Wat is een franchise?
Een franchise is een samenwerkingsverband tussen een ondernemer (franchisenemer) en de eigenaar van de keten (franchisegever). Je sluit een contract met een franchisegever om je zaak te starten via een bepaalde franchiseformule.
Voorbeelden franchiseondernemingen
Bekende voorbeelden van franchiseondernemingen vind je in supermarktketens en horeca.
- Albert Heijn (sommige winkels)
- McDonald’s
- Bakker Bart
- Domino’s Pizza
Maar ook in andere branches komt deze opzet voor. Zo zijn er steeds meer sportscholen, uitzendbureaus, woonwinkels, schoonmaakbedrijven en kinderopvangcentra die volgens een franchiseconstructie werken. In bijna elke branche zijn verschillende franchiseformules actief. Nog wat voorbeelden:
- Bruna
- Specsavers
- Autotaalglas
- De Hypotheker
Wat zijn de verschillende franchisevormen?
Er bestaan vele franchisevormen, meestal met subtiele verschillen. De bekendste franchiseformules zijn:
Soft franchising
Een soft franchise biedt je de meeste bewegingsvrijheid als zelfstandig ondernemer. Hoewel je binnen het kader van de formule moet blijven, mag je vaak zelf beslissen over zaken als marketing, inkoop en voorraad.
Hard franchising
Bij hard franchise is je bewegingsvrijheid een stuk beperkter. In principe ligt alles op het gebied van marketing, inkoop, voorraad en huisstijl rotsvast. Het gaat hier om een eenduidige formule.
Wat zijn de voordelen van franchising?
Het grootste voordeel van het franchisemodel is dat je de vruchten plukt van een bewezen bedrijfsmodel. Een model dat succesvol en getest is. Dat betekent dat je als franchisenemer je kans op succes vergroot. Daarnaast biedt franchising enkele andere voordelen:
Merkbekendheid
Het merk is al bekend bij de doelgroep. Dankzij de herkenbare formule heb je waarschijnlijk direct een solide klantenstroom.
Ondersteuning en training
De meeste franchiseformules bieden uitgebreide training, operationele richtlijnen en ondersteuning.
Schaalvoordelen
Je profiteert als franchisenemer van schaalvoordelen, zoals de gezamenlijke inkoopkracht die je franchisegever je biedt. Dit kan leiden tot lagere kosten voor je producten en apparatuur.
Minder risico
Franchisenemerschap vermindert financiële risico’s, omdat je deel uitmaakt van een gevestigd merk en bedrijfsmodel.
Marketing
Een franchisegever voert vaak nationale en lokale marketingcampagnes uit waarvan je profiteert. Aan deze kosten dragen alle franchisenemers bij.
Wat zijn de nadelen van franchising?
Het franchisenemerschap biedt dus zeker voordelen. Toch kent het zeker ook uitdagingen en nadelen voor een zelfstandige ondernemer.
Beperkte bewegingsvrijheid
Als franchisenemer moet je je houden aan operationele richtlijnen en procedures die zijn vastgesteld door de franchisegever. Het centraal gestuurde concept kan leiden tot beperkte autonomie en creatieve controle over je bedrijf.
Concurrentie met andere franchisenemers
Binnen hetzelfde franchiseconcept kunnen meerdere franchisenemers in dezelfde regio opereren. Als de franchisegever goedkeuring geeft voor een nieuwe vestiging drie straten verderop, kan dat tot interne concurrentie leiden. Ook kan het drukken op je omzet en winstmarges.
Veranderende bedrijfsomstandigheden
Marktomstandigheden kunnen altijd veranderen. Als franchisenemer heb je beperkte bewegingsvrijheid. Dat kan snel en adequaat reageren in de weg zitten.
Beperkte groeikansen
De kans is groot dat in de franchiseovereenkomst bepaalde beperkingen worden opgelegd door de franchisegever op het gebied van expansie. Misschien is het niet toegestaan om toekomstige locaties te openen of zit je gebonden aan andere beperkingen.
Exitstrategie
Wil je je bedrijf verkopen? Dat kan best complex zijn, zelfs als je een koper hebt gevonden. De franchisegever moet een potentiële koper meestal eerst goedkeuren. De voorwaarden hierover zijn vastgelegd in de franchiseovereenkomst.
Wat kost franchising?
De kosten die je maakt als franchisenemer, bestaan uit opstartkosten en kosten die je maakt als je onderneming draait. De totale investering is vaak een combinatie van:
Entree fee (franchisevergoeding)
Wat je nodig hebt aan startkapitaal om franchisenemer te worden, verschilt sterk per branche en formule. Meestal moet je een afgesproken bedrag aan eigen vermogen inbrengen om te starten. Dit heet ook wel de entree fee (franchisevergoeding). Deze initiële vergoeding betaal je om het recht te verkrijgen om gebruik te maken van de merknaam, bedrijfsmodel en ondersteuning.
Royalty’s (franchise fee)
Als je bedrijf operationeel is, ga je een deel van je omzet afdragen aan de franchisegever. Dit zijn doorlopende betalingen, meestal een vast percentage van je omzet. Afhankelijk van je contract betaal je de royalty’s wekelijks, maandelijks, jaarlijks (of volgens een andere frequentie).
Marketingbijdrage
Veel franchisegevers eisen dat je als franchisenemer bijdraagt aan marketinginspanningen. Dit kan een vast bedrag of een percentage van je omzet zijn.
Huur of leasing
Als je vanuit een fysieke franchisewinkel opereert, betaal je waarschijnlijk huur voor de ruimte en een leasebedrag voor bepaalde bedrijfsmiddelen, zoals apparaten en machines die worden gebruikt binnen de franchiseformule.
Voorraad & inventaris
Ook maak je waarschijnlijk kosten voor investeren in voorraad en inventaris. De kans is groot dat je contractueel verplicht bent om een bepaalde voorraad aan te houden.
Inrichting
Het kan zijn dat je de fysieke locatie van je franchise moet aanpassen volgens de specificaties van je franchisegever. Ook hieraan zijn kosten verbonden.
Gratis whitepaper: Belastingdienst Controle, wat nu?!
Hoe vaak gebeurt het, hoe voorkom je het en stappenplan als het tóch gebeurt.
10 tips voor een succesvolle franchise
1. Onderzoek en analyseer
Doe gedegen onderzoek voordat je besluit in een franchise te stappen. Besteed voldoende tijd aan het onderzoeken van de franchiseformule en de markt. Neem ook concurrenten en doelgroepen mee in je analyse en onderzoek hoe de vraag naar je product of dienst tot stand komt.
2. Kies de juiste franchisegever
Selecteer een betrouwbare franchisegever met een bewezen staat van dienst en goede reputatie. Kijk goed naar de geschiedenis van een potentiële franchisegever, de financiële gezondheid van de franchise en de ondersteuning die de franchisegever biedt aan franchisenemers.
3. Lees de franchiseovereenkomst grondig door
Voordat je uit enthousiasme je krabbel zet, lees het contract meerdere keren goed door. Laat ook een juridisch adviseur naar de franchiseovereenkomst kijken. Zorg goed dat je op de hoogte bent voor welke rechten en plichten je tekent en voorkom verrassingen achteraf.
4. Maak financiële projecties
Zorg je dat je inzicht krijgt in omzet- en resultaatprognoses. Blind aan een franchiseavontuur beginnen is een slecht idee. Laat je prognoses bij voorkeur toetsen door een onafhankelijke derde partij.
5. Bereid je financieel voor
Eigen kapitaal is nagenoeg altijd een vereiste. Zorg dat je voldoende kapitaal hebt om de initiële franchisekosten, operationele kosten en persoonlijke uitgaven te dekken. Een financieel plan is onderdeel van je financiële projecties.
6. Ga in gesprek met andere franchisenemers
Niets is mooier meegenomen dan gratis advies. Leg daarom contact met andere franchisenemers die het avontuur zijn aangegaan en win advies in. Dit kan waardevolle tips opleveren en je kan struikelblokken identificeren.
7. Denk goed na over je rechtsvorm
Je moet een rechtsvorm kiezen als je een onderneming start. De rechtsvorm bepaalt onder andere je aansprakelijkheid en de belastingverplichtingen binnen je onderneming. Ga na wat het best past binnen jouw ambities en de regels van de franchiseformule.
8. Volg trainingen
Franchisegevers bieden meestal trainingen en workshops die je kunt volgen. Deze zullen zeker bijdragen aan een beter begrip van de bedrijfsprocessen en -cultuur.
9. Communiceer met je franchisegever
Houd regelmatig contact met je franchisegever en maak gebruik van de ondersteuning en middelen die de franchise biedt. Hiermee vergroot je de kans dat je problemen sneller oplost en stimuleer je groei.
10. Wees geduldig en volhardend
Als laatste tip: geef je franchise de tijd om uit te groeien tot een succes. Wees bereid om hard te werken, te leren van uitdagingen en geef vooral niet op. Zelfs als de resultaten in het begin nog niet geweldig zijn.
Conclusie: franchisenemer worden is een continu leerproces
Onthoud dat franchisenemerschap geen garantie tot succes is. Het is een continu leerproces waarin je je flexibel moet opstellen om je aan te passen aan veranderende omstandigheden. Met bovenstaande tips heb je de eerste stap gezet.
