkt alleen maar aan die ander: ‘Wat denkt die van mij?’, ‘Doe ik het wel goed?’, ‘Ben ik wel oké bezig?’. Als je op een bepaalde leeftijd komt dan ga je van binnen naar buiten kijken in plaats van andersom. Wat kan jou het schelen wat die ander van jou denkt? ‘Ga toch heen. Flikker op’.”
“Toen ik een jaar of 43 was, begon het. Ik had een enorme midlifecrisis. Ik heb geen Lamborghini gekocht maar ik heb wel al het andere gedaan.”
“Dan maakt het je niet meer uit. En ik kijk nu dus van binnen naar buiten in plaats van andersom. En soms kijk ik helemaal niet. Dan heb ik geen zin. Dan doe ik mijn hoofd onder mijn kussen en denk ik ‘Ga allemaal eens zelf iets doen. Ga weg!’. Toen ik een jaar of 43 was, begon dat. Ik had een enorme midlifecrisis. Ik heb geen Lamborghini gekocht maar ik heb wel al het andere gedaan. Ik ben gescheiden. Ik heb een andere partner gevonden. Ik heb een huis gekocht en ik heb ontslag genomen. Mijn vrouw en ik zijn nu vijftien jaar samen. Ze is tien jaar jonger dan ik ben. Zij biedt enorm goed tegenwicht. We zijn net twee Bokito’s: allebei ongelofelijk dominant. Dat vind ik erg leuk. Soms uit zich dat in een flinke ruzie, maar dat geeft toch niet? Vechten kan geen kwaad. Eén van de twee wint altijd. Je voelt het als je fout zit. Wij zijn volstrekt gelijkwaardig. Je weet nooit wie er wint! Natuurlijk kan ik me het niet altijd veroorloven om mijn hoofd onder mijn kussen te stoppen.”
“Ik neem jonge mensen aan omdat ik het eeuwige leven niet heb. Ik hoop dat er tussen de mensen om mij heen mijn opvolger zit.”
“Ik krijg minimaal 150 mailtjes per dag. Die probeer ik allemaal iedere dag te beantwoorden omdat ik vind dat het afbreukrisico te groot is als ik niet benaderbaar meer ben. Dat moment wil ik zo lang mogelijk uitstellen. Ik heb gelukkig een waanzinnig team om mij heen dat ook vecht en blijft doorvechten. De mensen om mij heen halen het uiterste uit zichzelf. Er zitten hier alleen maar wereldredders en -verbeteraars. En die zijn ook nog eens allemaal heel erg slim.
Het nadeel is: als je allemaal heel erg slim bent dan ben je tegelijkertijd ook heel erg dom. Dan heb je vaak last van kokervisie over hoe je grote groepen mensen bereikt. Dat had ik met mijn verleden in de communicatiewereld gelukkig al snel door. Vanaf dag één hebben we hoogopgeleide vrouwen van over de hele wereld aangetrokken die allemaal tussen de 20 en 49 jaar zijn. Probeer maar eens leiding te geven aan zo’n groep. We zijn allemaal even eigenwijs en eigenzinnig, maar dat maakt het werken met deze groep vooral ook erg leuk.”
De groep medewerkers hier op jullie kantoor bestaat voornamelijk uit jonge vrouwen. Is dat een bewuste keuze?
“Ja. Die groep maakt het verschil, wereldwijd. Zij doen de boodschappen en zijn bovendien gevoelig voor de gevolgen van verontreiniging voor hun eigen kinderen. Vrouwen zijn de boodschappers, letterlijk. Maar ik neem natuurlijk niet alleen vrouwen aan. De mensen hier zijn wel overwegend jong. Ik neem jonge mensen aan omdat ik het eeuwige leven niet heb. Ik hoop dat er tussen de mensen om mij heen mijn opvolger zit.”
“Over een definitieve afscheidsdatum heb ik nooit nagedacht. Ik werk tot mijn dood.”
Je hebt niet het eeuwige leven, denk je er weleens over na om het stokje over te dragen aan een opvolger?
“Ik wil volgend jaar een sabbatical nemen van een paar maanden. Ik vind dat deze organisatie zonder mij moet kunnen. Ik wil niet dat deze organisatie gaat lijden onder mij als pionier en oprichter. Ik heb mijn team verteld dat ik het ga doen. Deze organisatie moet zonder mij kunnen bestaan. Over een definitieve afscheidsdatum heb ik nooit nagedacht. Ik werk tot mijn dood. Ik ga werkend dood.
Als ik ziek word? Dan word ik ziek en dan ga ik dood. In de loop van het leven neem je afstand en afscheid van heel veel mensen van wie je houdt. Ik weet wat pijn is. Ik ben 58. Ik snap het. Ik snap dat je doodgaat. Ik snap dat er dingen gebeuren. Ik heb al te veel afscheid moeten nemen in mijn leven. Ik begrijp het, dus ik hou van het leven. En als het stopt dan stopt het. Zó simpel is het. Wat er dan gebeurt dat zien we dan wel weer. Ik leef per dag. Ik schaak. Ik werk. Maar ik leef niet in de toekomst en ik ga niet praten over dat soort zaken. Ik leef echt hier en nu.”
“Ik ben altijd de beste geweest en dat is misschien nog wel veel traumatischer geweest dan dat ongeluk.”
Geloof jij in mensen die van nature wereldverbeteraars zijn, en behoor jij tot die groep mensen?
“Ik heb de wereld inderdaad altijd al willen verbeteren. Ik heb altijd het verschil willen maken. Ik ben de televisiewereld ingegaan omdat ik daar in rolde. En ik heb natuurlijk heel lang gevochten tegen dat ‘been-trauma’. Dat is niet zomaar iets. Ik heb daar wel veel moeite mee gehad. Ik was altijd het beste meisje van de klas. Ik kon het beste vechten, ik kon het beste sporten –tot de gevolgen van het ongeluk me fysiek inhaalden- en ik kon het beste denken.
Ik ben altijd de beste geweest en dat is misschien nog wel veel traumatischer geweest dan dat ongeluk. De beste zijn is slecht nieuws. Het is nooit genoeg. Ik kwam laatst iemand uit mijn jeugd tegen en die zei ‘Jij was het beste meisje van de klas. Dat ben je altijd geweest’. Dat is ook slecht nieuws hoor. Het is slecht nieuws omdat je altijd moet leven naar de verwachtingen van andere mensen. En ik ben nu niet meer het beste meisje van de klas. Nu ben ik gewoon mezelf.”
