Een ongeluk zit in een klein hoekje, maar met goede voorlichting en veiligheidsmaatregelen kunt u uw personeel beschermen tegen bedrijfsongevallen. Wat moet en kunt u als werkgever doen?

Inhoudsopgave

Snel inzicht in de belangrijkste ondernemerszaken: met de Top 3 Scans van De Zaak: de AOV Scan, de Aftrekposten Scan en de Pensioen Scan

Veilige werkomstandigheden

Een werkgever is samen met zijn werknemers verplicht om te zorgen voor veilige en gezonde werkomstandigheden. De overheid heeft hiervoor doelen gesteld die zijn ondergebracht in de Arbowet, het Arbobesluit en de Arboregeling. U vindt de gemaakte afspraken om die doelen te bereiken in de arbocatalogus van uw sector of maakt ze zelf met uw personeel. Bestaat er geen arbocatalogus voor uw sector, dan gelden de beleidsregels.

Veilig werken op hoogte

Ladders en steigers vormen een groot risico op de werkvloer. In Europa vallen jaarlijks ongeveer een half miljoen werknemers van een ladder, steiger of dak. Vooral in de bouw gebeuren veel ongelukken. De vakbond FNV Bouw deed in de campagne Geef de ladder een trap ooit concrete aanbevelingen voor het gebruik van ladders. De bond vindt dat de ladder alleen gebruikt mag worden als:

  • er geen grote risico’s zijn;
  • de werkhoogte beneden de vijf meter blijft;
  • de klus niet meer dan twee uur per dag duurt en niet meer dan twee uur achtereen;
  • er geen materiaal zwaarder dan 2,5 kilo de ladder mee wordt opgenomen;
  • de windkracht lager is dan 6BF;
  • de werknemer met beide voeten op de sporten staat.

Volgens de Europese richtlijnen mag alleen op een ladder worden gewerkt als:

  • de klus kort duurt;
  • het veiligheidsrisico zeer klein is;
  • het weer de veiligheid niet in gevaar brengt;
  • het personeel een veiligheidsopleiding heeft gekregen;
  • er geen alternatief is.

Schadelijk geluid

Veel werknemers, zoals vooral horecamedewerkers, bouwvakkers en medewerkers in callcenters, worden blootgesteld aan geluidsoverlast. Een aanhoudende blootstelling aan harde geluiden kan het gehoor beschadigen. Voor een werkdag van acht uur ligt de schadegrens bij 80 decibel (dB). Dit is te vergelijken met het geluid langs de kant van de snelweg. Geluid boven dit niveau kan blijvende gehoorschade veroorzaken. Met iedere 3dB verdubbelt de hoeveelheid geluidsenergie en halveert de veilige blootstellingsduur. Bij 83 dB kan dus nog maar vier uur per dag zonder risico worden gewerkt.

Bij 90 dB (te vergelijken met het geluid van een elektrische grasmaaier of een voorbijrijdende trein op een station) bestaat al na drie kwartier kans op een blijvende gehoorbeschadiging als geen oorbescherming wordt gebruikt. Omdat een verschil van 3dB nauwelijks hoorbaar is, wordt de schadelijkheid van geluid vaak onderschat.

Voorkom gehoorschadeOm te weten hoe hoog het geluidsniveau in uw bedrijf is, kunt u de arbodienst geluidsmetingen laten uitvoeren. Ga in principe uit van de volgende vuistregel: wanneer op een normale toon een gesprek mogelijk is, is het geluid minder dan 80 dB.
Is het geluid in uw bedrijf te hard, dan moet u actie ondernemen om te voorkomen dat werknemers doof worden. Wanneer het geluidsniveau hoger is dan 85 dB, bent u daartoe wettelijk verplicht. Is dat niet mogelijk, dan moet u uw werknemers gehoorbeschermers laten gebruiken. Veel gebruikte soorten zijn:

  • schuimproppen – verminderen het geluid met 10-15 dB;
  • individueel aangemeten oordoppen – verminderen het geluid met 5-30 dB (instelbaar);
  • kunststof oorkappen – verminderen het geluid met 15-25 dB

Onderschat lawaai niet Werknemers zullen het niet snel toegeven als hun gehoor achteruitgaat. Spijtig, want het vreet energie en zorgt voor stress. Onderschat de invloed van gehoorverlies niet: slechthorenden verzuimen vaker wegens ziekte en blijven ook langer ziek. Lawaaidoofheid is een van de meest voorkomende beroepsziekten. En eenmaal opgelopen gehoorschade is niet te genezen.

Meer informatie over schadelijk geluid op de werkvloer vindt u op de site van het ministerie van SZW.

Gevaarlijke stoffen

Ook werken met chemische stoffen kan schadelijk zijn voor de gezondheid. Door inademing, inslikken, aanraken of langdurige blootstelling kunnen deze stoffen in het bloed terechtkomen. Dit kan leiden tot kanker, verminderde vruchtbaarheid of afwijkingen bij het ongeboren kind. Werkgevers hebben de verantwoordelijkheid om uw werknemers op een veilige manier met gevaarlijke stoffen te laten omgaan.

Stoffen waar werknemers mee in aanraking kunnen komen zijn:

  • Voor de voortplanting giftige stoffen, zoals bepaalde bestrijdingsmiddelen, organische oplosmiddelen en bepaalde metaalverbindingen;
  • Erkende kankerverwekkende stoffen, zoals asbest, koolteer, benzeen, lasrook en houtstof;
  • Vluchtige oplosmiddelen zoals wasbenzine, thinner, ether, terpentine en peut;
  • Ioniserende straling, bijvoorbeeld van rontgenapparatuur.

Wat kunt u doen?

In het kader van de risicoinventarisatie & -evaluatie (RIE) moet u de in het bedrijf aanwezige stoffen registreren die een gevaar voor de gezondheid kunnen zijn.

Controleer de verpakking op gevarensymbolen en de Risk- en Safetyzinnen (R- en S-zinnen. Deze zinnen moeten ook worden vermeld op de veiligheidsinformatiebladen (VIB’s) van de stof. Als er geen waarschuwingszinnen op het etiket staan, betekent dit niet altijd dat er geen gevaar is. Niet van alle stoffen zijn de mogelijke schadelijke eigenschappen beoordeeld.

Kijk of een risicovolle stof kan worden vervangen door een veiligere variant. Als dit niet mogelijk is, moet u ervoor zorgen dat de werkplek zo veilig mogelijk is. Installeer bijvoorbeeld een afzuiginstallatie of koop persoonlijke beschermingsmiddelen zoals handschoenen in.
Houd  werknemers altijd op de hoogte van eventuele risico’s en instrueer hen over veilig werken met gevaarlijke stoffen. U bent tenslotte verantwoordelijk. Vraag bij twijfel advies aan de arbodeskundige.

» Lees meer over gevaarlijke stoffen op de website van het ministerie van SZW.
» De REACH-Helpdesk ondersteunt bedrijven bij de uitvoering van REACH, de Europese verordening over chemische stoffen. U kunt hier terecht met vragen over de wetgeving en verplichtingen.

Verantwoord tillen

Rugpijn neemt de eerste plaats in op de lijst van beroepsgebonden aandoeningen. Daarom zijn er in bepaalde sectoren in de cao grenzen gesteld aan wat een werknemer maximaal mag tillen. In de bouw is bijvoorbeeld 25 kilo toegestaan, in de kinderopvang is het maximum 23 kilo. Er is geen wettelijke ’tilgrens’ vastgelegd, maar in het algemeen wordt een maximum gehanteerd van 23 kilo (gesteld door het Amerikaanse Instituut voor Veiligheid en Gezondheid NIOSH). Werkgevers die zich hier niet aan houden, lopen het risico aansprakelijk te worden gesteld.

Het maximum geldt overigens alleen voor optimale omstandigheden. Dat wil zeggen dat de werknemer niet te laag of te hoog, niet te vaak en zonder draaien moet tillen. Bij minder goede omstandigheden, zal het maximale tilgewicht verder dalen.
De Arbeidsinspectie hanteert bij controles de NIOSH-methode. Dit is een simpele formule om het maximale gewicht te berekenen per tilsituatie. Op de website van FNV Bondgenoten kunt u online met de NIOSH-formule het maximale gewicht voor een tilsituatie berekenen.

Is tillen onvermijdelijk? Maak uw werknemers dan bekend met de volgende ‘tien gouden regels voor verstandig tillen’ en zie erop toe dat ze deze in acht nemen:
  1. Buk en til niet onnodig, gebruik waar mogelijk hulpmiddelen (heftrucks, takels, krikken);
  2. Verstandig tillen kost net zoveel tijd als onverstandig tillen: doe het dus met verstand;
  3. Bedenk vooraf hoe en waarheen u de last gaat verplaatsen, zodat u rekening kunt houden met eventuele moeilijkheden;
  4. Bepaal vooraf het gewicht van de last; til niet te veel ineens. Vraag uw collega’s om hulp bij zware en grote voorwerpen;
  5. Sta steeds recht voor de last; til nooit met gedraaide rug: verplaats uw voeten als u moet draaien;
  6. Bepaal het zwaartepunt van de last en zoek een goede balans alvorens met het echte tillen te beginnen;
  7. Til met twee handen, houd de last zo dicht mogelijk bij het lichaam, voorkom dat u moet reiken; til niet hoger dan schouderhoogte;
  8. Buig door de knieën, houd de rug zoveel mogelijk recht, beweeg langzaam. Gebruik vooral uw buik- en beenspieren. Hetzelfde geldt voor het neerzetten van de last;
  9. Zorg dat de weg vrij is van obstakels als u moet lopen met de last, gebruik stroeve schoenen bij gladde vloeren;
  10. Luister naar uw lichaam: neem signalen serieus. Beginnende klachten kunnen snel erger worden. U voelt zelf het beste wat uw rug wel en niet kan hebben.

Tot slot

De Arbeidsinspectie controleert bedrijven op het behalen van de gestelde veiligheidsdoelen. Zowel u als uw personeel kan een boete krijgen bij overtreding van de veiligheidseisen. U hoeft niet elk arbeidsongeval te melden aan de Arbeidsinspectie; de meldingsplicht geldt alleen voor dodelijke ongevallen en voor ongevallen die leiden tot blijvend letsel of ziekenhuisopname.

Vrijwilligers en zelfstandigen zonder personeel vallen niet onder de Arbowet.

Is jouw pensioenpot al gevuld een zorgeloze oude dag? Check binnen 2 minuten welke pensioenopties voor jou (fiscaal) het beste zijn. Start de gratis Pensioen Scan van De Zaak.

Lees ook…
Jaarlijks krijgen een miljoen mensen in Nederland te maken met grensoverschrijdend gedrag op werk, zoals pesten, seksuele intimidatie en discriminatie….
Heb je personeel in dienst? Dan is het cruciaal om te weten wat te doen bij een bedrijfsongeval. Elk jaar gebeuren er honderden bedrijfsongevallen op…
De gezondheid en het welzijn van werknemers zijn cruciaal voor het succes van elk bedrijf. Een arbo-arts speelt hierin een sleutelrol. Dit is een…