Wat te doen wanneer werknemers gehoorschade oplopen?

De oorzaken van gehoorschade op de werkplek

Gehoorschade op de werkplek kan ontstaan door diverse factoren. Het is van cruciaal belang dat werkgevers en HR-managers zich bewust zijn van deze oorzaken om effectieve preventieve maatregelen te kunnen nemen. Hieronder volgen enkele van de meest voorkomende oorzaken van gehoorschade op de werkplek:

1. Langdurige blootstelling aan lawaai: Dit is een van de meest voorkomende oorzaken van gehoorschade. Werknemers die in lawaaierige omgevingen werken, zoals in de bouw, de metaalindustrie of in de buurt van zware machines, lopen een hoger risico. Het constante geluid van machines, voertuigen en gereedschappen kan op de lange termijn het gehoor beschadigen.
2. Blootstelling aan hoge geluidspieken: Niet alleen constant lawaai, maar ook plotselinge luide geluiden kunnen schadelijk zijn. Voorbeelden hiervan zijn explosies, schoten of harde slagen. Deze geluidspieken kunnen directe schade aan het gehoor veroorzaken.
3. Chemische blootstelling: Bepaalde chemische stoffen, bekend als ototoxische chemicaliën, kunnen het gehoor aantasten. Deze stoffen kunnen aanwezig zijn in bepaalde industriële omgevingen en kunnen het binnenoor beschadigen, vooral als werknemers eraan worden blootgesteld in combinatie met lawaai.
4. Onvoldoende gehoorbescherming: Het niet dragen van adequate gehoorbescherming in lawaaierige omgevingen vergroot de kans op gehoorschade. Dit kan voorkomen als werknemers niet goed zijn geïnformeerd over de risico’s of als er geen passende beschermingsmiddelen worden verstrekt.
5. Trillingen en drukveranderingen: In sommige werkomgevingen, zoals in de mijnbouw of duikindustrie, kunnen trillingen en drukveranderingen ook bijdragen aan gehoorschade.
6. Langdurig gebruik van koptelefoons op hoog volume: In sommige beroepen waar koptelefoons of oordopjes worden gebruikt, zoals bij callcenters of in de muziekindustrie, kan het langdurig luisteren naar geluid op een hoog volume leiden tot gehoorschade.

De symptomen van gehoorschade

Wanneer werknemers blootgesteld worden aan de eerdergenoemde risicofactoren, kunnen er verschillende symptomen van gehoorschade optreden. Het is belangrijk dat zowel werkgevers als werknemers deze symptomen herkennen om tijdig in te kunnen grijpen en verdere schade te voorkomen. Hieronder beschrijf ik de meest voorkomende symptomen van gehoorschade.

1. Verminderd gehoor: Dit is het meest voor de hand liggende symptoom. Werknemers merken misschien dat ze moeite hebben om gesprekken te volgen, vooral in lawaaierige omgevingen. Ze kunnen zich ook realiseren dat ze het volume van apparaten hoger moeten zetten om deze goed te kunnen horen.
2. Oorsuizen (tinnitus): Een continu piepend, zoemend of fluitend geluid in de oren kan wijzen op tinnitus, een veelvoorkomend teken van gehoorschade. Dit symptoom kan tijdelijk of permanent zijn en is vaak storender in stille omgevingen.
3. Gevoel van volheid in de oren: Werknemers kunnen een drukkend of vol gevoel in hun oren ervaren, alsof ze water in hun oren hebben. Dit gevoel kan gepaard gaan met een algemeen ongemak of een vermindering van het gehoor.
4. Duizeligheid en evenwichtsproblemen: Gehoorschade kan ook het evenwichtsorgaan beïnvloeden, wat leidt tot duizeligheid of problemen met het evenwicht. Dit kan een risico vormen, vooral in werkomgevingen waar stabiliteit en coördinatie belangrijk zijn.
5. Hyperacusis: Dit is een verhoogde gevoeligheid voor bepaalde geluidsfrequenties en volumes. Werknemers met dit symptoom kunnen normale geluiden als ongewoon hard of irritant ervaren.

Door proactief te zijn in het herkennen van de symptomen van gehoorschade en het nemen van preventieve maatregelen, kunnen werkgevers niet alleen de gezondheid en veiligheid van hun werknemers beschermen, maar ook bijdragen aan een productievere en aangenamere werkomgeving.

De gevolgen van gehoorschade

Wanneer een werknemer gehoorschade oploopt, kan dit leiden tot aanzienlijke communicatieproblemen. Het vermogen om gesprekken te volgen, vooral in een lawaaierige omgeving, wordt bemoeilijkt. Dit kan resulteren in misverstanden en fouten in het werk, wat de algehele efficiëntie en productiviteit op de werkvloer vermindert. De werknemer moet vaak extra inspanningen leveren om te horen en te communiceren, wat zowel fysiek als mentaal belastend kan zijn.

Een subtiele maar ingrijpende impact van gehoorschade is de sociale isolatie die werknemers kunnen ervaren. Moeilijkheden bij het deelnemen aan gesprekken kunnen leiden tot terugtrekking en eenzaamheid, waardoor het gevoel van verbondenheid met collega’s en de organisatie vermindert. Dit gevoel van isolatie kan verder bijdragen aan de ontwikkeling van psychologische problemen zoals stress, angst en depressie.

Bovendien kan gehoorschade directe veiligheidsrisico’s met zich meebrengen, vooral in omgevingen waar veiligheid afhankelijk is van auditieve signalen en communicatie. Het niet horen van waarschuwingssignalen of het missen van belangrijke veiligheidsinstructies kan leiden tot ongelukken of verwondingen, zowel voor de getroffen werknemer als voor anderen.

Op de langere termijn kunnen werknemers die aan hoge geluidsniveaus worden blootgesteld, ook andere gezondheidsproblemen ontwikkelen, zoals verhoogde bloeddruk en hartproblemen. Dit benadrukt de noodzaak van een holistische benadering van gezondheid en veiligheid op de werkplek.

De wettelijke verplichtingen van werkgevers

Een van de belangrijkste wettelijke vereisten is het uitvoeren van een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E). Dit houdt in dat werkgevers de werkplek systematisch moeten onderzoeken op mogelijke risico’s voor het gehoor van werknemers. Bij het vaststellen van een aanzienlijk risico op gehoorschade, moet de werkgever passende maatregelen treffen om dit risico te minimaliseren. Dit kan inhouden dat het geluidsniveau op de werkplek wordt verlaagd door middel van technische aanpassingen of het vervangen van lawaaierige machines.

Verder zijn werkgevers verplicht om hun werknemers te voorzien van adequate gehoorbescherming. Dit betekent dat als het geluidsniveau op de werkplek de vastgestelde veilige grenzen overschrijdt, werknemers toegang moeten hebben tot gehoorbeschermingsmiddelen zoals oordoppen of gehoorkappen. Deze beschermingsmiddelen moeten niet alleen beschikbaar zijn, maar ook geschikt voor de specifieke werkomgeving en het soort werk dat wordt uitgevoerd.

Daarnaast omvat de wettelijke verplichting van werkgevers ook het voorlichten en trainen van werknemers over de risico’s van blootstelling aan lawaai en het correct gebruik van gehoorbeschermingsmiddelen. Werkgevers moeten ervoor zorgen dat werknemers zich bewust zijn van de gevaren van blootstelling aan hoge geluidsniveaus en hoe zij hun gehoor kunnen beschermen.

Conclusie

Als werkgever of HR-manager is het cruciaal om het risico op gehoorschade serieus te nemen en proactief te handelen om werknemers te beschermen. Door de juiste preventieve maatregelen te nemen, kunt u niet alleen voldoen aan wettelijke verplichtingen, maar ook bijdragen aan een gezondere en veiligere werkomgeving.

Daarnaast kunnen werkgevers ook overwegen om gehoortoestellen aan te bieden aan werknemers die al gehoorschade hebben opgelopen. Moderne oplaadbare hoortoestellen kunnen de gehoorkwaliteit aanzienlijk verbeteren en helpen werknemers beter te functioneren op de werkplek. Bent u op zoek naar meer informatie over hoe u gehoorschade op de werkplek kunt voorkomen of behandelen? Zie hier voor meer informatie over hoortoestellen.