U bent nu ruim een jaar voorzitter van MKB-Nederland. Wat denkt u als u terugkijkt op deze periode?
“Dat het jaar bijzonder snel is gegaan. Als MKB-Nederland willen wij een belangrijke bijdrage leveren aan de groei van ondernemingen en het algehele ondernemersklimaat helpen verbeteren. Dat betekent dat we voortdurend lobbyen en onderhandelen met overheden en instanties, maar ook dat we een luisterend oor bieden aan ondernemers die worstelen met de uitdagingen en hectiek van alledag. Die combinatie van activiteiten is zowel cruciaal als veelomvattend en houdt me continu bezig.”
Wat heeft u de afgelopen twaalf maanden voor de mkb-ondernemer bereikt?
“De beoogde lastenverzwaringen zijn dankzij onze lobby minder hoog uitgevallen. Daarnaast hebben we voor elkaar gekregen dat de zelfstandigenaftrek is behouden en het lage btw-tarief voor renovatie is verlengd. We hebben ons voor talloze zaken ingezet, waaronder een verruiming van de financieringsmogelijkheden. Sinds de economische crisis hanteren banken veel strengere voorwaarden voor leningen, wat tot grote problemen kan leiden. We overleggen nu met de banken over nieuwe vormen van financiering, maar stimuleren ook het ontwikkelen van alternatieven. De Ondernemerskredietdesk is daarvan een voorbeeld: een webportaal vol informatie dat we samen met VNO-NCW, de Nederlandse Vereniging van Banken en het ministerie van Economische Zaken hebben opgezet. Dit kanaal bevat tevens een financieringswijzer die de ondernemer naar de meest passende financieringsvorm leidt.”
Bij de banken lijkt er nog niet echt beweging in te zitten. Of ziet u wel ontwikkeling?
“De banken zijn nog steeds enorm risicomijdend, maar daarin staan ze niet alleen. Ook het kabinet, toezichthouders en consumenten zijn nog voorzichtig. Als MKB-Nederland kunnen we dat niet veranderen. Wel proberen we banken naar een andere rol te bewegen: die van intermediair die samen met de ondernemer zoekt naar een passende financieringsoplossing. Simpelweg nee zeggen kan niet meer.”
Welke ambities heeft u het afgelopen jaar niet verwezenlijkt?
“We hebben fel geageerd tegen de beoogde lastenverhogingen voor directeur-grootaandeelhouders. Aan de ene kant met succes, want de beoogde 500 miljoen euro verzwaring is er niet gekomen. Aan de andere kant is wel een andersoortige maatregel van 150 miljoen doorgevoerd. Hoewel we dus niet hebben voorkomen dat de ondernemer zwaarder belast wordt, hebben we er in de discussie met het kabinet wel het maximale aan gedaan en uitgehaald – een kwestie van zowel lobbyen als onderhandelen.”
Ondernemen moet weer lonen en leuk zijn, heeft u wel eens gezegd. Maar dat is het toch nog lang niet echt?
“Er zijn feitelijk drie dingen die de ondernemer parten spelen: regels, lasten en risico’s. De ondernemer is in Nederland, ook vergeleken met andere Europese landen, veel te veel in het nadeel. De regeldruk is hier extreem zwaar en de lasten zijn veel te hoog; neem de additionele lasten op lonen voor zowel werkgever als werknemer. Ook de toeslag op avond- en weekendwerk is niet meer van deze tijd. De ondernemer staat daarbij machteloos, want de klant bepaalt tegenwoordig wanneer de winkel open- en dichtgaat. Ook over de te hoge risico’s is al veel gezegd en gesproken. Medewerkers bij ziekte twee jaar doorbetalen kan gewoonweg niet meer.”
Voordat de politiek zaken verandert zullen mkb’ers met deze realiteit moeten dealen. In hoeverre helpt u ze daarbij?
“Door kennis en informatie te delen via bijvoorbeeld de website MKB Servicedesk, de media en onze eigen kanalen. Daarnaast organiseren we congressen zoals de Week van de Ondernemer, waarbij we tienduizenden mensen weten te boeien en te binden. Het idee is niet alleen informatie-uitwisseling, we willen daarbij ook met elkaar een slag kunnen maken. Een van de zaken waarvoor we pleiten is dat de overheid de ondernemer regelhulp gaat bieden.”
Recent is een initiatiefwetsvoorstel ingediend dat werknemers de mogelijkheid moest geven om zelf de tijd en plaats te bepalen waarop het werk wordt verricht. “Dat recht voor de werknemer legde een veel te zware plicht bij de werkgever,” aldus Van Straalen. “In het oorspronkelijke voorstel stond dat de werkgever personeel alleen ‘op basis van zwaarwegende belangen’ mocht opleggen waar en wanneer er gewerkt werd. We hebben kans gezien om het aspect ‘plaats’ te beperken. De werkgever hoeft straks alleen gemotiveerd aan te geven waarom er bijvoorbeeld niet vanuit huis gewerkt kan worden. Het wetsvoorstel moet overigens nog langs de Eerste Kamer. We onderzoeken nu in hoeverre we nog kunnen lobbyen om invoering te voorkomen.”
Vooruitkijkend naar 2015: waar gaat u zich vooral hard voor maken?
“Begin volgend jaar presenteren we een groeiagenda, die erop is gericht om de regels, lasten en risico’s voor de mkb-ondernemers zoveel mogelijk terug te dringen. Ondernemers moeten in staat gesteld worden om de groeikansen te grijpen en groeiremmers te vermijden. We zullen ons volgend jaar scherper en mogelijk met meer lawaai profileren. We mogen immers best trots zijn dat zoveel Nederlandse ondernemingen sinds het uitbreken van de crisis in 2008 sowieso nog bestaan. Ze staan er misschien minder goed voor dan toen, maar ze zijn er nog wel. Dat verdient hulde, bloemen en een rode loper.”
|
Wie is Michaël van Straalen?
Geboren in 1956, De Bilt.
Onderbrak op jonge leeftijd zijn studie Nederlands om een technisch bureau te beginnen. Dit ‘bijbaantje’ bleek het begin van een lange ondernemerscarrière, waarin hij diverse bedrijven in de metaal oprichtte en overnam. Sinds november 2013 voorzitter van de Koninklijke Vereniging MKB-Nederland. |
