Ieder bedrijf moet tenminste een bedrijfshulpverlener hebben die, in geval van een calamiteit, de schadelijke gevolgen voor werknemers, bezoekers en klanten zoveel mogelijk beperkt. Hoe organiseert u bedrijfshulpverlening?

Iedere werkgever met personeel is volgens de Arbowet verplicht een (aantal) werknemer(s) aan te wijzen als bedrijfshulpverlener (BHV’er). Alleen zelfstandigen zonder personeel zijn vrijgesteld van die BHV-verplichting.

Wat doet een BHV’er?

De taken van een BHV’er zijn:

  1. het verlenen van eerste hulp bij ongelukken;
  2. het beperken en bestrijden van brand;
  3. het in noodsituaties alarmeren en evacueren van alle werknemers en andere personen in het bedrijf;
  4. het alarmeren van en samenwerken met hulpverleningsorganisaties (brandweer, politie, ambulance) bij een calamiteit.

Bedrijfshulpverleners moeten binnen enkele minuten ter plekke zijn als zich een incident voordoet (brand, ongeval, vrijkomen van chemische stoffen etc.) en ervoor zorgen dat de directe gevolgen voor medewerkers en andere aanwezigen beperkt blijven. Die verantwoordelijkheid eindigt op het moment waarop professionals, zoals brandweer en ambulancediensten, de hulpverlening overnemen.

Hoeveel BHV’ers?

De wettelijke norm is één BHV’er op vijftig aanwezigen. Onder aanwezigen wordt niet alleen het personeel verstaan, maar ook bezoekers, klanten, winkelend publiek, et cetera. Omdat de BHV’er ook wel eens ziek of vrij is of ergens anders kan gaan werken, is het raadzaam om meer dan één BHV’er op te leiden.

Bedrijfshulpverlening organiseren

Bij het organiseren van bedrijfshulpverlening is er een aantal eisen waaraan u moet voldoen. Deze staan omschreven in het Arbobesluit en bijbehorende Beleidsregel 2.21. U moet de volgende stappen ondernemen:

  • Bedrijfshulpverlening op poten zetten, begint met de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E): het in kaart brengen van de potentiële gevaren binnen uw bedrijf voor werknemers, klanten, bezoekers, omwonenden en voorbijgangers. In de RI&E moet tevens worden bepaald hoeveel bhv’ers er nodig zijn;
  • In overleg met het personeel (ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging) wijst u een of meerdere medewerkers aan als BHV’er en zorgt u ervoor dat deze mensen geschoold worden in het bieden van eerste hulp;
  • Er moet een bedrijfsnood- en ontruimingsplan worden opgesteld en bekendgemaakt aan alle medewerkers;
  • Tijdens een (brand)oefening moet dit plan daadwerkelijk worden uitgeprobeerd en daarna up-to-date worden gehouden.

Wie kan BHV’er worden?

Tijdens werktijd moet er altijd minimaal één BHV’er aanwezig zijn, die snel op de plaats des onheils kan zijn (binnen 3 à 4 minuten). Daarom zijn parttimers of medewerkers die veel buiten de deur werken geen geschikte kandidaten. Bovendien met een BHV’er zijn taken aankunnen: hij moet doortastend en stressbestendig zijn.

Bedrijfsnood- en ontruimingsplan

Een bedrijfsnoodplan is een draaiboek voor alles dat moet gebeuren als zich een ongeval of calamiteit voordoet. Er staat in wie waarvoor verantwoordelijk is, waar belangrijke middelen (blusmateriaal, verbandtrommel) te vinden zijn en een lijst van alle belangrijke alarmnummers.

Het ontruimingsplan is een verplicht onderdeel van een bedrijfsnoodplan. Hierin staat de procedure van ontruiming bij een calamiteit uitvoerig beschreven: wie heeft de leiding, hoe kunnen mensen het gebouw ontvluchten, waar bevinden zich de nooduitgangen, waar moet men zich verzamelen, enzovoorts.

Opleiden bedrijfshulpverleners

In de Arbo-wet en het Arbo-besluit staan slechts globale aanduidingen van het vereiste opleidingsniveau van de bedrijfshulpverlener. De overheid en belanghebbenden hebben de opleidingseisen voor bedrijfshulpverleners uitgewerkt en vastgelegd in het Brandbeveiligingsconcept Bedrijfshulpverlening. Dit geeft duidelijkheid over de minimaal vereiste kennis en vaardigheden die BHV’ers moeten beheersen.

De basisopleiding BHV is gesplitst in twee onderdelen: het eerstehulp-deel (incl. reanimatie) en het brandtechnische deel (incl. ontruiming e.d.). Bovenop dat basisniveau kunt u aanvullende opleidingen aanbieden die gericht zijn op de specifieke situatie binnen uw bedrijf. Als er bijvoorbeeld met gevaarlijke stoffen wordt gewerkt, is alleen een basisopleiding doorgaans niet voldoende. Met behulp van uw (verplichte) RI&E kunt u de benodigde opleidingen voor uw bedrijfshulpverleners inventariseren.

Diverse instellingen verzorgen cursussen voor BHV, maar let op: de opleidingsmarkt voor bedrijfshulpverlening is een vrije markt. Iedereen kan zich opleider noemen en Nederland telt dan ook honderden opleiders. Enkele tips voor het kiezen van een opleidingsinstituut:
  • Let meer op de kwaliteit van de BHV-cursus dan op de prijs!;
  • U kunt kijken of het opleidingsinstituut een CEDEO-erkenning heeft;
  • of een ISO 9001-certificering;
  • of het keurmerk van het Nederlands Instituut voor Bedrijfshulpverlening.

Kennis op peil houden

Uiteraard is het noodzakelijk om het geleerde te onderhouden, zodat de BHV’er in staat blijft om de basistaken naar behoren uit te voeren. Elke BHV’er moet minimaal acht uur per twee jaar besteden aan oefening en (herhalings)opleiding. Op de herhalingsdag komen zowel het eerstehulp-deel als het brandweertechnische deel aan de orde.
Veel BHV-opleidingsinstituten propageren een jaarlijkse herhalingsverplichting en dat is niet (alleen) uit eigen, maar ook in úw belang. BHV’ers dienen ‘zodanig te zijn opgeleid, dat de bedrijfshulpverlening gewaarborgd is’. Een keer in de twee jaar een paar uurtjes reanimatie en brandbestrijding oefenen is daarvoor écht te weinig, vindt het Nederlands Instituut voor Bedrijfshulpverlening (NIBHV).

Voor een adequate uitvoering van de BHV ten tijde van calamiteiten, is het van het grootste belang dat het draaiboek, vooral het ontruimingsplan, wordt getest tijdens een praktijkoefening. U bent hiertoe wettelijk verplicht. Minimaal een keer per jaar een ontruimingsoefening is een goede richtlijn. Probeer u hier aan te houden! Desgewenst kunt u de arbodienst of een andere deskundige (bijvoorbeeld een branche-organisatie, de brandweer of een landelijk instituut voor bedrijfshulpverlening) om advies vragen bij het invullen van de oefeningen.

Evelueer iedere oefening met alle betrokkenen. Spreek daarna af wat de volgende keer beter moet en leg dit schriftelijk vast.

Kosten

De verantwoordelijkheid voor het optreden van de BHV’ers ligt bij u. Ook komen opleiding en opfriscursussen voor uw rekening. Het is afhankelijk van het opleidingsinstituut hoe de totale cursustijd (16 uur) van de (basis)cursus BHV wordt verdeeld (twee dagen, of vier halve dagen bijvoorbeeld). De kosten bedragen gemiddeld tussen de € 250,- à € 300,- (inclusief lesmateriaal) per persoon. De kosten voor de herhalingscursus liggen rond de € 150,-.

Naast kosten voor de opleiding, is er nog een aantal bijkomende kosten. Denk aan de aanschaf van EHBO-middelen. De kosten van een EHBO-koffer zijn uiteraard afhankelijk van de inhoud. Gemiddeld heeft u een goede koffer voor € 25,- tot € 125,- Verder kunt u denken aan rookmelders, blusmiddelen, BHV-jasjes, vluchtwegbewijzeringen en indien noodzakelijk communicatie-apparatuur voor de BHV’ers (vooral handig in grotere bedrijven).

Vaak ontvangen BHV’ers een vergoeding voor hun tijd en moeite. Meestal ligt deze vergoeding tussen de € 100,- en € 300.- op jaarbasis. Het is echter niet verplicht de BHV’ers extra te betalen.

Vergoedingen en verstrekkingen aan werknemers zijn in bepaalde gevallen fiscaal onbelast. De onkostenvergoeding voor het behalen van een EHBO-diploma bijvoorbeeld, wanneer:

  • de werkgever een arboplan heeft;
  • de medewerker een EHBO-diploma behaalt dat in redelijkheid deel uitmaakt van dat arboplan;
  • de werknemer geen eigen bijdrage verschuldigd is;
  • er geen sprake is van een aanmerkelijke privébesparing voor de werknemer.

Dit geldt ook voor de vergoeding van kosten van bijscholing in verband met het EHBO-diploma of herhalingscursussen. Als werknemers met een EHBO-diploma van hun werkgever een maandelijkse toeslag ontvangen, omdat ze bijvoorbeeld vrijwillig lid zijn van de bedrijfshulpverleningsdienst, behoort deze toeslag wel tot het loon.

Communicatie

De uitvoering van bedrijfshulpverlening staat of valt met een goede communicatie.

  • Zorg ervoor dat bedrijfshulpverleners elkaar kunnen bereiken om bijstand te verlenen;
  • Zorg dat alle werknemers weten wie van hun collega’s BHV’er is en waar hij bereikbaar is;
  • Zorg dat alle werknemers op de hoogte zijn van de ontruimingsprocedures en vluchtwegen;
  • Zorg dat alle werknemers meewerken aan de ontruimingsoefeningen die u organiseert.

Sancties

De Arbeidsinspectie controleert of de bedrijfshulpverlening goed georganiseerd is. Een bedrijf dat niets of te weinig doet aan BHV krijgt direct een boete. Deze kan oplopen tot ruim € 9000,-. Wie zijn zaken daarna niet op orde brengt en daarom meerdere boetes van de Arbeidsinspectie ontvangt, loopt het risico dat verzekeringsmaatschappijen weigeren schade of letsel te vergoeden.

Besparen door samenwerken
In winkelcentra en winkelstraten kunnen ondernemers sámen de BHV regelen. Hierdoor hoeft niet bij iedere ondernemer continue een opgeleide BHV’er aanwezig te zijn. Samenwerking levert dus voor iedereen besparing in kosten en tijd op. En omdat een winkelcentrum per definitie gezamenlijke ruimtes en noodvoorzieningen kent, is een gezamenlijke aanpak van BHV – althans op onderdelen – volgens de Arbowet zelfs verplicht.

Het Hoofdbedrijfschap Detailhandel heeft zowel voor een winkelstraat als een winkelcentrum 2 zogenoemde BHV-inventarisaties ontwikkeld. Beide inventarisaties bestaan uit 2 onderdelen:

  • een summiere die door de individuele ondernemer moet worden ingevuld en
  • een uitgebreidere die wordt ingevuld door de winkeliersvereniging.

Voor een gezamenlijke BHV-organisatie moet minstens 85% van de ondernemers deelnemen.

Lees ook…
De Mededingingswet moet eerlijke concurrentie garanderen. De wet verbiedt prijsafspraken, marktverdeling, machtsmisbruik en nog veel meer. Welke ruimte…
Dankzij de EU krijgen werknemers meer zekerheid en betere arbeidsvoorwaarden. Op 1 augustus trad de ‘Wet implementatie EU-richtlijn transparante en…
i.s.m.
Recruitment is onmisbaar voor iedere organisatie. Want wie wil groeien, die wil nieuwe mensen vinden. Wat recruitment is, hoe je het werven van nieuwe…
Ondernemen is niet alleen rozengeur en maneschijn. Soms ontkom je er niet aan om afscheid te nemen van werknemers. Het is belangrijk om zaken als…