Ben Tiggelaar is de vaste columnist van tijdschrift De Zaak. Hij is schrijver en trainer, met als doel: mensen te helpen hun dromen om te zetten in actie. Hij werkt vanuit eigen praktijkonderzoek, met veel gevoel voor entertainment en een gedegen achtergrond in gedragswetenschap.
(Haarlem, 1 november 2010) – De behoefte aan veiligheid wortelt erg diep bij de gemiddelde mens. Ik vrees dat ik ook wat dat betreft bijzonder gemiddeld ben. Ik barst van de back-ups, sleutelbossen, algemene voorwaarden, verzekeringen, anti-virusprogramma’s, rechtsbijstand, alarminstallaties, spaartegoeden en airbags. Rond ons huis staat een hek. Binnen waakt de hond. En mijn nette broeken draag ik met bretels. Veiliger kan het niet zou je zeggen.
Toch kun je organiseren wat je wilt, helemaal waterdicht wordt de organisatie van je leven nooit. Mijn bedrijf
mag dan behoorlijk secure zijn, intussen hebben we wel vier dochters die allemaal graag zelfstandig het leven willen verkennen. En dan geldt dat de controle ergens ophoudt, dat je het vooral van vertrouwen moet hebben. Hoe lastig dat ook is.
Objectieve en subjectieve veiligheid
Veiligheid komt in twee soorten. Je hebt de ‘harde’ feiten, zoals: hoeveel ongelukken gebeuren er per jaar in de houtzagerij en hoe makkelijk is het om in te breken in de patiëntendatabase van de huisarts? En je hebt de ‘zachte beleving die per persoon kan verschillen (een gewone burger voelt zich misschien veiliger als er meer blauw op straat komt, maar een doorsnee crimineel niet). Objectieve en subjectieve veiligheid.
Dat ‘zachte’ subjectieve kan overigens behoorlijk ‘harde’ gevolgen hebben. Onderwijzers weten dat bijvoorbeeld maar al te goed. Wanneer een kind zich niet veilig voelt op school, is het bijna onmogelijk om hem of haar het aap-noot-mies (of maan-roos-vis) bij te brengen.
Ik vermoed dat een ondernemer die geen enkele verzekering heeft, maar zich veilig voelt, betere zaken doet dan een ondernemer die zich heeft omringd met veiligheidsmaatregelen, maar desondanks gestresst blijft. Ook hier geldt: vertrouwen wint het uiteindelijk van controle.”
Zekerheid op ander niveau
Alle feitelijke risico’s uit je leven bannen, is voor geen enkele sterveling weggelegd. Zeker niet als je kiest voor een ondernemend leven. Op een zeker punt zul je je hang naar zekerheid moeten loslaten. Iedereen moet een bepaalde mate van onzekerheid, onvoorspelbaarheid en chaos in zijn leven accepteren. Dat is niet makkelijk. De behoefte aan zekerheid is tenslotte biologisch. Alle mensen in de wereld hebben er last van.
Misschien is het vooral de kunst om je zekerheid op een ander niveau te vinden. Niet op het niveau van het dagelijkse leven, maar meer op het niveau van levensvisie. Misschien is het vooral een kwestie van vertrouwen in zaken die groter, omvattender en belangrijker zijn dan jijzelf. Dat is misschien niet zo populair meer anno 2010, maar het hélpt wel.
Waar draait jouw leven om?
Managementgoeroe Stephen Covey zegt: “De sleutel tot de mogelijkheid om te veranderen, is een onveranderlijk gevoel over wie je bent, waar je naartoe gaat en wat je belangrijk vindt.”
Uitvinden waar je leven voor jou in essentie om draait, is niet alleen iets verhevens. Het is ook reuze praktisch en handig voor ondernemers. Om te kunnen groeien, om te veranderen en om los te kunnen laten wat je toch niet kunt beheersen. Controle is goed, vertrouwen is beter.
