Wat is een modelovereenkomst voor zzp’ers?
Een modelovereenkomst voor zzp’ers is een juridisch document dat de arbeidsrelatie tussen een zzp’er en een opdrachtgever beschrijft. Zo’n overeenkomst laat zien dat er geen sprake is van loondienst en dat beide partijen duidelijke afspraken hebben over zaken als werkverhoudingen, aansprakelijkheid en geheimhouding. Het is belangrijk om vóór het starten van een opdracht zulke afspraken vast te leggen.
Is een modelovereenkomst verplicht?
Nee, het is niet verplicht om een modelovereenkomst te gebruiken. Maar als de manier van werken in een freelance arbeidsrelatie lijkt op die van loondienst, is het verstandig om het wel te doen.
Wanneer de Belastingdienst een freelance werkrelatie achteraf interpreteert als loondienst, kunnen zowel opdrachtnemers als opdrachtgevers te maken krijgen met loonheffingen, premies en boetes. Modelovereenkomsten geven opdrachtnemer en opdrachtgever zekerheid.
Wanneer is het slim om een zzp-modelovereenkomst af te sluiten?
Een zzp-modelovereenkomst biedt fiscale en juridische helderheid. Dat is vooral belangrijk wanneer je langdurig en op vaste tijden werkt voor dezelfde opdrachtgever. Dat gebeurt vaak in sectoren als de zorg, de bouw en (maaltijd)bezorging.
In zulke situaties loop je een hoger risico dat de fiscus een arbeidsrelatie als loondienst beschouwt en is het slim om voor modelovereenkomsten te kiezen.
Hoe je kunt weten of je als zzp’er of opdrachtgever risico loopt?
Er zijn paar belangrijke punten om naar te kijken. Een daarvan is of er sprake is van zogenaamd werkgeversgezag wanneer je een opdracht uitvoert. Wil opdrachtgever bijvoorbeeld dat je elke dag op een bepaalde tijd begint? En mag je alleen werken op zijn locatie en computer? Dan lijkt het sterk op loondienst. Ook als je als zzp’er maar één of twee opdrachtgevers hebt, loop je een verhoogd risico.
Wil je weten of een modelovereenkomst in jouw situatie verstandig is? Dan kun je dit stappenplan van de Belastingdienst volgen. Door de vragen te doorlopen, kom je erachter of een modelovereenkomst nodig is.
Wat is de rol van de zzp-modelovereenkomst binnen de wet DBA?
Wanneer de Belastingdienst vermoedt dat er eigenlijk sprake is van loondienst, noem je dat een verkapt dienstverband of schijnzelfstandigheid. In 2016 is de wet DBA in het leven geroepen om schijnzelfstandigheid te voorkomen.
Het belangrijkste doel: zzp’ers beschermen. Sinds de invoering is er veel gedoe over de uitvoerbaarheid van de wet en de Belastingdienst handhaaft de regels maar in beperkte mate. Hier lees je meer over de wet DBA.
Dat lijkt te gaan veranderen, want de overheid ziet schijnzelfstandigheid als een groot probleem. Om schijnzelfstandigheid te bestrijden en de rechten van zzp’ers te waarborgen, heeft demissionair minister van Sociale zaken en Werkgelegenheid Karien van Gennip een wetsvoorstel ingediend: de Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden. Hiermee moeten de regels voor werken met zelfstandigen duidelijker worden. Het is nog niet bekend wanneer de regels ingaan en of een nieuw kabinet deze lijn doorzet.
Waarschijnlijk gaat de Belastingdienst vanaf 1 januari 2025 wel strenger handhaven op schijnzelfstandigheid. Dit betekent dat de fiscus de regels van de wet DBA gaat handhaven en controleren of zelfstandigen die werken voor opdrachtgevers geen verkapte werknemers zijn. Is dat zo? Dan moet de werkgever alsnog loonheffingen afdragen.
Het is dus belangrijk voor zowel opdrachtnemers als opdrachtgevers om je zaken op goed op orde te hebben. Een zzp modelovereenkomst kan daarbij helpen.
Wat moet er in een modelovereenkomst staan?
Een modelovereenkomst moet expliciet aangeven dat de zzp’er zelfstandig werkt en niet in dienst is bij de opdrachtgever. Vrijheid in werkuitvoering, geen verplichting tot persoonlijke arbeid en het ontbreken van werkgeversgezag zijn hierbij essentieel.
Op zoek naar een voorbeeld modelovereenkomst? Bij De Zaak kun je voordelig zelf een juridisch waterdichte opdrachtovereenkomst op maat maken.
Welke soorten modelovereenkomsten voor zzp’ers?
Er zijn algemene modelovereenkomsten en specifieke modelovereenkomsten voor verschillende branches en beroepsgroepen. De keuze voor een passende modelovereenkomst hangt af van jouw specifieke situatie en de aard van de opdracht. De Belastingdienst kan je helpen bij het selecteren van de juiste overeenkomst. Modelovereenkomsten die door de Belastingdienst zijn goedgekeurd, vind je op hun website.
Algemene modelovereenkomst
De algemene modelovereenkomsten dekken zo’n beetje alle soorten arbeidsrelaties waarin er geen sprake is van loondienst. Deze modelovereenkomsten zijn algemeen geformuleerd en breed toe te passen. Wil je zo’n overeenkomst gebruiken? Kijk dan goed of die past bij je type opdracht en de gemaakte afspraken. Hier kun je algemene modelovereenkomsten downloaden die de Belastingdienst heeft goedgekeurd.
Modelovereenkomsten voor branches en beroepsgroepen
Deze overeenkomsten heeft de Belastingdienst gemaakt met branches en belangenorganisaties, zoals de bouw, horeca, zorgt, kunst & cultuur en landbouw. De specifieke omstandigheden binnen een bepaalde branche of beroep komen erin terug. Hier kun je modelovereenkomsten voor branches en beroepsgroepen downloaden.
Conclusie: modelovereenkomst zzp is niet verplicht, maar wel verstandig
Hoewel het gebruik van een modelovereenkomst zzp niet verplicht is, biedt het zeker voordelen voor zowel zzp’ers als hun opdrachtgevers. Het zorgt voor duidelijkheid, voorkomt fiscale en juridische complicaties en naheffingen en boetes achteraf.
Whitepaper Schijnzelfstandigheid
Veelgestelde vragen over zzp-modelovereenkomsten
Heb ik voor iedere opdracht een modelovereenkomst nodig?
Niet per se. Het gebruik van een modelovereenkomst is vooral verstandig als er onduidelijkheid bestaat of de samenwerking als loondienst of zelfstandige arbeid gezien kan worden. Het is een nuttig middel om de aard van de arbeidsrelatie duidelijk te maken, vooral bij langdurige of regelmatig terugkerende opdrachten.
Wat zijn de risico’s als je als zzp’er of opdrachtgever geen modelovereenkomst gebruikt?
Het grootste risico is dat de Belastingdienst de arbeidsrelatie kan zien als een verkapte dienstbetrekking. Dat kan leiden tot naheffingen van loonbelasting en sociale verzekeringspremies – zowel voor de zzp’er als de opdrachtgever. Ook kun je boetes en juridisch gedoe krijgen over de aard van de arbeidsrelatie.
Wie moet de modelovereenkomst opstellen?
Zowel de zzp’er als de opdrachtgever kunnen het initiatief nemen om een modelovereenkomst op te stellen. Het is van belang dat beide partijen de inhoud overeenkomen en ondertekenen.
Hoe lang is een modelovereenkomst geldig?
De geldigheidsduur van een modelovereenkomst varieert en moet specifiek in de overeenkomst worden vermeld. Over het algemeen is de maximale geldigheidsduur 5 jaar. Het is slim om de overeenkomst regelmatig te herzien en bij te werken. Zo zorg je ervoor dat het up-to-date blijft en eventuele veranderingen in wetgeving of de aard van het werk worden doorgevoerd.
