Hoe ben je in China terecht gekomen?
‘Door de liefde. Eind 2007 kwam ik oud-studiegenoot Amiek Krakers weer tegen in Amsterdam. Zij woonde op dat moment al drie jaar in Shanghai, waar ze haar eigen marketingconsultancybureau runde. Cupido sloeg toe en al snel wisten we dat we samen in China wilden wonen. Begin april 2008 ben ik met een paar tassen met kleren naar Shanghai vertrokken waar een nieuw avontuur begon.’
Hoe ben je gestart in Shanghai?
‘Ik had net mijn aandeel in mijn toenmalige Nederlandse bedrijf B-motion verkocht. Toen ik vertrok uit Nederland had ik al een aantal zakelijke ideeën op zak. Het eerste idee waarmee ik aan de slag ging was een mobiel advertentieplatform. Het bleek te complex en technologisch was het niet opgewassen tegen de enorme schaal die China kenmerkt. Daarna kwam ik in contact met Friesland Campina die ik interesseerde voor een tweetal educatieve films (nog uit mijn B-motion tijd) over de ontwikkeling van het ongeboren kind. Dat sloot perfect aan bij hun marketing-strategie om jonge Chinese moeders al vroeg aan het merk Friso te binden. Ik werd gevraagd meer online marketing-projecten te managen. Hieruit is mijn bedrijf Eastwood Interactive Marketing ontstaan.’
Hoe help jij anderen de Chinese markt te betreden?
‘Ik run ook een aantal spin-offs, zoals de website www.b2c2china.com – een service gericht op buitenlandse merken die naar China willen. De eerste stap is meestal het opzetten van een direct (online) verkoopmodel. Een makkelijke manier is om dit via cross-border-marktplaatsen (zoals www.jd.hk en www.tmall.hk) te doen.’
Kun je als zzp’er ook succesvol zijn in China?
‘Afhankelijk van de beroepsgroep en industrie, kan dat zeker. In mijn geval, als zelfstandig marketeer, was het vrij makkelijk voet aan de grond te krijgen in China. Zeker in Shanghai, waar honderdduizenden buitenlanders en veel internationaal georiënteerde Chinezen wonen. Je moet (pro)actief zijn en veel netwerkborrels afgaan, lid worden van diverse verenigingen en uiteraard een duidelijke pitch hebben. Het eerste contact is snel gelegd. Netwerken zit de Chinezen in het bloed en het werkt dus in je voordeel als je dit zelf ook actief doet.’
Waar blijkt dit uit?
‘Ik herinner mij nog van mijn eerste avonturen in 2008 dat ik ‘s ochtends probeerde een afspraak te maken met de marketing directeur van Pepsi waarmee ik dan ‘s middags meteen aan tafel zat. Die snelheid, maar ook het ontbreken van planning en een goed georganiseerde agenda, is wel kenmerkend voor China.’
Met welke cultuurverschillen moet je rekening houden?
‘De Chinese cultuur leunt zeer sterk op waardes binnen een kleine kring van familie, studievrienden en collega’s. De filosofie van de oude meester Confusies (551 – 479 BC) is nog steeds leidend in hoe (groot)ouders en kinderen, leraren en leerlingen en werkgevers en werknemers met elkaar omgaan. Deze verhoudingen zijn heel respectvol. Tevens geldt dat zowel binnen deze verhoudingen maar ook daar buiten Chinezen moeite hebben ‘anders’ te zijn of uit hun rol te vallen, wat in sommige gevallen, bijv. bij gemaakte fouten, verlies, zwakte, leugentjes etc., als gezichtsverlies gezien wordt. Wij Nederlanders hebben minder gevoel voor deze verhoudingen en gevoeligheden en willen hier nog wel eens overheen walsen, wat niet geapprecieerd wordt. Voorkom dus dat je je Chinese relatie in een situatie brengt, waarin hij/zij zich zeer oncomfortabel voelt.’
Heb je daar voorbeelden van?
‘Chinezen hebben niet veel hebben met mensen buiten de ‘kring’. Je zult langzaam -ook in het zakendoen- aan de relatie moeten werken of gebruik moeten maken van partners die deze relatie al hebben. Ook gaan Chinezen anders om met mensenmassa’s; met name in de grotere steden zijn ze gewend aan veel mensen om zich heen en gaan ze daar anders mee om dan de meeste Westerlingen. Wij hebben over het algemeen geleerd rekening met een ander te houden. Hier lijkt het vaak of er een soort van ‘empathie gen’ ontbreekt en iedereen voor zichzelf kiest. Als Nederlander kun je hier vol verbazing naar blijven kijken. Het blijft lastig om je niet te ergeren aan mensen die een overvolle lift of metro binnen willen gaan, zonder eerst mensen naar buiten te laten gaan, mannen die roken in de sauna of de krant lezen in een bubbelbad en de gelezen pagina’s rond laten drijven in het water, auto’s die midden op de snelweg stil gaan staan om eens rustig de verschillende route-opties door te nemen, etc. Het is dan weer bewonderenswaardig dat Chinezen deze ergernis niet kennen. Zij zijn meesters in zich als water in een rivier langs obstakels voort te bewegen. Daar kunnen wij weer wat van leren: denk aan agressie in het verkeer, betweterigheid en mensen een lesje willen leren!’
Blijf jij voor altijd in Shanghai?
‘Shanghai biedt een fantastische werkdynamiek en sociaal gezien is het leven hier prima. Echter, wij betalen ook een prijs voor de economische groei met luchtvervuiling en weinig natuur. Dat zijn voor ons, zeker nu met een vierjarige dochter, wel redenen om op enig moment Shanghai te verruilen voor een groenere, gezondere omgeving. Mogelijk wordt het voor mij dan een combinatie van buiten China wonen en blijven werken in China met lokale klanten en partners.’
Heb je nog een gouden tip aan ondernemers die nog twijfelen over zaken doen in China?
‘Neem de tijd! Vooral voor het vinden van de juiste partners en contacten. Partners die je vertrouwt, die je twijfels kunnen wegnemen en waarmee je makkelijk en open kunt communiceren. Het is belangrijk om met iemand te werken die veel ervaring heeft met zakendoen in China, de obstakels kent en een breed netwerk heeft om van start te kunnen. Zowel Amiek als ik staan er altijd voor open om te spreken met ondernemers met China plannen om te zien of en hoe wij van dienst kunnen zijn.’
