De Belastingdienst controleert regelmatig zakelijke administraties. Toch is de kans op een belastingcontrole volgens hun eigen cijfers klein, met 0,4 procent voor kleine ondernemingen en 2,5 procent voor middelgrote. Hoe kom je als ondernemer aan de beurt voor een controle? Welke soorten zijn gebruikelijk en welke rechten en plichten heb je?

In het kort

  • De kans op controle is klein, maar groter in risicobranches of bij opvallende aangiftes.
  • De Belastingdienst controleert op afstand met slimme systemen of komt langs voor bedrijfsbezoek of boekenonderzoek.
  • Zzp’ers krijgen vaker controle op privékosten en moeten hun administratie goed op orde hebben.
  • Je moet meewerken aan controles, alle info geven en je administratie minimaal 7 jaar bewaren.
  • Je hebt recht op uitleg, geheimhouding en mag altijd bezwaar maken of een adviseur inschakelen.

Inhoudsopgave

Loonheffingen als DGA: welke regels gelden voor jou? Zorg dat je geen fiscale fouten maakt.

Een uitgebreide belastingcontrole is geen reden tot paniek. Zeker niet als je als ondernemer je administratie netjes op orde hebt. Een belastinginspecteur controleert in eerste instantie vooral of je alles goed begrijpt, zeker als je de aangifte zonder hulp van een boekhouder of accountant doet. Zo moet je bepaalde cijfers uit je administratie toelichten en kunnen aantonen dat je genoeg bewijsmateriaal bewaart.

De Belastingdienst controleert niet iedereen

De meeste belastingcontroles komen voort uit steekproeven. Een willekeurige methode met een kleine kans dat juist jouw onderneming aan de beurt is. Klein, maar niet onmogelijk.

Daarnaast focust de belastingcontrole zich ieder jaar ook op specifieke branches en sectoren of bepaalde thema’s. Iets minder willekeurig dus. Bij branches ligt bijvoorbeeld de vervoerssector in een bepaald jaar onder een vergrootglas. Als je een transportbedrijf runt, is de kans in dat jaar op een audit van de Belastingdienst ineens een stuk groter. Ook bepaalde thema’s kunnen extra aandacht krijgen. Bijvoorbeeld het urencriterium voor kleine ondernemers.

Vaak maakt de Belastingdienst deze branches en thema’s vooraf bekend. Het doel hiervan is om ondernemers aan te moedigen zich alvast te melden als ze zelf vermoeden dat er sprake is van fouten

Ook klikbrieven kunnen reden zijn voor een check

Een belastingcontrole komt niet altijd willekeurig tot stand. Zo is de ‘klikbrief’ een bron waar de fiscus dankbaar gebruik van maakt. Klikspaan, boterspaan, de Belastingdienst even goed door de administratie van een ex-partner laten gaan? Dat komt vaker voor dan je misschien zou denken. Is een ex-partner bijvoorbeeld op de hoogte van buitenlandse rekeningen die worden verzwegen voor de fiscus? Zeker als het van belang is voor de verdeling van vermogen tijdens een (v)echtscheiding, kan een melding bepaalde zaken aan het licht brengen.

Wat voor soort belastingcontroles zijn er?

De Belastingdienst kan op verschillende manieren onderzoek doen. Naast de werkwijze kan ook wat wordt gecontroleerd sterk verschillen. Zo zal de focus bij de één liggen op de belastingaangifte, zoals aangiftes inkomstenbelasting of omzetbelasting (btw-aangifte) en bij de ander op de administratie rondom het urencriterium.

De Belastingdienst kan controleren op afstand

Het gros vindt van de inspecties vindt volledig geautomatiseerd plaats, op afstand. De Belastingdienst heeft namelijk toegang tot diverse systemen en databronnen en kan daarmee verbanden leggen en conclusies trekken. Ook worden er steeds slimmere algoritmes gebruikt om automatische controles uit te voeren.

Geef je weinig winst of zelfs verlies door, maar is het saldo van je zakelijke rekening explosief gestegen in dezelfde periode? Dan is de kans groot dat er in de systemen van de Belastingdienst enkele rode vlaggen gaan wapperen en er een intensieve controle volgt.

Heb je een fout gemaakt in een van je aangiftes? Dan loop je risico op een boete. Welke boetes kun je krijgen en hoe kun je boetes voorkomen? Dat lees je in dit artikel.

De belastinginspecteur kan op bedrijfsbezoek komen

Een stapje verder is een dat een belastinginspecteur bij je kan langskomen. Het doel van een bedrijfsbezoek is informatie verzamelen over je bedrijfsvoering en administratie. In sommige gevallen zal een inspecteur een specifieke aangifte willen controleren.

Meestal ontvang je een brief met een aankondiging van de controle en de belangrijkste informatie: waar, wanneer, wat en over welke periode.

De ficus kan ook een waarneming ter plaatse doen

Een andere vorm van een bedrijfsbezoek is de waarneming ter plaatse. Het doel is inzicht te krijgen in de dagelijkse gang van zaken in je onderneming. Er wordt bijvoorbeeld gekeken naar hoeveel personeel er aanwezig is en hoe druk het is. Verder kan er naar de identiteit van personeel worden gevraagd.

Een waarneming ter plaatse kan meerdere keren worden herhaald. Je krijgt meestal – net als bij een regulier bedrijfsbezoek – een brief met aankondiging. Er wordt alleen niet bekend gemaakt waar én wanneer de waarnemingen plaatsvinden. Een inspecteur kan ook onaangekondigd aankloppen tijdens werkuren. Vergeet niet om een identiteitsbewijs en reden van het bezoek te vragen.

Hoe werkt een boekenonderzoek?

De Belastingdienst kan ook een uitgebreid boekenonderzoek doen. Dit is een gerichte controle van je aangifte en administratie. De inspecteur zal zich focussen op een bepaalde periode of afzonderlijke onderdelen. Boekenonderzoeken zijn dus afgebakend en een inspecteur mag alleen de vooraf aangekondigde onderdelen controleren. Een boekenonderzoek wordt altijd aangekondigd.

Bij zzp’ers vaker ook inspectie privékosten

Hoewel er geen onderscheid wordt gemaakt tussen zzp’ers en mkb door de Belastingdienst, komt de inspecteur bij een zzp’er toch eerder in de privéboekhouding terecht.

Zzp’ers krijgen in de meeste gevallen te maken met een boekenonderzoek. De gemiddelde belastinginspecteur kijkt dan zeker ook of er privékosten zijn opgenomen in de onderneming. Alle boekingen en aftrekposten worden doorgenomen. Je bent verplicht om je administratie zo in te richten en te voeren dat controleren binnen redelijke termijn mogelijk is.

De Belastingdienst checkt ook altijd of je voldoet aan de eisen van een zzp’er.

Belastingwijzigingen 2025 Whitepaper - Mockup

Whitepaper Belastingwijzigingen

Belastingwijzigingen 2025: we geven een overzicht van de belangrijkste fiscale wijzigingen voor ondernemers.

Wat zijn je rechten en plichten?

Plichten:

  • Je moet een controleur altijd toegang geven tot de gebouwen waarin je onderneming is gevestigd.
  • Je moet alle gegevens en inlichtingen verstrekken die voor de controle van belang zijn.
  • Je moet toestemming geven voor inzage in je administratie. Ook het maken van kopieën door een inspecteur is toegestaan.
  • Een inspecteur krijgt tijdens de controle toegang tot al je bankrekeningen en documenten om je inkomsten te bepalen.
  • Administratieplicht: een inspecteur moet eenvoudig kunnen controleren of je voldoet aan rechten en plichten voor de belastingheffing. Een boekhouding moet overzichtelijk en compleet zijn. Tip: automatiseer je boekhouding
  • Bewaarplicht: De administratie moet minimaal 7 jaar worden bewaard. Voor onroerende zaken geldt een bewaartermijn van 9 jaar.


Rechten:

  • Een adviseur mag je belangen behartigen.
  • Je hebt altijd recht op uitleg als van jouw aangifte wordt afgeweken.
  • Niet eens met een beslissing? Je kunt bezwaar aantekenen of in beroep gaan.
  • Je hebt recht op geheimhouding van je fiscale gegevens. De Belastingdienst mag deze gegevens alleen gebruiken voor het uitvoeren van de belastingwet.
  • Een inspecteur mag niet zomaar ‘snuffelen’ in lades of achter je computer plaatsnemen. Naar bepaalde documenten of informatie moet specifiek gevraagd worden.


Tip van De Zaak

Bij vragen over aftrekposten ligt de bewijslast bijvoorbeeld altijd bij de ondernemer. Maar als de inspecteur twijfelt of je alle omzet wel hebt opgegeven, ligt de bewijslast in eerste instantie bij de Belastingdienst. Als deze uiteindelijk beweert dat je administratie niet deugt, bestaat de mogelijkheid om de bewijslast om te keren.

Gebruikelijk loon, bijtelling en premies: weet jij wat je als DGA moet afdragen? Voorkom verrassingen. Download het gratis whitepaper.

Lees ook…
Ontvang je rente, royalty’s of dividend uit het buitenland? Of keer je zelf dividend uit aan een buitenlandse partij? Dan krijg je te maken met…
Ook als ondernemer kom je er niet onderuit: inkomstenbelasting betalen. Maar hoeveel moet je precies betalen? Dat wordt berekend via drie…
Als ondernemer heb je recht op arbeidskorting, een verlaging op de inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen. In dit artikel duiken we in deze…
Als ondernemer heb je waarschijnlijk te maken met woon-werkverkeer, maar weet je precies hoe dit fiscaal werkt? Voor de btw en inkomstenbelasting…
Bij een fiscaal partnerschap doe je samen met je fiscale partner gemeenschappelijk belastingaangifte. Dat kan als ondernemer belastingvoordeel…
Wanneer je je aangifte inkomstenbelasting of vennootschapsbelasting te laat indient, kun je te maken krijgen met honderden euro’s belastingrente. Maar…