Inhoudsopgave
Wat is een loonhuis?
Het loonhuis (of salarishuis) is niets anders dan de salarisstructuur van een bedrijf. Binnen het loonhuis heb je verschillende salarisschalen die gekoppeld zijn aan bepaalde functies binnen het bedrijf.
Zulke vastgestelde salarisschalen geven duidelijkheid over het salaris dat iemand kan verdienen. Deze salarisschalen bij elkaar vormen het loonhuis, loongebouw of salarishuis.
Wat is een salarisschaal?
Een salarisschaal geeft aan welk salaris een werknemer voor een bepaalde functie kan krijgen. Anders gezegd: een salarisschaal is een reeks bedragen die bij een functie binnen het bedrijf horen – het potentiële bruto salaris voor een werknemer met een bepaalde functie.
De salarisschaal is vervolgens verdeeld in treden, ook periodieken genoemd. Je hebt dus schalen voor het salaris, en daartussen zitten schaaltreden.
Duidelijke loonschalen
Het is belangrijk om met duidelijke salarisschalen te werken. Dus: ‘Als je deze functie krijgt, val je binnen schaal 1 en kun je een loon verwachten van tussen bedrag x en y.’
Met een goed te controleren salarisstructuur creëer je een hoop duidelijkheid over welk salaris iemand in een bepaalde functie kan ontvangen. Je maakt de salarisstructuur binnen de organisatie overzichtelijk. Je kunt werknemers dan marktconform belonen en voorkomt willekeur die ontstaat als je per werknemer afspraken maakt over het loon. Hetzelfde loon dus voor iedereen in dezelfde functie.
Hoe werkt een salarisschaal?
Een salarisschaal hoort bij een bepaalde functie binnen je organisatie. Elke schaal heeft een minimum- en een maximumsalaris. Een werknemer kan op basis van ervaring binnen de salarisschaal ingedeeld worden en daarna treden stijgen.
Gesloten salarisstructuur versus open salarisstructuur
Je loongebouw kan een gesloten salarisstructuur hebben of een open salarisstructuur. Bij een gesloten structuur zijn de periodieken binnen de salarisschalen niet gebaseerd op prestaties, maar op leeftijd en dienstjaren. Een loonstijging staat dan vooraf vast.
Bij een open structuur is dat anders. Bij slecht functioneren krijgt een medewerker geen opslag, bij goed functioneren wel. Bij een open loonstructuur heb je geen vaste periodieken, maar loon naar werken.
Dit gaat net zolang door totdat de werknemer het plafond van de schaal bereikt heeft. Na het bereiken van het plafond, kan iemand alleen nog maar stijgen door loonsverhogingen vanuit de cao of door promotie te maken.
Sollicitaties
Salarisschalen maken onderhandelingen over het salaris bij sollicitaties een stuk makkelijker. Als iemand solliciteert op een functie die in een bepaalde loonschaal valt, hoef je niet te overleggen over de loonschaal. Het gesprek gaat dan alleen over de trede waarop de werknemer gaat beginnen.
Een salarisschaal stijgen
Een salarisschaal stijgen gebeurt in principe niet binnen de functie, want de schaal is gekoppeld aan de functie. Je zult dus niet zo snel iemand zomaar in een hogere schaal plaatsen. Een werknemer kan pas een hogere salarisschaal binnengaan als hij of zij promotie maakt naar een functie met een hogere salarisschaal.
Flexibel of structureel loongebouw
Afhankelijk van het bedrijfstype kun je kiezen voor een flexibele of structurele variant. Een structureel loongebouw past goed bij bedrijven met een hiërarchische structuur, van laag tot hoog (ook wel de traditionelere bedrijven).
Een flexibel loongebouw is interessanter voor bedrijven waarbij in de loonafspraken is vastgelegd dat een salaris meegroeit met de prestaties van het bedrijf. Als het dan economisch slechter gaat, ben je als werkgever niet verplicht om het loon van je werknemers te verhogen.
Stappenplan salarisschalen invoeren
Het volgende stappenplan helpt je salarisschalen in te voeren binnen je organisatie:
Stap 1. Breng de functies in kaart
Om te beginnen moet je duidelijk in kaart brengen welke functies er zijn binnen je organisatie. Zorg ervoor dat alle functies formeel beschreven zijn.
Stap 2. Bepaal de beloningsgrondslag
Het salaris dat je toekent aan werknemers moet niet uit de lucht komen vallen. Zorg voor een degelijke basis. Relevante factoren die meespelen voor het salaris zijn natuurlijk iemands functie, maar ook ervaring, opleiding, dienstjaren enzovoorts.
Stap 3. Kies het type loonhuis
Zoals eerder genoemd, kun je een loonhuis opbouwen met flexibele of structurele loonschalen. Kies de variant die het beste bij jouw organisatie past.
Stap 4. Ga voor marktconforme salarissen
De hoogte van het loon is altijd een dingetje. Check daarom goed welk loon marktconform is voor een bepaalde functie. Je wilt de salarisschalen zo hebben dat je werknemer in een lage trede niet te weinig en een in een hoge trede niet te veel verdient.
In veel gevallen zijn de salarisschalen opgenomen in de cao. Als je in een sector werkt waarvoor vastgestelde salarisschalen zijn, ben je snel klaar: je zult deze dan moeten overnemen. Je kunt natuurlijk ook kijken hoe collega-ondernemers het geregeld hebben.
Als voorbeeld: de Rijksoverheid werkt met schaal 1 tot en met schaal 19, die elk onderverdeeld zijn in 10 tredes. Opleidingsniveau mbo zit dan rond schaal 5 tot en met schaal 8, niveau wo en hbo schaal 9 tot en met 11. Voor leidinggevende functies start het vanaf schaal 12.
Stap 5. De salarisschalen invoeren
Als je de salarisschalen hebt uitgewerkt, zul je ze moeten invoeren. Natuurlijk zul je hierbij rekening moeten houden met iedereen in je organisatie. Overleg daarom vooraf met alle betrokken partijen over het vastgestelde loonbedrag en de schalen: zowel leidinggevenden als werknemers, de ondernemingsraad etcetera. Op die manier is er binnen het bedrijf voldoende draagvlak.
Salarisstructuur biedt duidelijkheid
Als de nieuwe salarisstructuur eenmaal ingevoerd is, heb je vervolgens als het goed is een stuk minder werk met de lonen. Met een volledig uitgewerkt loongebouw schep je duidelijkheid over het salaris van je werknemers.
Natuurlijk kun je in de secundaire arbeidsvoorwaarden dingen opnemen over extra beloningen, zoals een jaarlijkse bonus bij goede prestaties. Maar als het loonhuis eenmaal staat, heeft iedereen daar voordeel van.
Meestal heeft een nieuwe salarisstructuur fiscale gevolgen. Ga dus altijd na bij de Belastingdienst wat die fiscale gevolgen zijn, zodat je niet voor verrassingen komt te staan. Een goede accountant kan je tijdens het proces adviseren.
