Failliet gaan overkomt elk jaar duizenden ondernemers. Kleine ondernemers staan er ook dan meestal alleen voor. Maar een gewaarschuwd mens telt voor twee. We leggen beknopt uit wat een faillissement betekent en wat u zelf kunt doen om er met zo min mogelijk of zelfs zonder schulden uit te komen.

Inhoudsopgave

Snel inzicht in de belangrijkste ondernemerszaken: met de Top 3 Scans van De Zaak: de AOV Scan, de Aftrekposten Scan en de Pensioen Scan

Wat is een faillissement?

Formeel is een faillissement een gerechtelijk beslag dat door de rechter wordt uitgesproken. Er wordt beslag gelegd op alle goederen van de schuldenaar, die vervolgens nergens meer zelf over kan beschikken, behalve over zijn kleding, studieboeken en andere kleine persoonlijke eigendommen. Degene die voortaan over uw bezittingen beslist, is de curator, een advocaat die in faillissementen gespecialiseerd is en die door de rechtbank wordt benoemd.

Het doel van een faillissement is een eerlijke verdeling onder uw schuldeisers van eventuele opbrengsten uit uw bedrijfsboedel en persoonlijke bezit. Bij opzettelijk wanbeleid met criminele intenties kan een diepgravend gerechtelijk onderzoek worden ingesteld.

Als de uitbetaling van de boedelopbrengst achter de rug is of de rechter heft het faillissement op omdat er helemaal niets te verdelen valt ‘bij gebrek aan baten’, dan bent u in de volksmond nog wel ‘failliet’ maar officieel is het faillissement – de beslaglegging – voorbij.

Faillissement aanvragen

Failliet gaan dreigt als u uw rekeningen en belastingaanslagen niet meer kunt betalen of andere financiële verplichtingen niet meer kunt nakomen. Als u niet meer gelooft in de overlevingskansen van uw bedrijf, kunt u zelf zonder advocaat bij de rechtbank in uw regio gratis uw faillissement aanvragen in plaats van te wachten tot uw schuldeisers dat doen. Dat heeft als voordeel dat u de timing kiest en goed voorbereid met de curator aan de slag kunt om te proberen tot een akkoord met de schuldeisers te komen.

Heeft u een bedrijf met aandeelhouders, dan heeft u, uiteraard, hun toestemming nodig voor het zelf aanvragen van faillissement.

Let op! U kunt ook failliet gaan met een welgevulde bankrekening, namelijk als u weigert bepaalde rekeningen te betalen. Is er sprake van één enkele schuldeiser en wil deze uw faillissement aanvragen, dan zal dat in de regel niet lukken. Hij moet namelijk bij de rechtbank wel aantonen dat er nog meer mensen of bedrijven met onbetaalde rekeningen zitten. Tenminste één rekening of vordering moet opeisbaar zijn. Ga in zo’n geval altijd naar de rechtszitting waarin uw faillissement wordt aangevraagd, want u kunt in de hal voor de deur van de rechtszaal alsnog betalen.

Zelf uw faillissement regelen

U kunt proberen zelf betalingsregelingen met uw schuldeisers te treffen, bijvoorbeeld door een ervaren schuldhulpverlener in te schakelen (helaas kennen die wel wachtlijsten). U kunt ook proberen een beroep te doen op de Wet schuldsanering natuurlijke personen, waardoor u na enkele jaren alleen nog vrijwillig uw schulden hoeft af te lossen. Nog een mogelijkheid is surseance oftewel uitstel van betaling. Een laatste optie is doorstart , daarover leest u meer onderin dit artikel.

Voorbereidingen voor faillissement

  • Bespaar op de kosten van de curator door uw boekhouding op orde te brengen.
  • Tijdens het faillisement bent u gerechtigd per direct abonnementen en contracten op te zeggen. Leg alvast een lijst hiervan aan.
  • Oefen druk uit op klanten om hun rekeningen te betalen, alles telt mee.
  • Leg een lijst van waardevolle objecten aan en bedenk wie deze zouden willen opkopen.
  • Heeft u een levensverzekering, informeer dan alvast bij de verzekering wat die kan opleveren.
  • Maak een lijst van leveranciers die goederen met eigendomsvoorbehoud hebben geleverd, zodat zij bijtijds gewaarschuwd kunnen worden om hun spullen op te halen.

Bij de rechtbank

Nadat u of een schuldeiser bij de rechtbank een verzoekschrift voor faillissement heeft ingediend, wordt er een datum geprikt voor behandeling van het verzoek. Faillissementen worden bij rechtbanken meestal op een vaste dag in de week behandeld.

  • U meldt zich bij de balie en wacht tot uw zaak wordt omgeroepen. U mag iemand van het personeel of een advocaat meenemen. De zittingen zijn niet openbaar.
  • De rechter stelt vaak enige vragen aan u of uw schuldeisers of hun advocaat, vooral omdat verplichte documenten vaak ontbreken. De vragen gaan vaak over uw situatie: heeft u nog personeel in dienst, heeft de bank uw krediet al opgezegd, waarom heeft u zoveel opdrachtgevers in korte tijd verloren?
  • Heeft bijvoorbeeld een werknemer uw bankrekeningen geplunderd, dan is het aan de curator om daarvan aangifte te doen. De rechter doet er niets mee.
  • Zijn de documenten in orde, dan zal de rechter meestal beslissen u in staat van faillissement te stellen. Hij of zij benoemt nog diezelfde dag een curator. De dag erna kunt u bellen wie dat is geworden, maar meestal komt de curator nog op dezelfde dag van de zitting naar uw bedrijf.

Acties van de curator

De curator heeft enkele vaste taken:

  • Hij laat het faillisements-vonnis in de Staatscourant publiceren en meldt het aan bij de Kamer van Koophandel als uw bedrijf daar ingeschreven staat.
  • Hij inventariseert uw hele vermogen en bekijkt meestal eerst of de kosten van het faillissement, de zogeheten boedelschulden hieruit betaald kunnen worden. Onder de boedelschulden vallen: het honorarium van de curator, kosten van deurwaarders om het geld van onbetaalde rekeningen alsnog binnen te halen, griffierechten (de kosten van de rechtbank), etcetera. Is er zelfs voor deze boedelschulden geen geld, dan stelt de curator de rechtbank voor het faillissement op te heffen ‘bij gebrek aan baten’.
  • Is er wel geld te verdelen, dan zet de curator een advertentie voor een ‘verificatievergadering’; dit is een vergadering voor uw schuldeisers, u zelf (zodat geverifieerd kan worden of alle claims van uw schuldeisers kloppen) en de curator.
  • De curator rapporteert aan de rechter-commissaris die toezicht houdt op het werk van de curator en deze voor belangrijk beslissingen toestemming moet verlenen.
  • De curator verdeelt het geld onder de schuldeisers.

Tip: criminelen versturen soms neprekeningen als ze lezen over een faillissement. Neem geregeld de post door die tijdens het faillissement aan de curator wordt doorgestuurd.

Failliet met en zonder akkoord

De bovengenoemde verificatievergadering kan eventueel worden gebruikt voor een akkoord met de zogeheten concurrente crediteuren (dit zijn schuldeisers die normaal gesproken als laatste aan de beurt zijn, na de curator en na bijvoorbeeld de bank en de fiscus, om hun deel uit de boedel te krijgen.

Deze concurrente crediteuren gaan er dan mee akkoord dat zij een deel van hun vorderingen krijgen en daarna niets meer op u zullen verhalen.

De rechtbank moet het akkoord wel goedkeuren. Verwerpt de rechter het akkoord, dan wordt uw hele boedel verkocht en verdeelt de curator de opbrengsten, na opstelling van een uitdelingslijst.

Doorstarten na faillissement

Vaak is een doorstart alleen mogelijk na het faillissement, omdat de curator zonder ontslagvergunning personeel mag ontslaan en contracten mag opzeggen. Het faillissement helpt u ook van een deel van uw schulden af. U zelf, een DGA en de bestaande aandeelhouders van een failliet bedrijf kunnen besluiten zelf het bedrijf te laten doorstarten, of het bedrijf kan worden overgenomen.

In beide gevallen moeten de bieders op de failliete onderneming voldoende financiële middelen hebben om snel tot zaken met de curator te komen. Ook moeten er al goede afspraken zijn met andere schuldeisers zoals de bank en de fiscus, leveranciers en ‘onmisbaar’ personeel. Het is voor het uitbrengen van een bod op uw eigen onderneming erg belangrijk de waarde van alle activa afzonderlijk goed te kunnen inschatten. Weet u wat uw bedrijf waard is? De curator beslist wat het beste bod is.

Als bestuurder, eigenaar of DGA bent u hoofdelijk aansprakelijk voor alle schulden. Doorstart heeft natuurlijk weinig zin, als u met alle schulden blijft zitten. Om dat te voorkomen moet u tijdig aan al uw toekomstige schuldeisers uw betalingsonmacht melden, dat wil zeggen, binnen twee weken na het verstrijken van de betalingstermijn, wat dus in de meeste gevallen betekent: al voordat u of iemand anders het faillissement aanvraagt!

Doorstart zonder faillissement

Als uw bedrijf bijvoorbeeld over peperdure licenties beschikt, is het soms raadzamer door te starten met surseance . Doorstarten dankzij uitstel van betaling lukt vele ondernemers!

Wat gebeurt er met uw personeel?

Soms zult u juist uw personeel willen behouden: zorg er met de curator dan voor dat het faillissement zo kort mogelijk duurt, om te voorkomen dat uw personeel wegloopt. De opzegtermijn van arbeidscontracten blijft geldig, met een maximum van zes weken. De ontslagen werknemers die overigens gewoon aan het werk blijven als de curator dat wil, moeten zich meteen bij het UWV melden. Het UWV betaalt hun loon door.

Wat gebeurt er met uw pensioen?

Bij faillissement mogen de schuldeisers wel eisen dat u uw levensverzekering afkoopt, maar zij mogen niet aan het geld komen dat u voor uw pensioen heeft gespaard. Hier zijn wel enkele uitzonderingen voor. Ontvangt u al pensioen, dan mag geëist worden dat u daarvan uw schulden afbetaalt – als er maar een maandelijks leefgeldbedrag overblijft ter waarde van ongeveer 90% van de bijstandsuitkering.

Tip! Essentiële (of handige) ondernemerszaken: Bedrijfsverzekeringen (zoals bijvoorbeeld een beroepsaansprakelijkheidsverzekering), een boekhouder of belastingadviseur die je helpt met jouw administratie en/of belastingaangiftes, incassobureau inschakelen voor je openstaande facturen, een professionele website laten maken of een gratis tankpas via De Zaak afsluiten.

Is jouw pensioenpot al gevuld een zorgeloze oude dag? Check binnen 2 minuten welke pensioenopties voor jou (fiscaal) het beste zijn. Start de gratis Pensioen Scan van De Zaak.

Lees ook…
Een turboliquidatie is tot nu toe een snelle manier om een bv, nv, stichting of andere rechtspersoon te ontbinden. Wat zijn de voor- en nadelen van…
Het gaat al een tijd niet goed met je bedrijf. Eigenlijk wil je er niet aan, maar elke dag dat je blijft ondernemen kost je geld. Openstaande facturen…
Aan alles komt een einde. Ook aan je eenmanszaak als je geen opvolger hebt. Misschien heb je een mooie lijfrente opgebouwd en is het tijd om te…