SCENARIO 1
VOLDOENDE KAPITAAL
- Tip 1: Debiteuren scherp managen
- Tip 2: Minder crediteuren
- Tip 3: Eigen geld investeren
- Tip 4: Meer uitgeven
- Tip 5: Uw aanslag verlagen
- Tip 6: Toekomstige aanslagen uitstellen
- Tip 7: Anders financieren
SCENARIO 2
ONVOLDOENDE KAPITAAL
- Tip 8: Werktijdverkorting aanvragen
- Tip 9: Verzekeringsportefeuille doorlichten
- Tip 10: Mix vast en tijdelijk
- Tip 11: Microkrediet aanvragen
- Tip 12: Versnel uw teruggave
- Tip 13: De fiscus informeren
- Tip 14: Afbetalingsregelingen treffen
- Tip 15: Bijstand (BBZ) aanvragen
SCENARIO 1
VOLDOENDE KAPITAAL
Er zit voldoende geld in uw bedrijf, maar u kunt er niet direct over beschikken nu u het nodig hebt. Er bestaan verschillende mogelijkheden om het toch liquide te maken.
Tip 1: Debiteuren scherp managen
GIBO-adviseur Nike Klein Willink vindt dat u juist nu uw klanten moet overhalen om aan hun betalingsverplichtingen te voldoen, bijvoorbeeld door extra korting te geven bij snellere betaling. Dat is volgens hem de meest eenvoudige methode om snel liquide middelen los te krijgen. Bij klanten die niet kúnnen betalen, adviseert Klein Willink de teugels strak te houden. “Een ander de hand boven het hoofd houden, ten koste van jezelf, is nu een te groot risico.”
Ook Harry R. Chün, adviseur bij De Zaak, adviseert allereerst naar het debiteurenbeheer te kijken. Het is nu zaak om ervoor te zorgen dat afnemers snel over de brug komen. Aan de andere kant erkent hij dat te veel op uw strepen staan, averechts kan werken. “We zitten allemaal in hetzelfde schuitje. We zijn van elkaar afhankelijk en daarom hebben we de neiging wat coulanter richting elkaar te zijn.”
Henk Renkema, directeur Marketing Zakelijk van de ING, kiest vooral voor drie zaken: geld lenen, kosten besparen en het scherp managen van debiteuren en crediteuren. “Kijk heel goed naar het tijdstip waarop je je activa vervangt”, zegt Renkema. “Nu gebeurt dat vaak nog op basis van economische levensduur, maar wellicht zijn machines of auto’s nog veel langer bruikbaar.”
Tip 2: Minder crediteuren
Het aantal crediteuren omlaag brengen is goed mogelijk door eens kritisch te kijken naar lidmaatschappen van verenigingen, schoonmaakdiensten of leasecontracten. Denk ook aan abonnementen of simpelweg het terugbrengen van jaarpremies voor verzekeringen naar maandpremies.
Tip 3: Eigen geld investeren
Een andere mogelijke snelle oplossing is het vrijmaken van privévermogen om dat vervolgens in de zaak te stoppen. Dat is echter niet zonder risico. Klein Willink: “Wees er voorzichtig mee je hele hebben en houden in de zaak te stoppen, ook al verbinden banken die twee graag. Dat biedt hen namelijk weer extra zekerheid. Benader je bedrijf rationeel en beoordeel of de risico’s aanvaardbaar zijn om privékapitaal in het bedrijf te steken. Misschien is het wel beter je privévermogen veilig te stellen, de zaak te beëindigen en elders opnieuw te beginnen.”
Renkema beaamt dat. “Als bank vinden wij het heel goed dat iemand zijn privévermogen in de zaak stopt. Dat versterkt de vermogenspositie van de zaak en het geeft ook aan dat de ondernemer vertrouwen in de zaak heeft. Soms kan het echter ook meer voor de hand liggen om via de bank een verruiming van het krediet aan te vragen. Werkkapitaalkredieten zijn zeer flexibele kredieten tegen heldere voorwaarden. Klanten kunnen zonder beperkingen opnemen en aflossen. Omdat de geldmarktrente laag is, zijn de rentetarieven op deze leningen ook nog eens aantrekkelijk.”
Tip 4: Meer uitgeven
Sommige mkb’ers hebben de neiging om elkaar in zware tijden wat extra omzet te bezorgen. Door geld te laten rollen, zou de economie een impuls kunnen krijgen. “Dan trek je een te grote broek aan”, meent Klein Willink. “Ondernemers moeten vooral hun eigen belang in het oog houden. De economie red je hier niet mee.”
Tip 5: Uw aanslag verlagen
Ook met fiscale constructies kunt u op korte termijn geld vrijspelen. Zolang uw aanslag nog niet definitief vaststaat, is er nog alle kans die te optimaliseren. Met een goed onderbouwd verhaal valt zelfs van een aanslag die al wél vaststaat, nog wel wat terug te halen. Een goed voorbeeld is het alsnog opvoeren van voorzieningen voor groot onderhoud in voorgaande jaren. Bijkomend voordeel is dat voor bv’s het tarief voor de vennootschapsbelasting in 2006 en 2007 hoger was dan vorig jaar, zodat de teruggave groter is. Fiscalist Toine van Laarhoven: “Als een ondernemer erin slaagt in 2006 een verlies te creëren, mag een ondernemer de compensatie daarvoor zelfs terughalen tot in 2003. Ook in de inkomstenbelasting kan zo mogelijk een tariefsvoordeel behaald worden.”
Ook het berekenen van pensioenverplichtingen biedt volgens Van Laarhoven kansen: “De meeste ondernemers gebruiken een koopsomberekening, maar soms biedt de premiekoopsommethode een hogere aftrekmogelijkheid. Het voert hier te ver om uit te leggen hoe je er achter komt of dat rendabel is, maar u kunt het in ieder geval proberen. Niet geschoten is altijd mis. Zolang de aanslag nog niet vaststaat, is aanpassing ervan mogelijk.”
Tip 6: Toekomstige aanslagen uitstellen
Door slim gebruik te maken van aftrekposten, is ook de voorlopige aanslag over 2009 omlaag te brengen. Daarvoor zijn volgens Van Laarhoven de investeringsaftrek en – opnieuw – het treffen van voorzieningen voor groot onderhoud geschikt. Dat geldt ook door in 2009 en 2010 de mogelijkheid tot een hogere willekeurige afschrijving op bepaalde investeringen toe te passen.
Tip 7: Anders financieren
Een hele andere manier om snel kapitaal vrij te maken, is door een alternatieve financieringsvormen te kiezen. Klein Willink wijst bijvoorbeeld op het verkopen van onroerend goed en het terughuren ervan. Hetzelfde geldt voor machines leasen in plaats van die te kopen.
SCENARIO 2
ONVOLDOENDE KAPITAAL
Wat kunt u beginnen wanneer u over onvoldoende reserves beschikt? Moeten er mensen uit, verdient u zelf tijdelijk minder of vraagt u werktijdverkorting aan?
Tip 8: Werktijdverkorting aanvragen
“Werktijdverkorting kan helpen om het personeel toch bij de onderneming te houden, zodat er geen personeelstekort ontstaat op het moment dat de markt weer aantrekt”, zegt Henk Renkema. De voorwaarden voor werktijdverkorting zijn echter strikt. Ook Klein Willink vindt het een goede oplossing op de korte termijn. Tenslotte blijft personeel altijd de grootste kostenpost. Dat neemt niet weg dat ontslag onontkoombaar zal zijn wanneer de zaken niet aantrekken.
Tip 9: Verzekeringsportefeuille doorlichten
Bezuinigen op cruciale zaken als arbeidsongeschiktheidsverzekeringen is een groot risico. Klein Willink: “De hamvraag daarbij is: hoe lang kan ik het vol houden zonder inkomsten; maar wees voorzichtig. Ik heb er een ondernemer zijn bedrijf door zien verliezen.” Henk Renkema noemt het zelfs: “Zeer gevaarlijk. Penny wise, pound foolish.”
Tip 10: Mix vast en tijdelijk
Het zo flexibel mogelijk maken van uw personeelsbestand is een goede mogelijkheid om verder te komen. Dat betekent niet eens direct dat er ontlagen moeten vallen. Renkema: “De vraag is of het personeelsbestand van een ondernemer voldoende flexibel is om te kunnen inspelen op economische ontwikkelingen. Er moet een juiste verhouding zijn tussen uitzendkrachten en vaste krachten.”
Soms is ontslag het enige middel om als bedrijf te kunnen blijven bestaan. Chün: “Het ontslaan van personeel is een beslissing om op korte termijn te kunnen overleven. Wellicht is het uitbesteden van werk verstandig, omdat dan de personele lasten niet bij het bedrijf liggen.”
Tip 11: Microkrediet aanvragen
Zowel startende als bestaande ondernemingen kunnen in aanmerking komen voor financiering met microkrediet. Chun: “Bij bestaande ondernemers gaat het om ondernemersplannen. Ze kunnen daarmee een krediet krijgen van maximaal 35.000 euro via de stichting Qredits, een samenwerkingsverband van commerciële banken en de overheid.” Aan de regeling is een begeleidings- en coachingtraject gekoppeld.
Tip 12: Versnel uw teruggave
Als uw bedrijf verlies draait, zinvol uw aangifte inkomsten- of vennootschapsbelasting zo snel mogelijk in te dienen. Door het indienen van een verzoek om voorlopige carryback, waarbij een verlies over het ene jaar afgewenteld wordt op een jaar met winst, kan de belastingteruggave versneld worden ontvangen.
Tip 13: De fiscus informeren
Is uw financiële situatie inmiddels zo penibel dat er zelfs loonbelastingschulden of omzetbelastingschulden zijn ontstaan, dan is het zaak de fiscus daarvan zo snel mogelijk van op de hoogte te stellen. Van Laarhoven: “Bent u niet in staat uw schulden te betalen en u hebt dat niet op tijd gemeld, dan is het volgens de Wet op de bestuurdersaansprakelijkheid zo dat u met uw privévermogen aansprakelijk gesteld kan worden. In dat geval is er namelijk mogelijk sprake van onbehoorlijk bestuur. Wanneer u dat echter tijdig meldt, voorkomt u dat.”
Tip 14: Afbetalingsregelingen treffen
Om een faillissement te voorkomen, zult u allereerst moeten proberen een crediteurenovereenkomst te treffen. “Met een crediteurenoverkomst worden bestaande schulden verminderd en kan een ondernemer voorlopig verder. “Of het tot stand komt is natuurlijk afhankelijk van een akkoord van de crediteuren”, zegt Klein Willink. “Zij moeten de keus maken: nemen ze genoegen met minder, of willen ze het risico lopen op een faillissement en dan niets meer ontvangen?”
Tip 15: Bijstand (BBZ) aanvragen
Een regeling waar ondernemers volgens Chün te weinig en te laat gebruik van maken, is het Besluit Bijstandsverlening Zelfstandigen. “Dat komt vooral omdat ze niet van het bestaan af weten en uit schroom. Terwijl het ook voor een gemeente belangrijk kan zijn dat een onderneming blijft bestaan”, meent Chün, “want daarmee voorkomt ze dat onder andere de ondernemer helemáál in de bijstand komt.”
Wanneer uw inkomen onder het bijstandsniveau dreigt te raken, kunt u beroep doen op de BBZ. Dat kan in de vorm van een lening voor aanvulling van het bedrijfskapitaal of door een aanvulling op het inkomen. Voor dat laatste komt u in aanmerking wanneer u op jaarbasis onder de bijstandsnorm dreigt te komen. Achteraf wordt het uiteindelijk verrekend met de daadwerkelijke winsten.
