Wet DBA: dit moet je weten
De Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties bepaalt of er tussen een opdrachtgever en een zelfstandig professional sprake is van een echte zzp-relatie of een verkapte dienstbetrekking. De Belastingdienst beoordeelt dit op basis van vastgelegde afspraken tussen beide partijen en hoe de samenwerking er in de praktijk uitziet.
Wat verandert er per 1 januari 2025?
Tot nu toe werd de Wet DBA niet streng gehandhaafd, maar dat verandert per 1 januari 2025. De Belastingdienst gaat vanaf die datum actief controleren en optreden bij schijnzelfstandigheid, al richt de fiscus zich in eerste instantie op uitwassen en uitbuiting. Hoe dan ook zullen opdrachtgevers en zzp’ers zich moeten voorbereiden, want de gevolgen van de handhaving van de Wet DBA kunnen ingrijpend zijn.
Leestip: Hoe schijnzelfstandigheid jouw bedrijf in gevaar kan brengen
Wat zijn de risico’s van schijnzelfstandigheid voor opdrachtgevers?
De handhaving van de Wet DBA kan grote gevolgen hebben voor opdrachtgevers. De belangrijkste risico’s:
1. Financiële risico’s
Als de Belastingdienst schijnzelfstandigheid vaststelt, kan dit leiden tot correctieverplichtingen, naheffingsaanslagen en boetes voor de opdrachtgever. Goed om te weten: correcties kunnen vanaf 1 januari 2025 tot vijf jaar terug worden geëist. Dat betekent hoge financiële risico’s.
We maken een rekensommetje voor een bedrijf dat langdurig een ervaren zzp-professional inhuurt. De zzp’er factureerde € 123.000 per jaar. Als deze persoon later wordt gezien als werknemer, dan kan de naheffing voor de opdrachtgever oplopen tot ongeveer € 75.866, inclusief loonbelasting en premies. Daar bovenop kunnen boetes van 25 procent van de bruto-omzet volgen.
Bovendien kan de zzp’er aanspraak maken op rechten die bij loondienst horen, zoals vakantiegeld en doorbetaling bij ziekte. Dit zorgt voor veel administratief werk en mogelijk extra juridische kosten.
2. Continuïteit onder druk
Wanneer je een samenwerking met een zzp’er moet stoppen vanwege het risico op schijnzelfstandigheid, kunnen waardevolle werkrelaties abrupt eindigen. Dat kan leiden tot projectvertragingen, verlies van belangrijke kennis en een verhoogde werkdruk binnen het team.
3. Verlies van flexibiliteit
Flexibiliteit is cruciaal voor moderne bedrijven. Wanneer je afscheid moet nemen van vertrouwde zelfstandigen, verlies je kennis en ervaring. Dit maakt het lastiger om snel te schakelen bij veranderingen en kan de bedrijfsvoering belemmeren.
Wat zijn de risico’s voor zzp’ers?
Ook voor zelfstandigen brengt de handhaving van de Wet DBA risico’s mee:
1. Verlies belastingvoordelen
Zzp’ers kunnen belangrijke fiscale voordelen, zoals zelfstandigenaftrek en de mkb winstvrijstelling verliezen. In sommige gevallen moeten deze met terugwerkende kracht worden terugbetaald, tot wel vijf jaar terug. Dit kan ook gevolgen hebben voor de jaren vóór 1 januari 2025.
2. Verlies van opdrachten
Wanneer opdrachtgevers het risico op schijnzelfstandigheid willen vermijden, kan dat betekenen dat opdrachten worden beëindigd of niet verlengd.
3. Onzekerheid
Door de strengere handhaving wordt het wellicht moeilijker om nieuwe. Langdurige opdrachten te vinden. De kans bestaat dat zelfstandig professionals niet meer als freelancer in hun huidige vakgebied kunnen blijven werken.
Oplossingen om schijnzelfstandigheid te voorkomen
- Stoppen met zzp’ers: een optie met veel nadelen. Als je geen freelancers inhuurt, kan dat de continuïteit en flexibiliteit van je organisatie in gevaar brengen. Voor in deze krappe arbeidsmarkt.
- Loondienst: zelfstandigen in loondienst nemen klinkt aantrekkelijk, maar brengt risico’s mee en maakt je bedrijf minder flexibel. Bovendien kan een zzp’er die na een lange samenwerking in dienst komt wellicht aanspraak maken op arbeidsverleden, wat leidt tot financiële verplichtingen.
- Payrolling: door zzp’ers onder te brengen bij een payrollbedrijf vervalt het risico op schijnzelfstandigheid. Het nadeel is dat dit voor zzp’ers vaak niet zo aantrekkelijk is, omdat ze minder flexibel zijn en minder opdrachten kunnen aannemen.
- Detachering: detachering biedt een balans tussen flexibiliteit en zekerheid, waarbij zzp’ers bij een detacheringsbureau in dienst zijn. Dit beperkt de risico’s voor opdrachtgevers en geeft zelfstandigen toch enige flexibiliteit omdat ze vaak meerdere opdrachten tegelijk mogen aannemen. De vraag is wel of zzp’ers in deze constructie willen werken.
- Slimme maatwerkoplossingen: er zijn oplossingen op de markt die risico’s van schijnzelfstandigheid beperken en zelfstandige professionals de kans geven om hun werk flexibel in te richten en de vrijheid te behouden om zelf vakantiedagen en werkuren te bepalen.
The Next Floor biedt zo’n alternatieve constructie. Een zzp’er komt in dienst bij The Next Floor en wordt vervolgens door een opdrachtgever ingehuurd. Dit neemt het risico op schijnzelfstandigheid weg. De professional bepaalt zelf welke opdrachten hij of zij aanneemt en wordt daar zelfs voor beloond. Er is een vast maandsalaris, dat kan worden aangevuld met variabele beloningen naar keuze. En misschien wel het belangrijkste: de freelancer behoudt zijn vrijheid.
Conclusie: onderzoek flexibele en juridisch sluitende constructies
De handhaving van de Wet DBA zal vanaf 2025 voor grote veranderingen zorgen. Zowel opdrachtgevers als zzp’ers doen er goed aan hun samenwerkingsvorm te herzien om financiële en juridische risico’s te vermijden. Het onderzoeken van nieuwe flexibele constructies kan helpen om schijnzelfstandigheid te voorkomen zonder dat je afscheid moet nemen van waardevolle professionals.
Werk jij met zzp’ers? Of ben jij een zzp’er? Doe de Schijnzelfstandigheid Scan en weet direct of jij voldoet aan de regels.
