Of u nu een kleine hobbywerkplaats, een bureau of een grote stapelplaats hebt, werkverlichting is essentieel voor de veiligheid, productiviteit en het afleveren van correcte en goede producten. In deze tekst geven we u de factoren mee die van invloed zijn op de benodigde verlichting en hoe u de juiste verlichting kunt kiezen volgens uw specifieke behoeften. Hierbij is het ook belangrijk te begrijpen waarom adequate verlichting zo belangrijk is.
Veiligheid als belangrijke factor
Het is belangrijk om te begrijpen waarom verlichting zo cruciaal is in een werkplaatsomgeving. Adequate verlichting verhoogt de zichtbaarheid en daarmee ook de veiligheid. Het zorgt ervoor dat werknemers obstakels en gevaarlijke situaties beter kunnen zien en vermijden. Daarnaast is het ook essentieel om nooduitgangen en vluchtroutes te markeren zodat werknemers in geval van nood snel de werkplaats kunnen verlaten.
Nauwkeurigheid van het werk
Goede verlichting zorgt ervoor dat werknemers beter in staat zijn om kleine details te zien. Het zorgt ervoor dat taken waarbij veel precisie vereist is, beter kunnen uitgevoerd worden. Daarbij is het belangrijk om te kijken naar volgende elementen:
- Kleurweergave: Bij verlichting en vooral led verlichting is de manier waarop kleuren worden weergegeven heel belangrijk. Deze worden bepaald door de kleurweergave index, ook wel CRI index (Colour Rendering Index) of RA genoemd. Deze wordt aangegeven door een cijfer tussen 0 en 100, waarbij een hogere waarde een betere kleurweergave aangeeft. In het algemeen wordt een CRI index van 80 of hoger als goed beschouwd voor algemeen gebruik. Voor taken waarbij meer precisie aan de dag gelegd wordt zoals kleurkritisch werk (bijvoorbeeld in de fotografie, mode, laboratoria of grafische industrie), is het raadzaam om te werken met een CRI van 90 of hoger.
- Kleurtemperatuur: de kleurtemperatuur of lichtkleur is eveneens een belangrijk aspect in de werkplaatsomgeving en heeft invloed op de sfeer, productiviteit en veiligheid. De kleurtemperatuur wordt uitgedrukt in Kelvin (K). Hoe lager de Kelvinwaarde, hoe warmer en gezelliger het licht is; hoe hoger de Kelvinwaarde, hoe kouder en intenser het licht is. We onderscheiden 3 grote categorieën:
- Warm wit licht: hierbij varieert de Kelvinwaarde van 2700 tot 3000. Deze lichtkleur wordt vooral gebruikt voor huishoudelijke toepassingen en in sociale ruimtes.
- Normaal wit licht of daglicht: hierbij varieert de Kelvinwaarde van 4000 tot 4500. Deze lichtkleur wordt vaak gebruikt in burelen en winkelruimtes.
- Koud wit licht varieert van 6000 tot 6500 Kelvin. Deze kleurtemperatuur verhoogt de alertheid en productiviteit, vooral tijdens repetitieve of gedetailleerde taken. Dit wordt voornamelijk gebruikt in opslagplaatsen.
Onderzoek heeft aangetoond dat de kleurtemperatuur een invloed heeft op de productiviteit van werknemers. Daarom is het belangrijk om de juiste lichtkleur te gebruiken voor iedere situatie.
Hoe bereken je de gewenste hoeveelheid licht?
Om de gewenste hoeveelheid licht te bereken, moeten we eerst een aantal begrippen uitleggen.
- Een eerste parameter is het aantal lumen (lm). Iedere LED lichtarmatuur heeft een aantal lumen per watt. Meestal varieert het aantal lumen tussen de 80 en 100 lumen per watt maar tegenwoordig zijn er al armaturen van 165 lumen per watt of meer.
- De verlichtingssterkte is ook bepalend. Deze bepaalt hoeveel licht er op de oppervlakte terecht komt en wordt uitgedrukt in Lux. Dit varieert per ruimte en activiteit. Hieronder vindt u een overzicht van het vereiste aantal lux per ruimte:
| Ruimte (gemeten op het werkvlak) | Aantal vereiste lux |
|---|---|
| Kleedkamer, landbouwactiviteit, wasplaats, refter | 200 |
| Bakkerij, middelmatig precies assembleerwerk, garage, receptie, sporthal, klaslokaal, machinewerk, kinderopvang | 300 |
| Conferentieruimte | 400 |
| Laboratoria, drukkerij, weverij, houtbewerking, bureauwerk, vergaderzaal, winkel, showroom, fijn assembleerwerk, keuken, productcontrole, kapsalon, winkel, kantoor, klaslokaal | 500 |
| Verfspuiten, glasbewerking, precisie-assemblage, naaiwerk, technisch tekenen | 750 |
| Precisiewerk, juweelproductie, kleurinspectie, etalage | 1000 |
- Tenslotte is het aantal m2 ook belangrijk om de gewenste hoeveelheid licht te berekenen.
Om te bepalen hoeveel licht u nodig hebt, kunt u volgende formule toepassen:
Aantal vereiste lux x aantal m2= vereiste aantal lumen
Bijvoorbeeld: u wilt een loods verlichten waarin u enkel producten wilt stapelen en verpakken, dan hebt u 300 lux nodig. Wanneer de loods 500m2 is, hebt u dus nodig: 300 lux x 500m2= 150000 lux. Stel dat u met armaturen werkt die elk 5000 lumen hebben, dan hebt u dus nodig: 150000/5000=30 armaturen.
