De verkoop van een eenmanszaak of vennootschap onder firma (vof) is ingewikkelder dan van bijvoorbeeld een besloten vennootschap (bv). Hier zetten we de mogelijkheden op een rijtje voor de verkoop van een eenmanszaak of vof.

Inhoudsopgave

Wat is jouw bedrijf waard? Start de gratis Brookz Waardescan, krijg snel inzicht in de actuele waarde van je bedrijf en doe er je voordeel mee!

Een eenmanszaak is geen rechtspersoon. Dit betekent dat je als ondernemer zelfstandig werkt, en dus ook privé én zakelijk verantwoordelijk bent. Zowel winsten als verliezen werken door in je privéleven. Je bent als ondernemer de enige eigenaar van de eenmanszaak, maar je kunt wel personeel in dienst nemen.

De eenmanszaak kan niet als zodanig worden overgenomen, omdat de eenmanszaak geen rechtspersoon is. Wel kunnen voorraad, inventaris, handelsnamen en eventuele schulden overgenomen worden.

Afrekenen met de Belastingdienst: Stakingswinst

Als je (een deel van) je eenmanszaak of jouw aandeel in een VOF verkoopt, of in belastingtermen staakt, dan moet je de zogenoemde stakingswinst berekenen.

Stakingswinst is het verschil tussen de fiscale boekwaarde van jouw onderneming en de werkelijke waarde op het moment van overdracht of beëindiging van deze onderneming.

De stakingswinst maakt deel uit van jouw inkomen in het jaar van staking. Over de stakingswinst moet je dus inkomstenbelasting betalen. Tenzij je gebruik maakt van de geruisloze doorschuifregeling of geruisloze omzetting. Dan kun je jouw VOF of eenmanszaak geruisloos overdragen aan je opvolger. Je hoeft dan niet met de Belastingdienst af te rekenen over de stakingswinst, ofwel het verschil tussen de boekwaarde van je onderneming en de uiteindelijke overnamesom.

Heb je jouw hele onderneming gestaakt, bijvoorbeeld doordat je die hebt verkocht? Dan moet je belasting betalen over deze stakingswinst. De stakingswinst wordt verminderd met de stakingsaftrek. De aftrek is gelijk aan de stakingswinst, maar is maximaal € 3.630.

Je krijgt het maximumbedrag van de stakingsaftrek maar één keer in je leven. Als je bij een eerdere staking niet het gehele bedrag hebt benut, kun je het restant van de stakingsaftrek gebruiken bij een latere staking.

Bent je medegerechtigde in een onderneming of geldverstrekker aan een onderneming en heb je resultaat uit die onderneming? Dan beschouwt de belastingdienst dit als winst uit onderneming. Je kunt dan niet gebruikmaken van bepaalde faciliteiten, zoals de ondernemersaftrek.

Je bent medegerechtigde in een onderneming als je bijvoorbeeld commanditair vennoot bent in een commanditaire vennootschap. Ben je vennoot in een vof? Dan ben je geen medegerechtigde, maar ondernemer.

Beperk of voorkom belastingheffing

Fiscale reserves zijn bedragen die je opzij legt (reserveert) en die je mag aftrekken van de winst.

De 3 belangrijkste fiscale reserves zijn:

  1. De herinvesteringsreserve bij verkoop
  2. Verlies of beschadiging van een bedrijfsmiddel
  3. De egalisatiereserve (onderhoudskosten van bedrijfsmiddelen) voor hoge periodieke uitgaven.


Herinvesteringsreserve

De herinvesteringsreserve stelt je in staat de boekwinst bij verkoop, verlies of beschadiging van een bedrijfsmiddel opnieuw te investeren in een ander bedrijfsmiddel.

De belastingheffing over de boekwinst wordt hierdoor uitgesteld. Om gebruik te maken van deze reserve moet je wel aan bepaalde voorwaarden voldoen.

  1. Dat je op de balansdatum een voornemen hebt om te herinvesteren in een bedrijfsmiddel.
  2. En het moet gaan om bedrijfsmiddelen die je hebt ‘vervreemd’ (verkocht of verloren).


Egalisatiereserve

De egalisatiereserve is bedoeld voor de kosten die eens in de zoveel jaar moeten worden gemaakt voor periodiek onderhoud van de bedrijfsmiddelen, zoals voor het onderhoud van je bedrijfspand. Dit zijn vaak hoge kosten.

Je kunt deze reserve ook aanleggen voor toekomstige uitgaven, zoals een milieuverontreiniging. Je mag geen egalisatiereserve vormen voor jaarlijks terugkerende uitgaven of voor de aanschaf van bedrijfsmiddelen.

Opties: eenmanszaak of vof onderbrengen in een bv

Wanneer jouw holding een besloten vennootschap (bv) verkoopt, valt dit in beginsel onder de deelnemingsvrijstelling en betaal je als directeur-grootaandeelhouder geen belasting over de opbrengst, in tegenstelling tot de verkoop van een VOF of eenmanszaak. Pas als je de opbrengst uitkeert, betaal je daarover dividendbelasting.

Als je jouw eenmanszaak of vof dus inbrengt in een besloten vennootschap, kun je dit doen zonder belastingheffing (de zogenaamde geruisloze omzetting). Echter, als je de bv binnen drie jaar verkoopt, moet je alsnog de belastingheffing betalen die je eerder “bespaard” hebt.

Breng de boekwinst onder bij een verzekeraar

Wanneer je de opbrengst van je eenmanszaak of VOF onderbrengt bij een bank of verzekeraar – bijvoorbeeld door het kopen van een lijfrente – blijft deze boekwinst onbelast.

Je kunt dan echter niet onmiddellijk over de opbrengst beschikken en je dient later alsnog (deels) belastingheffing te betalen over de opbrengst wanneer je dit bankspaarproduct beëindigt. Deze optie is geschikt als je de opbrengst van de verkoop van je onderneming niet direct nodig hebt, maar de inkomsten liever wilt verspreiden over een aantal jaren.

Hierdoor profiteer je jaarlijks van een belastingtariefvoordeel, omdat je dan in de lagere belastingschijf valt in plaats van de hogere schijf wanneer je het bedrag in één keer zou ontvangen.

Let op: er geldt een maximum voor het bedrag dat op deze manier afgestort kan worden. Laat je derhalve goed informeren welk maximum voor jou geldt.

Controle Belastingdienst

Gratis whitepaper: Belastingdienst Controle, wat nu?!

Hoe vaak gebeurt het, hoe voorkom je het en stappenplan als het tóch gebeurt.


Verkoop je bedrijf aan je kinderen of een medewerker

Wanneer je jouw onderneming verkoopt aan je kinderen, kun je hierbij gebruikmaken van de bedrijfsopvolgingsregeling  (BOR-regeling) waardoor je dit fiscaal aantrekkelijk kunt doen binnen de regels van de inkomstenbelasting.

Let op: De BOR en de doorschuifregeling (DSR) worden vanaf 2024 tot en met 2026 steeds verder versoberd. Het is van belang om goed te kijken naar het beste moment van overdracht van de onderneming, rekening houdend met de aangekondigde wijzigingen.

Net zoals bij de verkoop van de onderneming aan je kinderen, zijn er ook mogelijkheden om je onderneming onder fiscaal gunstige voorwaarden te verkopen aan je medewerkers. Dan dienen de betreffende medewerkers wel langer dan drie jaar werkzaam te zijn voor jouw onderneming.

Met de doorschuifregeling (DSR) kun je jouw onderneming – als het geen BV is – geruisloos overdragen aan je opvolger. Je hoeft dan niet met de belastingdienst af te rekenen over de stakingswinst. De belasting gaat over op de volgende eigenaar. Een voorwaarde voor de DSR verandert vanaf 2025: de nieuwe eigenaar hoeft niet meer minimaal 3 jaar in dienst te zijn van het bedrijf.

Als je een bedrijf door schenking verkrijgt, kun je vanaf 2025 alleen belastingvoordeel krijgen als je 21 jaar of ouder bent. Je kunt dan de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) gebruiken, zodat je geen of minder erf- of schenkbelasting betaalt. Tot 1 januari 2025 geldt deze leeftijdsgrens nog niet.

Nieuwsgierig geworden naar wat de actuele waarde is van jouw bedrijf? Bereken gratis de waarde van jouw bedrijf en doe er je voordeel mee!

Bob van der Burg

Bob van der Burg

Bob van der Burg is econoom, ondernemer en schrijver.
Lees ook…
Je wilt een bedrijf overnemen en vraagt je af: hoe ga ik de bedrijfsovername financieren? Je hebt verschillende mogelijkheden. Welke optie het beste…
De overname van een familiebedrijf – aan andere familieleden of aan een derde partij buiten de familie – is een delicaat proces en vraagt een goede…
Als je een bedrijfswoning overbrengt naar jouw privévermogen, moet je afrekenen over het verschil tussen de waarde in het economisch verkeer en de…
Bedrijfsoverdracht vindt om uiteenlopend redenen plaats, bijvoorbeeld om te groeien, te diversifiëren, te herstructureren of om de eigenaar de kans te…
Er zijn veel verschillende soorten goodwill. En de beste methode om de goodwill te berekenen, bestaat niet. Het is vaak een onderhandelingsproces,…
Een bedrijf kopen of verkopen is voor de meeste ondernemers een enorme mijlpaal. Naast alle zakelijke aspecten komen er vaak emoties bij kijken. In dit…