Dat speciaalbier steeds populairder wordt, viel goed te merken tijdens de activiteiten in de Week van het Nederlandse Bier, die overigens nog tot en met zondag 7 juni duurt. De feestweek ging van start met het Bierproeffestival in de Grote Kerk in Den Haag. Na een aarzelend begin in 2012 was deze vierde editie vrijwel uitverkocht.
Baarden in plaats van buiken
Het is nog helemaal niet zo lang geleden: bebaarde mannen bezig met hun tweede jeugd, gehuld in corduroy broeken, de ronde buik gehuld in spencers met ruitjes motief of ‘s winters een gebreide trui. Met een onafscheidelijk linnen tasje struinden ze in het weekend stad en land af op zoek naar nieuwe trappistenbieren of andere speciaalbieren. Voor de toog met een vers getapt pilsje in de hand zagen de succesvolle zakenmannen, jong en aanstormend talent en Jan Modaal hoofdschuddend deze ietwat zonderlingen voorbij lopen.
Nu zijn baarden hip. Zeker als je als jonge ondernemer tussen de brouwketels actief bent met mout en hop, kun je bijna niet zonder baard. Bijna! Want Jeroen Bax is een jonge bierbrouwer uit Groningen. “Als tiener kookte ik elke vrijdagmiddag met mijn vader. Hij was gek op Belgische bieren. Voordat we gingen koken deden we inkopen en dan zochten we altijd speciaalbieren uit die we nog niet kenden”, aldus de eigenaar van Bax Bier over zijn ontluikende liefde voor bier.
Internationale onderscheidingen
Steve Gammage is bierliefhebber in hart en nieren. De Brit volgde de liefde van zijn leven naar de Achterhoek. Daar begon hij een schildersbedrijf. Dat was een schot in de roos, maar toch bleef het knagen bij Gammage. “Op zekere dag heb ik besloten het schildersbedrijf te verkopen. Met de opbrengst en hulp van de bank kon ik mijn eigen brouwerij beginnen. Toen trok de bank zich terug en had ik een probleem. Gelukkig stond er een aantal particuliere investeerders op, die me hebben geholpen mijn droom te verwezenlijken. Dat ging niet meteen van een leien dakje. We hebben best spannende periodes gekend.”
Inmiddels is Bronckhorster Bieren een gerenommeerde brouwerij, die tot ver over de landsgrenzen prestigieuze onderscheidingen heeft behaald. Nederland staat wereldwijd bekend om de prachtige pilsbieren. Diverse Nederlandse brouwers van speciaalbieren hebben nu ook naam en faam opgebouwd in het buitenland. “In heel Nederland zijn Bronckhorster Bieren goed verkrijgbaar. Er is veel belangstelling vanuit het buitenland: aanvragen uit Engeland, China en de Verenigde Staten. Ja, het gaat best goed!”, glundert de vakman.
Pils is uit, speciaalbier is in
Voor wie het nog niet wist: pils is uit en speciaalbier is in. Elk jaar loopt de pilsconsumptie per hoofd van de bevolking wat terug. In 1990 dronken we gemiddeld nog zo’n 90 liter. Onlangs zijn we gezakt naar net onder de 70 liter. Bierpionier en horeca-ondernemer Peter van der Arend heeft sinds deze week vier horeca-zaken in Amsterdam en ziet de teruglopende belangstelling voor pils. “Per week verkoop ik nog geen twintig liter pils. Liever had ik deze tapkraan gebruikt voor een mooi speciaalbier, maar ik houd me aan de afspraak met de pilsbrouwer.”
De bieroloog begon in 2000, lang voor de bierrevolutie, een proeflokaal aan de Herengracht waar alleen maar Nederlandse speciaalbieren werden geschonken. Iedereen verklaarde Van der Arend voor gek. Toch werd ‘t Arendsnest een succes. In 2009 volgde The BeerTemple. Ook deze Amerikaanse bierbar bleek een goed concept.
Begin dit jaar werd aan de Overtoom, ook in Amsterdam, Craft & Draft geopend. “Een nieuw concept met een café en een bierwinkel onder één dak. Bovendien kun je hier een fles met jouw favoriete bier laten vullen en meenemen naar huis”, legt de Amsterdammer uit.
Niet het merk, maar de beleving
“Het gaat er om steeds weer iets nieuws te vinden. Veel ondernemers borduren door op bestaande concepten. Dat doe ik niet. Ik wil elke keer iets nieuws, echt iets anders. Om geïnspireerd te raken reis ik veel. Ik kijk goed rond in opkomende bierlanden zoals Italië en Denemarken. Een trend is dat het niet zozeer gaat om het biermerk. Het gaat om de bierbeleving.”
Deze week heeft Peter van der Arend zijn vierde zaak geopend. Aan de Lange Leidsedwarsstraat kun je voor een goed glas speciaalbier terecht bij het Jopen Proeflokaal. “Jopen Bier is een snelgroeiende brouwerij uit Haarlem. De Jopenkerk is een begrip bij bierliefhebbers. Samen met Jopen heb ik nu een proeflokaal geopend in Amsterdam. Je kunt hier speciaalbieren drinken en dat combineren met diverse voorgerechten. Nee, geen tapas, voorgerechten! In het proeflokaal hebben we veel aandacht voor de juiste matches tussen bier en eten.”
Boek over het combineren van bier en gerechten
Specialist in het combineren van bier met gerechten is afgestudeerd biersommelier Arvid Bergström uit Den Haag. “Ons land heeft een erkende opleiding tot biersommelier. Vorig jaar september heb ik mijn diploma gehaald bij het laatste deel van de opleiding in Oostenrijk. Hier lag de nadruk op de prachtige combinaties die mogelijk zijn met bier en food.”
De Hagenees, één van de 37 biersommeliers die ons land telt, heeft net een nieuw boek uit. “Dat gaat helemaal over bier en gerechten. Ik leg uit waar je op moet letten en geef vervolgens voorbeelden van de juiste bieren bij gerechten, die je zelf kunt bereiden. Bier biedt nog veel meer mogelijkheden dan wijn om te combineren. Veel mensen hebben hier geen idee van. Vandaar dit boek en vandaar ook mijn deelname als tv-kok aan het online bierprogramma bierista.nl. Het bierwoord moet verkondigd worden, want er zijn nog maar weinigen die speciaalbier op waarde weten te schatten.”
Week van het Nederlandse Bier
De hele week zijn er nog activiteiten. Een overzicht is te vinden op de site van de Week van het Nederlandse Bier. Komende zaterdag en zondag is de finale van de bierweek. Dan zetten heel veel brouwerijen de deuren open en kan iedereen een kijkje komen tussen de ketels en natuurlijk kennis maken met de fantastische smaken van speciaalbier.
Dit artikel is geschreven door Alain Schepers, internationaal biersommelier en keynote-speaker. De bierjournalist is tevens geestelijk vader van bierista.nl. de community voor speciaalbier. Samen met Crystal Park New Media verkondigt hij op bierista.nl de bierboodschap. Pijlers zijn inspiratie, kennis en entertainment. Vanuit de community worden onder meer opleidingen, trainingen en proeverijen verzorgd.
