Volgens de Wet Toekomst Pensioenen stijgt de jaarruimte in 2023 van 13,3 naar 30%. Eigenlijk zou het vergroten van de jaarruimte ingaan op 1 januari 2023. Dat is niet gebeurd. Maar de verruiming van de jaarruimte die is ingegaan vanaf 1 juli 2023, geldt met terugwerkende kracht wel vanaf 1 januari 2023.
Wat is jaarruimte?
Als je minder aanvullend pensioen opbouwt dan de overheid maximaal jaarlijks toestaat, heb je jaarruimte. De Belastingdienst stelt een bedrag vast dat je maximaal jaarlijks belastingvrij mag inleggen.
Hoeveel je precies opzij mag zetten voor aanvullend pensioen, hangt af van je bruto jaarinkomen. Het verschil tussen wat je inlegt voor aanvullend pensioen en wat als maximale inleg is toegestaan in jouw situatie, noemen we de jaarruimte.
Nu komen met name zelfstandigen niet of nauwelijks aan het bedrag dat ze maximaal mogen inleggen. Veel zzp’ers bouwen niet of nauwelijks pensioen op. Bij werknemers in loondienst speelt dit nauwelijks, simpelweg omdat de meeste werkgevers een pensioenregeling bieden.
Je kunt jaarruimte ook zien als een pensioentekort. Een probleem waar dus vooral veel zelfstandigen tegenaan lopen. Die zijn zelf verantwoordelijk voor het opbouwen van pensioen, bijvoorbeeld in de vorm van een lijfrenteverzekering, bankspaarrekening (spaarbedrag staat vast) of de inmiddels afgeschafte Fiscale Oudedagsreserve (FOR). Wil je weten wat voor jou de beste optie is? Doe dan onze Pensioenscan.
Waarom zou je de jaarruimte moeten benutten?
Idealiter investeer je de jaarruimte waar het voor is bedoeld, namelijk je pensioen. Het is een manier om jaarlijks fiscaalvriendelijk geld opzij te zetten. Over het deel van je inkomen dat je wegzet voor aanvullend pensioen, hoef je geen belasting te betalen. Dat regel je via de aangifte inkomstenbelasting over dat jaar. De bedragen worden pas veel later belast, als de uitkeringen vrij komen.
Een andere belangrijke reden om je jaarruimte te benutten is simpel: een extra inkomen bovenop je AOW als je met pensioen gaat, is in veel gevallen wenselijk.
Hoe bereken je jouw jaarruimte?
Jaarruimte wordt altijd berekend over wat je het voorgaande kalenderjaar hebt verdiend. Het is een vastgesteld percentage van je bruto-inkomen minus de AOW-franchise voor lijfrente: de premiegrondslag.
De AOW-franchise is het deel van je inkomen dat je niet mag gebruiken voor opbouw pensioen, omdat je straks AOW ontvangt als je de pensioengerechtigde leeftijd bereikt.
Voorbeeld jaarruimte berekenen (2023) voor aanvullend pensioen
In 2023 is de AOW-franchise vastgesteld op € 13.646. Van al het geld dat je met je onderneming verdient boven dit bedrag, mocht je voorheen 13,3 fiscaal vriendelijk in lijfrente stoppen. Deze 13,3% is nu vanaf 1 juli met terugwerkende kracht verhoogd naar 30%. In onderstaand voorbeeld rekenen we nog met 13,3%.
Stel: je onderneming zet € 95.000 om in 2022. Het inkomen waarover je de jaarruimte berekent, corrigeer je eerst met de AOW-franchise, daarna pas je het percentage van 13,3% toe. In dit voorbeeld is je jaarruimte (95.000 – 13.646) * 13,3% = € 10.820
Je mag in 2023 maximaal € 10.820 belastingvrij aftrekken en bijvoorbeeld in een lijfrente stoppen. Het maximum voor 2023 is door de overheid vastgesteld op € 15.317, maar daar kom je in deze voorbeeldberekening dus niet aan. Kortom, je kunt het complete bedrag van € 10.820 fiscaal vriendelijk opzij zetten.
Als we nu even vooruitblikken naar het inkomen 2023, dan ziet de rekensom er als volgt uit:
- Maximale jaarruimte stijgt van € 15.317 naar € 34.550
- Opbouwpercentage wordt verhoogd van 13,3% naar 30%
- Maximale inkomen dat meetelt voor het berekenen van je jaarruimte is verhoogd naar € 128.810
- Je mag tot vijf jaar na je AOW-leeftijd gebruik maken van de jaarruimte.
Dus stel: je onderneming zet € 95.000 om in 2023. Het inkomen waarover je de jaarruimte berekent, corrigeer je eerst met de AOW-franchise, daarna pas je het percentage van 30% toe. In dit voorbeeld is je jaarruimte (95.000 – € 16.322) * 30% = € 23.603
De AOW-franchise voor 2024
De AOW-franchises veranderen elk jaar, dus ook in 2024. De minimale AOW-franchise voor 2024 is € 17.545,-. Het maximum pensioengevend loon bedraagt € 137.800,-
Wat is reserveringsruimte?
De jaarruimte is het bedrag wat je ieder belastingvriendelijk mag wegzetten voor extra pensioen. Een fiscaal voordeel waar niet iedereen gebruik van maakt. Het is niet zo dat het voordeel voorgoed verdwijnt als je het niet direct benut: het deel wat je niet direct belastingvriendelijk wegzet, verandert in ‘reserveringsruimte’, ook bekend als ‘inhaalruimte’ of ‘revisieruimte’.
Deze ruimte is met ingang van de nieuwe pensioenwet per 1 juli 2023 zelfs meer dan vijf keer omhoog gegaan. De maximale reserveringsruimte is namelijk verhoogd van € 8.065 naar € 38.000.
Revisieruimte van 7 naar 10 jaar
Zo mag je nu ook voortaan tot 10 jaar later het gereserveerde bedrag (de niet-gebruikte jaarruimte) alsnog belastingvriendelijk benutten. Dit hoeft niet jaarlijks, maar mag bijvoorbeeld ook in één keer na een jaar of 8.
Dat is voor veel ondernemers en zzp’ers interessant die te maken hebben met wisselend jaarinkomen. Zo kun je namelijk na enkele magere jaren de onbenutte jaarruimte in de betere jaren alsnog beleggen in lijfrente.
Zelfs als je de AOW-leeftijd hebt bereikt, mag je de reserveringsruimte alsnog benutten tot uiterlijk 5 jaar na het kalenderjaar waarin je de AOW-leeftijd bereikte. Dat was voorheen tot de AOW-leeftijd.
Gratis whitepaper: Belastingdienst Controle, wat nu?!
Hoe vaak gebeurt het, hoe voorkom je het en stappenplan als het tóch gebeurt.
Wat is fiscale jaarruimte?
Fiscale jaarruimte is een optelsom van de beschikbare jaarruimte én reserveringsruimte.
Waarom wordt de fiscale jaarruimte ineens zo fors verruimd?
De overheid wil dat er meer harmonisatie en gelijktrekking plaatsvindt tussen de laatste 2 pijlers van ons pensioenstelsel. Een andere reden waarom de jaarruimte wordt versoepeld, is de afschaffing van de FOR (Fiscale Oudedagsreserve) per 1 januari 2023. De FOR was een fiscaal spaarpotje voor ondernemers waaraan jaarlijks een bedrag kon worden toegevoegd (gedoteerd). Met deze regeling kreeg je uitstel van belasting om pensioen op te bouwen.
3 pijlers oudedagsvoorzieningen en pensioenen
Het Nederlandse systeem voor oudedagsvoorzieningen en pensioenen kent 3 pijlers:
- 1ste pijler: AOW (basispensioen voor iedereen)
- 2e pijler: Pensioenopbouw via de werkgever
- 3e pijler: Aanvullend pensioen opbouwen in privé (waaronder dus ook zelfstandigen)
De meeste Nederlanders werken in loondienst (85%) en bouwen pensioen op via de tweede pijler. Het aantal zelfstandigen in Nederland neemt nog altijd fors toe, maar is in verhouding een stuk kleiner (15%). Deze groep bouwt pensioen op via de 3e pijler.
De nieuwe wet- en regelgeving voor pensioenopbouw heeft vooral gevolgen voor de pensioenopbouw voor zelfstandigen. De maximale lijfrente-aftrek gaat ineens van 13,3% omhoog naar 30%, waardoor je jaarlijks ineens een veel groter bedrag fiscaal vriendelijk in je aanvullende pensioenpot kunt storten.
De maximale jaarruimte die je kunt benutten, wordt ook flink verruimd: van € 13.500 naar ruim € 30.000. Hoeveel je precies mag wegzetten, hangt ook af van je bruto-inkomen van het afgelopen kalenderjaar.
Ligt je bruto-inkomen bijvoorbeeld op € 200.000 en corrigeer je dat bedrag met de AOW-franchise van € 13.646? Dan zit je natuurlijk nog altijd ver boven de maximale € 30.000 wanneer je de 30% toepast. Het maximale bedrag dat je in dat geval fiscaal vriendelijk opzij kunt zetten in 2023 is dan € 30.000.
Wat zijn alternatieven voor het aanvullen van een pensioentekort?
Vergeet niet dat wanneer je de jaarruimte inlegt voor lijfrente of banksparen, je er in principe niet meer bij kunt totdat de lijfrente wordt uitgekeerd. Eerder afkopen is vaak mogelijk, maar niet zonder een extra hoge belastingclaim.
Zet je liever geen geld weg in een lijfrenteverzekering voor tientallen jaren en spaar je liever flexibel voor je pensioen? Dan kun je ook geld voor je pensioen sparen of beleggen in box 3. Je mist dan wel het grote belastingvoordeel dat je het bedrag mag aftrekken van de inkomstenbelasting én je moet mogelijk vermogensrendementsheffing betalen.
