Open Source Software (OSS)

• Wat is opensource-software (OSS)?
• De software is echt gratis?
• Waarom lees en hoor ik steeds vaker over OSS?
• Goedkoper en stabieler dus. Is het ook veiliger?
• Wat zijn de nadelen?
• Is het software-aanbod net zo groot als voor Windows?
• Wat kan ik als alternatief gebruiken op kantoor?
• Wat zijn redenen om niet over te stappen?
• Waar moet ik verder nog op letten?
• Als ik met OSS werk, ben ik dan nog wel compatible met de rest van de wereld?
• Kost het veel tijd om mensen op te leiden?

Wat is opensource-software (OSS)?

Open source betekent letterlijk ‘open bron’. OSS is software waarvan de broncode, de taal van het programma, vrij beschikbaar is en door de gebruiker ervan aangepast mag worden, onder voorwaarde dat ze hun wijzigingen beschikbaar stellen voor anderen. OSS kent alleen gebruikslicenties en is (bijna altijd) gratis. De bekendste OSS van dit moment zijn de internetbrowser Firefox en het besturingssysteem Linux. De gedachte achter OSS is vrijheid, aldus Open Source Software Lab. Vrijheid van distributie, vrijheid van gebruik, vrijheid om software te wijzigen.

Er is OSS voor server- en desktopniveau. Op dit moment zijn het vooral servers die uitgerust worden met Linux. Het is pas sinds ongeveer een jaar dat er stabiele applicaties beschikbaar zijn voor de desktop, die de meest gebruikte commerciële alternatieven qua functionaliteit kunnen vervangen.

De software is echt gratis?

Ja. De software is te downloaden van internet. Er zijn ook al kant-en-klaar pakketten te koop, zoals Red Hat Linux (Enterprise) en SuSE Linux, maar u betaalt dan voor support. U betaalt geen licentiekosten. In het kader hiernaast staan links naar downloadsites

Waarom lees en hoor ik steeds vaker over OSS?

Commerciële software zoals van Microsoft is regelmatig doelwit van virusbouwers en hackers. Of dat nu is omdat het de meest gebruikte software ter wereld is (zeggen voorstanders) of omdat de producten zo lek als een mandje zijn (zeggen tegenstanders), de immer groeiende dreiging van cyberaanvallen is een van de redenen voor een stijgende populariteit van OSS.

Een andere reden die wordt genoemd is het niet langer gebonden willen zijn aan een IT-leverancier. OSS is van niemand en OSS-gebruikers hebben dus niet te maken met licenties of (gedwongen) upgrades die snellere hardware vereisen.

U betaalt voor de expertise die u inhuurt en dat geld gaat naar plaatselijke ondernemers, niet naar de VS. Een derde voordeel dat wordt genoemd is dat de software gedurende langere tijd is bijgeschaafd door duizenden gebruikers en daardoor uiterst stabiel is. Hierdoor zijn onderhoudskosten laag.

Goedkoper en stabieler dus. Is het ook veiliger?

OSS is veiliger omdat het een andere technologie dan die van Microsoft gebruikt. De kans op inbraak van buitenaf is daardoor veel kleiner.

Wat zijn de nadelen?

Omdat niet altijd duidelijk is wie de software heeft ontwikkeld, is het ook niet altijd direct duidelijk bij wie u moet aankloppen als de software gebreken vertoont. Zorg dus dat u voldoende expertise tot uw beschikking heeft om problemen op te lossen.

Als u standaardprogramma’s gebruikt zoals een officepakket, e-mail en een browser levert overstappen weinig  problemen op. Maar wanneer u gekke, exotische software op de pc hebt draaien, kan overstappen lastig zijn en is het niet altijd aan te bevelen.

Is het software-aanbod net zo groot als voor Windows?

Nee, maar er wordt in rap tempo software ontwikkeld. Voor de meest gangbare kantoorautomatisering zijn beproefde alternatieven te verkrijgen. U zou gefaseerd OSS kunnen introduceren in uw bedrijf, beginnend met gratis software die onder Windows draait.

Wat kan ik als alternatief gebruiken op kantoor?

Voor een officepakket zou u Open Office kunnen kiezen, dat draait op Linux, Windows en MacOS. Een populair alternatief voor Internet Explorer is Mozilla Firefox. Open Office (zie de link in het kader) biedt een complete kantoorsuite:

• met een tekstverwerkingsprogramma (Writer),
• spreadsheet (Calc),
• presentatieprogramma (Impress),
• tekenprogramma (Draw),
• wiskundig rekenprogramma (Math) en
• een database (Base).

Als alternatieve browser voor Internet Explorer kunt u Firefox gebruiken (zie ook het kader).

Alternatieven voor e-mail zijn er volop. Wij noemen er twee: PocoMail (betaald) en Thunderbird (gratis).

Boekhoudprogramma’s zijn minder makkelijk te vinden. Vanwege specifieke belastingregels kan die software eigenlijk alleen door Nederlanders worden gemaakt en dat maakt de spoeling dun.

Wat zijn redenen om niet over te stappen?

Het kan zijn dat u voor uw beroepsuitoefening met derden moet samenwerken, die gebruik maken van bepaalde software die uitsluitend compatibel is met het Windows-besturingssysteem. In dat geval is een overstap helaas niet mogelijk.
Beschikt u over een krachtige computer met meerdere harde schijven, dan kunt u overwegen om er twee verschillende besturingssystemen op te laten draaien (een zogenoemd ‘dual boot’ system). Op de ene schijf draait u Windows met de daarvan afhankelijke software en op de andere schijf kunt u een alternatief besturingssysteem gebruiken.

Waar moet ik verder nog op letten?

Ondersteuning is cruciaal. De meeste ondernemers houden zich liever met andere dingen bezig dan met ICT en dat betekent dat ze een betrouwbare externe partner moeten hebben die de zaken voor hen regelt. En die acuut komt opdraven wanneer problemen de kop op steken.

Linux-consultants, alhoewel in opkomst, zijn nog steeds dun gezaaid. Vraag naar referenties, dat geeft zekerheid.

Als ik met OSS werk, ben ik dan nog wel compatibel met de rest van de wereld?

Als u de basiskantoorautomatisering gebruikt zeker. Ingewikkelde opmaak en complexe macro’s komen misschien niet helemaal identiek over in Open Office en sommige internetpagina’s zijn zo specifiek voor Internet Explorer ontworpen dat andere browsers ze niet correct kunnen weergeven. Maar de dagelijkse werkzaamheden leveren geen problemen op.

Met de kantoorsuite OpenOffice opent, bewerkt en slaat u Microsoft Office- documenten net zo makkelijk op als in het oorspronkelijke programma. Macro’s worden evenwel niet uitgevoerd, maar blijven wel behouden.

Kost het veel tijd om mensen op te leiden?

Dat ligt uiteraard aan de mensen, maar het aantal IT’ers dat bekend is met open source software is de laatste jaren enorm toegnoemen.
Een desktop met Linux ziet er niet veel anders uit dan wat u onder Windows gewend bent. Veel softwarecommando’s zijn nu al gestandaardiseerd: knip-plak is nu al bjina  overal Ctrl-X Ctrl-V.