Categorieën

De kogel is door de kerk: per 1 mei verdwijnt de VAR. Het papiertje waarmee zzp’ers konden aantonen dat ze ondernemer zijn bestaat straks alleen nog in ons collectief geheugen. Daarvoor in de plaats kunnen zzp’ers en hun opdrachtgevers voortaan een modelovereenkomst sluiten. In deze blog leg ik uit wat de nieuwe manier van werken inhoudt, en wat de gevolgen zijn voor zzp’ers en opdrachtgevers.
De modelovereenkomsten zijn onderdeel van de wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie (DBA).

Waarom wordt de VAR vervangen?

Het kabinet wil af van de VAR die zzp’ers op aanvraag krijgen van de Belastingdienst. De juiste VAR (VAR-wuo, winst uit onderneming) zorgt ervoor dat een opdrachtgever de zzp’er daadwerkelijk als ondernemer kan inhuren. Zo is de opdrachtgever er zeker van dat er geen loonheffingen en sociale premies betaald hoeven te worden.

Het probleem van de VAR is dat het schijnzelfstandigheid in de hand helpt. Schijnzelfstandigheid is aan de orde wanneer een zzp’er als ondernemer wordt ingehuurd, maar feitelijk als werknemer werkt. Opdrachtgevers zijn goedkoper uit als ze een werknemer als zzp’er inhuren omdat ze dan geen loonheffingen en sociale premies hoeven te betalen.

Opdrachtgevers zijn met het inhuren van zzp’ers met de juiste VAR juridisch gevrijwaard van aansprakelijkheid voor schijnzelfstandigheid. Alleen zzp’ers kunnen aansprakelijk worden gesteld.

Wat houdt de wet DBA in?

Vanaf 1 mei kunnen zzp’ers en hun opdrachtgevers een overeenkomst sluiten bij het aangaan van een opdracht. Deze overeenkomst moet van te voren zijn goedgekeurd door de Belastingdienst. Zowel zzp’ers als opdrachtgevers kunnen overeenkomsten indienen. Bij goedkeuring kan de overeenkomst standaard gebruikt worden door de opdrachtgever en zzp’er voor gelijksoortige opdrachten.

Om het zzp’ers en opdrachtgevers gemakkelijk te maken, stelt de Belastingdienst per sector modelovereenkomsten beschikbaar. Per sector verschilt de precieze invulling van de overeenkomst.
In de overeenkomst staat precies omschreven aan welke voorwaarden de samenwerking tussen zzp’er en opdrachtgever moet voldoen. De Belastingdienst kan achteraf controleren of de regels uit de overeenkomst daadwerkelijk worden nageleefd. Als bij controles schijnzelfstandigheid wordt aangetoond, dan kunnen naheffingen en boetes volgen voor zowel de zzp’er als de opdrachtgever.

Een overeenkomst tussen zzp’er en opdrachtgever is vijf jaar geldig. Er hoeft dus niet voor elke opdracht een overeenkomst te worden gesloten. Het sluiten van een overeenkomst is – net als de VAR – niet verplicht. Maar een overeenkomst biedt wel zekerheid dat de opdrachtgever geen loonheffingen en sociale premies hoeft te betalen, mits de regels worden nageleefd.

Wat zijn de gevolgen voor opdrachtgevers?

Veel opdrachtgevers zullen straks met weemoed terugdenken aan de tijd dat ze zonder zorgen en risico’s zzp’ers in konden huren. Want voortaan zijn er bedrijfsrisico’s mee gemoeid, te weten het risico op boetes en naheffingen. Het is dus belangrijk dat ze de modelovereenkomsten goed lezen en begrijpen, zodat de regels nageleefd kunnen worden. Dit kost tijd, en dus geld.

Verder zorgen de risico’s er mogelijk voor dat opdrachtgevers terughoudend worden met het inhuren van zzp’ers. Daardoor kiezen ze misschien vaker voor een extra werknemer of een payrollmedewerker in plaats van een zzp’er. Of ze kiezen ervoor om de medewerkers die in dienst zijn meer te laten werken. Mogelijk laten veel bedrijven kansen op groei schieten vanwege de risico’s.

Wat zijn de gevolgen voor zzp’ers?

Het grootste negatieve gevolg is dat het aantal opdrachten naar alle waarschijnlijkheid gaat afnemen. Zoals hierboven beschreven worden opdrachtgevers terughoudender met het inhuren van zzp’ers vanwege de bedrijfsrisico’s die er voortaan mee gemoeid zijn. Daardoor neemt de concurrentie tussen zzp’ers toe.

Wat nu?

Vanaf 1 mei 2016 is de VAR niet meer geldig en kunnen zzp’ers en opdrachtgevers modelovereenkomsten afsluiten. De Belastingdienst heeft een overgangsperiode ingesteld van een jaar. Dus tot 1 mei 2017 kunnen zzp’ers, opdrachtgevers én de Belastingdienst wennen aan de nieuwe manier van werken. De Belastingdienst zal in de overgangsperiode terughoudend zijn met boetes en naheffingen.

Of de wet DBA leidt tot minder opdrachten voor zzp’ers moeten we afwachten. Met welke intensiteit de Belastingdienst controles uitvoert, hoe streng ze daarbij zijn en de hoogte van de mogelijke boetes is ook nog niet bekend. Maar het staat vast dat veel bedrijven én zzp’ers zenuwachtig worden van de wet DBA.

Lees ook…
Een scheiding heeft grote impact op je persoonlijke leven, maar brengt ook uitdagingen op zakelijk vlak met zich mee. De kans is groot dat je…
Als je net begint met ondernemen, kan de boekhouding overweldigend zijn. En zelfs als je al jaren in het vak zit, is dit nog steeds een flink karwei….
Goed nieuws voor onder andere start-ups en scale-ups: de regeling voor aandelenopties wordt per 1 januari versoepeld. Wat verandert er precies en hoe…