Let bij de aanschaf van een bedrijfsauto ook op de ergonomie ervan, ofwel: zit hij lekker genoeg? Zeker als u vaak en/of lang onderweg bent, kan dat een hoop problemen, zoals lichamelijke klachten, voorkomen.

Inhoudsopgave

Snel inzicht in de belangrijkste ondernemerszaken: met de Top 3 Scans van De Zaak: de AOV Scan, de Aftrekposten Scan en de Pensioen Scan

De ergonomie van de bedrijfsauto

Een nieuwe auto kopen? Uit de verkoophitlijsten blijkt dat dat vooral met de calculator in de hand gebeurd. Of je er ook fatsoenlijk in kunt zitten, staat vaak niet eens op de vragenlijst. Voor wie veel onderweg is, kan dat een tragische en vooral ook heel dure denkfout zijn!

Bij perspresentaties vertellen woordvoerders vaak glimmend van trots dat hun nieuwe wonder op wielen ‘Percentile 95‘ scoort. Het is vaktaal en het betekent, kort door de bocht, dat 95% van alle mensen in dat kekke nieuwe autootje past.

Niemand is gemiddeld

Hartstikke mooi toch? Dat valt te bezien. Volgens Johan Molenbroek, universitair hoofddocent toegepaste ergonomie van de TU Delft, is de praktijk een tikkeltje weerbarstiger.

Molenbroek: “Om te beginnen steken vooral jonge mannen in Nederland niet zelden letterlijk boven de standaardmaten uit. Daar komt nog bij dat je domweg niet alléén naar een simpele lengtemaat kunt kijken. Niemand voldoet aan het ‘gemiddelde’ omdat ook de verhouding tussen beenlengte en romp vrijwel altijd verschilt.”

Een man van 1 meter 85 lang is op zich ‘gemiddeld’, maar kan door een grote romplengte toch best tegen het autodak aan zitten. Hooggeplaatste verkeerslichten verdwijnen dan uit zicht. Omgekeerd kan zo iemand ook juist lange benen hebben.

Molenbroek: “Het komt eigenlijk zelden voor dat ook de verhoudingen van de lichaamsdelen gemiddeld zijn.”

In ons land zijn mannen en vrouwen sowieso respectievelijk 3% en 2% groter dan de doorsnee Europeaan. Dat is een wereld van verschil voor zoiets praktisch als de zitruimte van een auto. Bovendien dijen we het afgelopen decennium gemiddeld genomen steeds verder uit in diepte en breedte. Lees: de Nederlander wordt ook nog dikker.

Die ontwikkeling past niet bij de manier waarop veel ondernemers hun vervoermiddelen kiezen. Zuinig rijden staat met stip genoteerd, maar juist de gestroomlijnde auto’s die lage bijtelling scoren, hebben vaak problemen met de zitruimte. Een soortgelijk verhaal gaat bijvoorbeeld op voor bestelwagens met een tussenschot. Lekker veel laadruimte, maar de stoel kan vaak niet voldoende worden versteld.

Nadelige effecten op gezondheid

Naast de mogelijke effecten op het rijcomfort hebben dat soort problemen voor mensen die veel onderweg zijn zelfs nadelige effecten op de gezondheid. Bij de arbo- en verzuimspecialisten van Gezond Transport constateert Gert Grandia dat de ergonomie van de auto bij ondernemers een veel vergeten aspect is binnen hun beleid van gezond en veilig werken.

Gandia: “Het komt regelmatig voor dat chauffeurs weken – en als ze te lang doorrijden soms zelfs maanden – thuiszitten met bijvoorbeeld rugklachten. Als wij dan op verzoek van een werkgever naar oorzaken zoeken, blijkt het probleem bijvoorbeeld simpel met een betere autostoel op te lossen. Soms zelfs door de zithouding simpelweg beter af te stellen.”

Naast het menselijk leed zit een kleine ondernemer in zo’n geval vaak met grote financiële schade van een vervangende chauffeur. Die is bovendien niet zomaar gevonden, zodat een auto enige tijd stilstaat. Bij kleine ondernemers die voor servicewerk grote afstanden afleggen, kan zoiets zelfs dramatische vormen aannemen. De winkel ligt stil.

Bijtelling belangrijker dan zitcomfort

Bij de keuze van een leaseauto draait het meestal om ‘welke bijtellingklasse’ en ‘wat het mag kosten’. Ook de autokostenregeling van een bedrijf is veelal toegespitst op economische aspecten. Hoogstens wordt er bij de dealer nog even naar het zitcomfort en de bediening gekeken.

De praktijk leert dat het na de privékosten veel eerder over – pakweg – de uitrusting en kofferruimte gaat. Wordt een auto door verschillende mensen gebruikt, dan is het helemaal een ingewikkeld verhaal.

Stoelen meeleasen

Weinig ondernemers weten – of willen weten – dat je ook veelvoudig instelbare aftermarket-stoelen mee kunt leasen. Bij een aantal automerken is dat zelfs gewoon als accessoire ontwikkeld, bijvoorbeeld in de vorm van extra instelmogelijkheden van lendensteunen en zittinglengte.

Bijvoorbeeld bij Opel zijn in veel modellen als alternatief ook nog de zogenaamde AGR-stoelen (goedgekeurd door Aktion Gesunder Rücken) leverbaar. De kosten zijn vaak opvallend bescheiden en met achttien verstelmogelijkheden zijn de mogelijkheden enorm.

100% goed zitten bestaat niet

Vincent Groen van ErgoDrive is in ons land een van de weinige ergonomen die zich specifiek met de combinatie van autorijder en cabine bezighoudt. Hij doet dat met name voor arbodiensten.

Groen: “Dat gaat vaak over een chauffeur die lichamelijke klachten heeft. We meten zowel de persoon als de auto met speciale apparatuur zeer exact op en maken met een computersimulatie doorgaans heel goed zichtbaar wat het probleem is.”

Op diezelfde manier is het mogelijk een geschikte auto voor iemand te zoeken of bijvoorbeeld een selectie van automodellen te maken die voor personeel met verschillende afmetingen – en verhoudingen – zo breed mogelijk inzetbaar zijn.

3D-beeld

Er wordt net als in de ontwerpafdeling van autofabrieken onder andere een gekalibreerde robotachtige arm gebruikt om een 3D-beeld van de cabine, stoel en bedieningselementen te maken. Daarbij bestaat de mens zelf voor Vincent Groen overigens uit een 24-tal maten van lichaam en lichaamsdelen.

Groen: “Honderd procent goed zitten bestaat niet, maar het is beslist de moeite waard om er naar te kijken. Liefst vóóraf, want als je op de problemen wacht, kan het wel eens écht geld gaan kosten.”

Waar wringt de schoen?

Bij personenauto’s mikt men met de vorm van de auto op een goede stroomlijn. Maar een laag dak gaat niet zelden ten koste van de ruimte en de zithouding.

Er spelen volgens Groen ook minder opvallende details: “Het technisch ontwerp van een auto kan ten koste gaan van de ergonomie. Let maar eens op hoe pedalen en stuur soms ver uit het midden verschoven staan, of enigszins schuin. Soms neemt dat hele rare vormen aan, zoals pedalen die hinderlijk dicht bij elkaar zitten. Of een gaspedaal dat bijna tegen de console aan staat. Daar zal dan in het vooronder wel een of andere reden voor zijn.”

Lichaamslengte: krimp en groei

Overigens is het begrip lichaamslengte een ‘bewegend’ gegeven. Groen: “Jonge mensen zijn vaak het langst en naarmate ze ouder worden zullen ze weer centimeters krimpen. Zelfs in de loop van één dag verschilt het doorgaans met een tot anderhalve centimeter en soms zelfs twee keer zoveel. Dat merk je zelfs aan de afstelling van de spiegels. Dat komt onder andere omdat het kraakbeen van je rug een beetje wordt ingedrukt als je de hele dag zit. In bed word je gedurende de nacht dus ook weer iets langer.”

Dan toch maar een dure auto?

Het is volgens Groen overigens een misverstand om te denken dat een dure auto dé oplossing is. Sommige heel betaalbare modellen bieden juist een uitstekende zitruimte. Eén ding is zeker: de bandbreedte is enorm. Voor kleine vrouwen zijn zittingen niet zelden zó lang dat de aderen in de knieholte worden afgekneld en de onderrug de lendensteun helemaal niet raakt. En in menig bestelwagen veroorzaakt het verplicht geplaatste tussenschot een zithouding die bijna sméékt op problemen.

“Als je alleen korte stukken rijdt, is het allemaal niet zo’n probleem”, zegt Groen. “Hoewel bijvoorbeeld een slechte bediening van de pedalen in de stad al snel problemen kan opleveren. Zit je elke dag meer dan vier uur in de auto, dan is het gewoon cruciaal om meer aandacht aan de ergonomie te besteden.”

Is jouw pensioenpot al gevuld een zorgeloze oude dag? Check binnen 2 minuten welke pensioenopties voor jou (fiscaal) het beste zijn. Start de gratis Pensioen Scan van De Zaak.

Lees ook…
Heb je personeel in dienst? Dan is het cruciaal om te weten wat te doen bij een bedrijfsongeval. Elk jaar gebeuren er honderden bedrijfsongevallen op…
De gezondheid en het welzijn van werknemers zijn cruciaal voor het succes van elk bedrijf. Een arbo-arts speelt hierin een sleutelrol. Dit is een…
Jaarlijks krijgen een miljoen mensen in Nederland te maken met grensoverschrijdend gedrag op werk, zoals pesten, seksuele intimidatie en discriminatie….