In de Volvo XC60 houdt elektronica voortdurend het gedrag van de bestuurder in de gaten. Een camera achter de binnenspiegel kijkt letterlijk mee naar het verkeer vóór de auto en interpreteert de beelden. Dwaalt de chauffeur enkele malen achter elkaar van zijn rijbaan af, dan verschijnt in het dashboard de waarschuwing dat het wellicht tijd is voor een koffiestop. Geen geintje. Serieus!
De City Safety in dezelfde auto geeft een alarmsignaal wanneer de voorganger plotseling afremt en gaat zelfs vol ‘in de remmen’ wanneer de bestuurder kennelijk toch niet oplet en achterop dreigt te klappen. Bij snelheden tot 30 kilometer per uur – fileverkeer en in de stad – staat de auto daardoor nog net op tijd stil of wordt de klap in elk geval veel minder zwaar.
Het is de zoveelste nieuwe ontwikkeling in de veiligheidstechniek van de nieuwste generatie auto’s. Hightech snufjes waar vooral de zakelijke rijder – om voor de hand liggende redenen – baat bij heeft.
Moeilijk meetbaar
Betekent elke vernieuwing ook daadwerkelijk een vooruitgang? Volgens de specialisten van WagenPlan – een joint venture tussen leasespecialist Athlon en Achmea schadeverzekeringen – moeten ondernemers en zakelijke rijders dat genuanceerd zien.
Verkeerspsycholoog Adriaan Heino ziet de resultaten in de praktijk van alledag. “Hoe effectief al die nieuwe snufjes zijn, is niet altijd goed te bepalen. Het ligt voor de hand dat de zogenaamde passieve veiligheidstechnieken – kreukelzones, anti-whiplash stoelen, airbags, gordelaanspanners en dergelijke – altijd een aanrader zijn. Bij de áctieve veiligheidstechniek, de systemen die vooral zijn bedoeld om een ongeval te voorkómen, is dat echter moeilijk meetbaar.”
“Statistieken zijn er nauwelijks. Uiteindelijk kun je niet meten hoe vaak – pakweg – de ESP stabiliteitsregeling de auto bij gladheid nog net op het wegdek heeft gehouden. Het gezond verstand zegt echter dat dergelijke snufjes vooral bij hogere snelheden belangrijk kunnen zijn, maar te vaak wordt vergeten dat de mens cruciaal blijft. De meeste aanrijdingen vinden namelijk inderdaad bij lage snelheden plaats. Omdat de bestuurder gewoon niet oplet. Haast, een telefoontje, de weg zoeken. Kortom: met andere dingen bezig. Op zo’n moment heb je even niets aan airbags, ABS, stabiliteitsregeling en dergelijke. Parkeersensoren en carkits helpen juist dan veel meer om schade te voorkomen.”
Schijnveiligheid
“Ook als je naar de opeenvolgende generaties nieuwe geavanceerde veiligheidssystemen kijkt, speelt de chauffeur een dubieuze hoofdrol. De winst van nieuwe techniek wordt namelijk vaak weer ‘opgegeten’ door de bestuurder. Een gevoel van veiligheid betekent niet zelden dat hij harder gaat rijden, later remt en sneller een bocht neemt. Bij de invoering van ABS anti-blokkeerremmen is dat effect zelfs al wetenschappelijk aangetoond. De zwakke schakel in het verhaal blijft écht de man of vrouw achter het stuur. Het is eigenlijk raar dat daar binnen bedrijven nauwelijks naar wordt gekeken.”
“Auto en veiligheid’ zou binnen bedrijven sowieso hoger genoteerd moeten staan, van chauffeurs tot managers. Feitelijk hoort het een onderdeel van je personeelsbeleid te zijn. Net zoals je de veiligheid op de werkplek stimuleert, het verzuim probeert terug te dringen en via verkooptraining naar betere resultaten werkt. Haal dus ook eens een specialist op dit gebied in huis.
Dan heb ik het dus niét over een anti-slipcursus, of een weekeind op een circuit. Gezellig allemaal, maar het moet eerder om bewustwording draaien. Weten dat je niet moet ‘interen’ op de extra veiligheidsmarge die de techniek je geeft. Geconcentreerd blijven bij manoeuvreren en parkeren. Bewust omspringen met de gevaren van bellen onder het rijden. Dat soort zaken. Naast een portie extra veiligheid voor de rijder brengt dat – heel zakelijk gesproken – een boel besparingen. Lagere schadekosten en minder tijdverlies”, besluit Heino.
EuroNCAP legt de lat hoger
Ook veiligheidsinstantie EuroNCAP schroeft de normen begin volgend jaar verder op. Om nog in aanmerking te komen voor de maximale score van vijf ‘veiligheidssterren’, dient een auto niet alleen de inmiddels bekende crashtesten te doorstaan. Ook zaken als anti-whiplash stoelen en de aanwezigheid van elektronische stabiliteitregeling gaan zwaar meetellen.
Een nieuwe uitdaging voor de autofabrikanten. Het wordt boeiend om te zien hoe de eerste serie botstesten gaat uitvallen. De resultaten worden in de loop van februari onthuld.
Hightech bewaakt mens
Nu de elektronica in de auto oprukt, is het steeds beter mogelijk om de zwakke schakel in het hele veiligheidsproces – de bestuurder – te ondersteunen, en soms zelfs al te overrulen. Sensoren kijken mee: vooruit, achteruit én naar de bestuurder. De mogelijkheden zijn enorm.
Waarschuwen voor een auto in de ‘dode hoek’ van de buitenspiegel. Actief bijsturen wanneer de auto van zijn baan ‘dwaalt’. Een signaal geven dat een koffiepauze moet worden ingelast. Verkeersborden en tekens op de weg herkennen en interpreteren. Een slingerende aanhanger via de ABS stabiliseren met welgemikte remingrepen. Een waarschuwing en vervolgens ook een automatische noodstop bij een onvermijdbare botsing. Koplampen die zich aan snelheid, het weer en het type weg aanpassen en via een camera vooraf zien waar bochten liggen en hoe scherp die zijn. Een infrarood camera die in het donker op honderd meter afstand personen langs de weg herkent. En bij dreigend gevaar de motorkap een handbreedte omhoog doet komen om de voetganger of fietser bij een onverhoopt ongeval ‘zachter’ op te vangen.
De auto wordt – kortom – steeds meer rondom de feilbaarheid van zijn bestuurder geconstrueerd.
