Handje contantje moet u melden

• Advisering
• Verplicht
• Vermoedens
• Ook de douane meldt
• Het meldpunt
• Niet-wettig betaalmiddel
• Ook bij ruilhandel
• Wat is verdacht?

Voor het melden van verdachte transacties bestaat een centraal meldpunt in Zoetermeer. Een advocaat kan echter nooit worden gedwongen tegen het belang van zijn cliënt te handelen, zo blijkt uit de praktijk.

Advisering

Advocaten en notarissen moeten verdachte transacties melden die zij tegenkomen bij advisering over financiële diensten:

• advisering over of bijstaan bij aan- en verkoop van onroerend goed;
• het beheren van geld of effecten;
• het oprichten of overnemen van bv’s, nv’s en andere rechtspersonen.

Ze hoeven niet te melden bij dienstverlening voor juridische procedures, waaronder advisering over het starten van procedures en het vermijden van gedingen.

De advocatuur is ongelukkig met de onduidelijke omschrijving van de verplichtingen. Aan de ene kant biedt het een ruime uitweg om onder melding uit te komen. Aan de andere kant leidt de onduidelijkheid waarschijnlijk in de toekomst tot procedures waarbij het OM zal moeten aantonen dat een advocaat had moeten melden, terwijl hij  een beroep doet op zijn vertrouwensrelatie en het verschoningsrecht.

Verplicht melden

De accountant en de belastingadviseur moeten verplicht melden bij:

• het verstrekken van belastingadvies;
• het verzorgen van belastingaangiften;
• werkzaamheden in verband met het samenstellen, beoordelen of controleren van de jaarrekening;
• het voeren van administraties.

Ook zij hoeven niet te melden als zij hun cliënt in een gerechtelijke procedure vertegenwoordigen.

Advocaten en notarissen moeten zich wel realiseren dat op verzuim om zaken te melden een celstraf staat van twee jaar. Aan de andere kant is bij de beroepsgroepen nog vergaande onduidelijkheid. Het is bijvoorbeeld merkwaardig dat advocaten zouden moeten melden als ze als adviseur optreden, terwijl accountants het dan juist niet mogen. Er zal met alle beroepsgroepen tot een geaccordeerde lijst van indicatoren worden besloten. Al was het maar om een zee aan rechtszaken te vermijden.

‘Vermoedens’

De meldingsplicht voor “ongebruikelijke transacties” is in Nederland al flink uitgebreid naar handelaren in luxe goederen die te maken krijgen met contante betalingen: voertuigen, schepen, kunst, antiek, edelstenen, edele metalen, juwelen en sieraden. Ook degene die bemiddelt bij de verkoop van deze zaken, zal zijn klanten moeten identificeren en melden. Dit alleen als er bij verkoop met meer dan € 15.000 in contanten wordt betaald of er bepaalde indicatoren zijn zoals het vermoeden dat er mogelijk verdachte transacties plaatsvinden, bijvoorbeeld bij identificatieproblemen.

Ook de douane meldt

Ook als u nu met veel contante euro’s de grens over wilt, kan dat u een aangifte opleveren bij het Meldpunt Ongebruikelijke Transacties en een mogelijke naheffing dan wel vervolging wegens witwassen. De meldplicht van de douane voor ongebruikelijke transacties is fors uitgebreid.

Daarnaast gaat Europa, op basis van de Wet Melding Ongebruikelijke Transacties, meer werk maken van het uitwisselen van financiële gegevens. Voorwaarde voor dergelijke buitenlandse verzoeken is dat er een strafrechterlijk onderzoek moet lopen tegen een verdachte.

LET OP: Dat betekent dat administratief-rechtelijke vergrijpen, zoals belastingontduiking, niet onder de nieuwe richtlijn vallen.

Niet wettig-betaalmiddel

De Wet MOT geldt ook voor goederen die met een ‘niet-wettig betaalmiddel’ zijn betaald of via een elektronische transactie. Ondernemers geven mensen nog steeds de mogelijkheid om goederen te ‘ruilen’ tegen guldens. Het gaat vooral om goederen als sieraden, juwelen, kunstvoorwerpen, voertuigen en schepen. Hoewel vanaf 28 januari 2002 de gulden geen wettig betaalmiddel meer is, is het nog steeds mogelijk om ze bij De Nederlandsche Bank (tot 2032) nog in te ruilen tegen euro’s. Hierdoor ontstaat de situatie dat de guldens, hoewel zij geen wettig betaalmiddel meer zijn, nog steeds voor betalingen gebruikt kunnen worden. Er ontstaat dan een vorm van ruilhandel.

De Wet MOT geldt alleen als met een wettig betaalmiddel – de euro dus – afgerekend wordt. De departementen van Financiën en Justitie hebben daarom besloten dat de Wet MOT ook moet gelden voor niet-wettige betaalmiddelen. Voor deze transacties gelden ook de identificatieverplichtingen die voortvloeien uit de Wet Identificatie bij Dienstverlening (WID).

Ook bij ruilhandel

Voor handelaren in dure goederen gold sinds eind december 2001 alleen een algehele meldplicht voor contante bedragen vanaf € 15.000. Daardoor konden bedragen in guldens tot nu toe nog ongemeld blijven. Hierdoor was het makkelijk om geld wit te wassen.
De meldplicht voor de guldens (of de ‘niet-wettige’ betaalmiddelen) geldt overigens voor ieder bedrag. In theorie zouden handelaren in dure goederen zelfs ƒ 5,- nog moeten melden.