Bedrijfsovername stappenplan - van zoeken tot tekenen

Door John Warnas

Een bedrijf overnemen heeft een aantal voordelen. Zo heb je meestal direct een klantenkring en naamsbekendheid. Ben je van plan een bestaand bedrijf te kopen? Dan is een goede voorbereiding het halve werk. Met ons stappenplan bedrijfsovername helpen we je op weg - van de oriëntatiefase tot handtekening.

Wat is jouw bedrijf waard? Start de gratis Brookz Waardescan, krijg snel inzicht in de actuele waarde van je bedrijf en doe er je voordeel mee!

Hoe werkt een bedrijfsovername?

Wil je je eigen onderneming starten of wil je je huidige onderneming uitbreiden? Dan kan de overname van een bedrijf zeker een idee zijn. Bedenk wel dat een bedrijf overnemen vraagt veel specifieke kennis en is een proces vol risico’s. Ga dus niet over een nacht ijs en laat je tijdens alle stappen goed adviseren.

Met onderstaand bedrijfsovername stappenplan lees je waar je aan moet denken bij de overname van een bedrijf, hoe je je kunt voorbereiden en wat je allemaal tegenkomt.

Je kunt trouwens op verschillende manieren een bedrijf overnemen. Zo kun je een familiebedrijf kopen, de zaak van je werkgever waar je een loondienst bent of een voor jou onbekende onderneming. Of je het hele stappenplan moet doorlopen, hangt af van jouw persoonlijke situatie.

Stap 1: maak een profiel

Weet je nog niet zeker wat voor bedrijf je als koper zoekt? Of heb je nog geen bedrijf gevonden? Stel dan voor jezelf dan een profiel op. Beschrijf wat voor soort bedrijf je wilt overnemen en wat voor bedrijf zeker niet.

Door op die manier te werk te gaan, breng je focus aan. Zet als voorbereiding een aantal zaken op een rij. Bijvoorbeeld hoeveel geld je beschikbaar hebt voor de overname. Wat zijn je sterke punten als ondernemer? En in welke regio zoek je een bedrijf?

Stap 2: bekijk het aanbod bedrijfsovernames

De volgende stap van het bedrijfsovername stappenplan is zoeken. Aan de hand van het zoekprofiel dat je in stap 1 hebt opgesteld, kun je beginnen. Heb je beet? Dan kun je direct of via een tussenpartij de eigenaar benaderen.

Het is gedurende het hele proces belangrijk om in je achterhoofd te houden dat er andere potentiële kopers in het proces betrokken kunnen zijn.

Stap 3: vraag om advies

Zoals gezegd is het overnemen van een bedrijf een lastig, complex en mogelijk risicovol proces. Daarom zijn bij een bedrijfsoverdracht vaak meerdere adviseurs betrokken, ieder vanuit zijn eigen specialisme. Denk aan een accountant, een notaris, taxateur en overnameadviseur.

Stap 4: verkoopmemorandum opvragen

Heb je een bedrijf op het oog om een overnametraject te starten? Dan is het opvragen van het verkoopmemorandum de volgende stap.

Het doel van dit document is een koper inzicht te geven in onder meer over de geschiedenis, de organisatiestructuur en de financiële situatie van het bedrijf. Met andere woorden: de staat van de onderneming die jij wilt overnemen.

Stap 5: opstellen van een intentieovereenkomst

De volgende stap in het overnametraject is het opstellen van een intentieovereenkomst. Wanneer je begint met onderhandelen, is het zeker aan te raden de afspraken die je maakt vast te leggen in een intentieverklaring. In deze overeenkomst wordt aangegeven dat koper en verkoper overgaan tot een transactie.

Let op: afspraken in een intentieovereenkomst (ook wel letter of intent) zijn bindend voor beide partijen.

Stap 6: geheimhoudingsverklaring

De verkoper moet jou als potentiële koper alle vertrouwelijke informatie geven over het bedrijf. De verkoper zal jou daarom vragen een geheimhoudingsverklaring te tekenen (ook wel non disclosure agreement genoemd).

Stap 7: boekenonderzoek (due diligence)

Krijg je informatie van de eigenaar over het bedrijf dat je wilt kopen? Dan ben je verplicht na te gaan of deze informatie correct is. Het is natuurlijk belangrijk dat je bij een bedrijfsovername zeker weet of het verstandig is om een bedrijf over te nemen. Dat kan via een boekenonderzoek, ook wel due diligence genoemd. Vraag voor een due diligence hulp aan een accountant.

Stap 8: bereken de waarde van het beoogde bedrijf

Je kunt de waarde van een bedrijf op verschillende manieren berekenen (in dit artikel hebben we de verschillende rekenmethodes op een rij gezet).

Los van de vraagprijs wordt de uiteindelijk prijs altijd in overleg bepaald tijdens de onderhandelingen tussen koper en de verkoper. Een accountant of een adviseur kan je hierbij helpen.

Stap 9: wat neem je wel en niet over?

Het is belangrijk om de volgende onderwerpen te bespreken tijdens de onderhandelingen over de overname van het beoogde bedrijf:

klantgegevens
lopende rechtszaken
intellectuele eigendomsrechten
de feitelijke bedrijfsruimte (kun je bijvoorbeeld het huidige huurcontract overnemen)
lopende abonnementen
lopende contracten (klanten en leveranciers)
schulden en vorderingen
vergunningen

Stap 10: stel een overnamecontract op

Is de koop bijna rond? Dan kun je samen met de verkoper het overnamecontract regelen. De intentieverklaring kun je hiervoor als uitgangspunt gebruiken. Laat een contract voor de overname altijd door een notaris opstellen.

Stap 11: overname deal gesloten

Is het onderhandelen afgerond en de financiering op orde? Dan kan de deal worden gesloten en de uiteindelijke overdracht plaatsvinden. Zowel jij als de verkoper zullen het contract moeten tekenen. Stuur het na ondertekening terug naar de notaris.

Als de notariële akte eenmaal is goedgekeurd en je de financiering voor de koopsom hebt geregeld, dan is de bedrijfsovername een feit.

Bedrijfsovername financieren

Als je een bedrijf overneemt, kun je op een aantal manieren de financiering regelen. Je kunt denken aan eigen middelen of het aanvragen van financiering via bijvoorbeeld een bank. Het is belangrijk om het financiële plaatje helder te hebben vóórdat je tot overeenstemming komt met de verkoper.

Soms is het mogelijk een betaling in termijnen te doen bij een overname, bijvoorbeeld als het gaat om een familiebedrijf.

Tips voor nieuwe eigenaren

Met bovenstaande bedrijfsovername stappenplan weet je waarop je moet letten als je met een bedrijfsovername begint. Maar hoe kun je voorkomen dat je na de overname tegen onaangename verrassingen aanloopt?

Verdiep je in het personeel

Het kan zijn dat het bedrijf dat je overneemt personeel heeft. Maar weet je als nieuwe eigenaar alles van het personeel? Ken je de cultuur? Ken je de ingesleten patronen? Wellicht zijn er ook nog wat ontevreden personeelsleden?

Hou als nieuwe eigenaar rekening met de mogelijk impact van jouw komst en zorg ervoor dat je je medewerkers snel leert kennen.

Niet alles staat op de balans

Als het goed is heb je van de verkoper alle noodzakelijke documentatie met betrekking tot het bedrijf gekregen. Maar het kan zijn dat er informatie in de opgeleverde documentatie ontbreekt.

Weet jij of er bijvoorbeeld asbest in het pand zit? Spelen er klachten uit de buurt over overlast van jouw bedrijf? Zorg ervoor dat je zo veel mogelijk informatie al tijdens het overnameproces helder hebt. Dat voorkomt een hoop ellende achteraf en juridisch getouwtrek.

Familiebedrijf

Bij het overnemen van een familiebedrijf kunnen emoties meespelen die een vlekkeloze overname in de weg staan. Het kan gebeuren dat andere familieleden zich tekort gedaan voelen. Zorg ervoor dat alle familieleden worden betrokken en op de hoogte worden gehouden. Zorg ook dat er overal documentatie van is – zeker als het gaat om een gevoelig overnameproces.