Ben Tiggelaar is de vaste columnist van tijdschrift De Zaak. Hij is schrijver en trainer, met als doel: mensen te helpen hun dromen om te zetten in actie. Hij werkt vanuit eigen praktijkonderzoek, met veel gevoel voor entertainment en een gedegen achtergrond in gedragswetenschap.
(Haarlem, juni 2013)
Nederland en de VS: de belangrijkste verschillen
Ik kende al veel verhalen over het ondernemersklimaat in de VS. Maar zélf ervaren voegt echt iets toe. Nu ons jaar in Boston bijna voorbij is, is het tijd voor een terugblik. Nederland en de Verenigde Staten: wat zijn de belangrijkste verschillen?
– Loondienst is minder comfortabel in de VS. Wie het lekker doet in loondienst in Nederland, geeft nogal wat zekerheden op als hij voor zichzelf begint. In de VS is dat anders. De meeste werknemers kunnen van de ene op de andere dag worden ontslagen. Ondernemerschap biedt ongeveer evenveel zekerheden als loondienst en meer kansen. Dus zeggen Amerikanen niet “Waarom zou ik?”, maar “Waarom niet?”.
– Veel Amerikanen die geen werk kunnen vinden, beginnen een eigen bedrijf. Ze moeten wel. Het alternatief zie ik als we de recyclingbak aan de weg zetten. Nog voor de gemeentelijke ophaaldienst langskomt, melden zich diverse mensen met winkelkarretjes. De sociale voorzieningen zijn beroerd vergeleken met Nederland, dus wachten mensen liever niet te lang af.
– In de VS ontmoeten ondernemers meer respect en minder wantrouwen. Volgens een recente Eurobarometer-poll gelooft 42% van de Europeanen dat ondernemers andere mensen uitbuiten. In de VS is dat 26%. En wie je ook vertelt dat je zelfstandig bent, de reactie is altijd: “Oh, good for you!” Dat meent men ook echt.
– Bankroet gaan is minder erg. Wie in de VS failliet gaat, doet dit vaak vrijwillig en kan binnen twee tot drie jaar opnieuw starten. In Frankrijk kost dit gemiddeld negen jaar, in Duitsland zes en in Nederland drie jaar, volgens EU-onderzoek. Het feitelijke verschil tussen Nederland en de VS is niet giga. Maar het vooroordeel tegenover gefailleerden is in de VS minder groot.
– In de VS werken universiteiten meer samen met het bedrijfsleven. Academici doen meer onderzoek met ondernemers. En meer studenten willen een eigen zaak starten. In en rond Boston heb je niet alleen Harvard en MIT, maar ruim zestig(!) universiteiten. Op en rond de campussen schieten nieuwe bedrijven als paddenstoelen uit de grond.
– Er zijn prachtige ‘ecosystemen’ voor beginnende ondernemers. Waar wij wonen, stikt het van de verzamelgebouwen gericht op start-ups, grote bedrijven die je klant zouden kunnen worden, venture-capital-firma’s, koffiebars en andere ontmoetingsplaatsen, enorm veel freelancers en dienstverleners die staan te trappelen om een succes te maken van je bedrijf. Nederland kent ook zulke omgevingen, maar het zijn er minder en ze zijn kleiner.
Kun je iets van het Amerikaanse ondernemersklimaat overnemen in Nederland? Moeilijk. Het gaat over cultuur, wetgeving en systemen die in de loop van vele jaren zijn ontstaan.
Kan ik iets van de ondernemersgeest mee terug nemen? Dat geloof ik zeker. En ik weet nu al dat ik regelmatig zal terugkeren voor meer.
