In de wereld van ondernemers wordt weleens gezegd dat 90 procent van de start-ups niet slaagt. Dat cijfer ligt in werkelijkheid lager, maar de onderliggende boodschap – dat het opzetten en laten groeien van een start-up een moeizaam proces is – blijft overeind.
Het risico van investeren in een startende onderneming is dus relatief groot. Volgens een onderzoek van Harvard Business School kan 75 procent van de ondernemingen hun investeerders niet al het geïnvesteerde kapitaal terugbetalen. Bij 30 tot 40 procent van de start-ups raken investeerders al hun geld kwijt.
En toch kan een belegging in start-ups zeker interessant zijn als ondernemer.
Investeren in interessante groeisectoren
Er zijn in Nederland ruim 10.000 start-ups. Meer dan tien hebben een waarde van boven de 1 miljard dollar. Deze bedrijven ontwikkelen producten of bieden diensten aan voor bijvoorbeeld de energietransitie, mobiliteit, biotechnologie, nanotechnologie, digitale (financiële) platforms, quantum, gezondheidszorg, circulariteit van grondstoffen en producten. Circa 21 procent van de Nederlandse start-ups groeit door naar een scale-up.
De aantrekkingskracht van een start-up
Een investering in start-ups oefent op ambitieuze ondernemers een grote aantrekkingskracht uit. Je kunt gaan beleggen via de beurs of in obligaties, cryptomunten of vastgoed, maar je kunt ook direct deelnemen in een onderneming. Iedereen kent wel succesverhalen van snelle groei en hoge rendementen, vooral in de hierboven genoemde groeisectoren.
Hoewel er zeker mogelijkheden zijn voor hoge rendementen, vereist het navigeren door de complexiteit van investeringen in start-ups meer dan alleen financiële middelen. Het vereist een combinatie van strategische visie, gedegen onderzoek en kennis van de dynamiek van de markt waarin de start-up opereert.
Stappenplan investeren in start-ups
Bepaal je investeringsscope
Voordat je je in de wereld van start-upinvesteringen stort, is het cruciaal om een duidelijke investeringsscope te definiëren. Die omvat het identificeren van sectoren of industrieën die aansluiten bij jouw expertise, interesses en visie voor de toekomst.
Of het nu gaat om fintech, gezondheidszorg of kunstmatige intelligentie – een gefocuste aanpak helpt bij het nemen van gefundeerde investeringsbeslissingen.
Doe grondig onderzoek
Dit is de hoeksteen van elke succesvolle start-upinvestering. Het omvat het evalueren van alle aspecten van de start-up, inclusief het team, product of dienst, marktpotentieel, concurrentielandschap, de onderliggende waarde, het onderpand en financiële gegevens.
Dit proces helpt bij het ontdekken van mogelijke risico’s en kansen, waardoor je gefundeerde investeringsbeslissingen kunt nemen. Ga in gesprek met de oprichters, voer wellicht ook marktonderzoek uit en zoek advies van experts in de branche om een goed inzicht te krijgen in de levensvatbaarheid van de onderneming.
Beoordeel het team
De oprichter of het team achter een start-up speelt een cruciale rol in het succes ervan. De uitdrukking ‘de tent is de vent’ bevat veel waarheid. Evalueer de expertise, ervaring, toewijding en het talent van de oprichters.
Zoek naar een team met aanvullende vaardigheden en een staat van dienst wat betreft veerkracht en aanpassingsvermogen. Investeren in een start-up met ambitieuze ondernemers en investors en een sterk en samenhangend team verhoogt aanzienlijk de kans om uitdagingen het hoofd te bieden en de beoogde milestones te bereiken.
Evalueer het marktpotentieel
Een grondige analyse van het marktpotentieel is essentieel om de schaalbaarheid van een start-up te beoordelen. Beoordeel marktomvang, groeitrends, doelen en doelgroepen en het concurrentielandschap. Identificeer unieke waardeproposities en differentiatiestrategieën die de start-up onderscheiden van concurrenten.
Investeren in start-ups die actief zijn in snelgroeiende markten met onbenutte kansen verhoogt vanzelfsprekend de kans op succes.
Begrijp het product of de dienst
Zorg ervoor dat je het product of de dienst van de start-up en de waardepropositie voor klanten echt begrijpt. Beoordeel de uniciteit, relevantie en het potentieel voor toepassing in de markt.
Beoordeel de product-markt-fit en schaalbaarheidspotentieel, rekening houdend met factoren als technologische innovatie, schaalbaarheid, beleid van de overheid en marktvraag.
Investeren in start-ups met disruptieve oplossingen die onvervulde behoeften in de markt aanpakken, kan leiden tot geweldige groeikansen.
Diversifieer je portfolio
Diversificatie is essentieel om risico’s te beheren en rendementen te maximaliseren bij start-upinvesteringen. In plaats van te wedden op één paard, kun je beter een gediversifieerd portfolio opbouwen dat is verdeeld over verschillende sectoren, fasen en risicoprofielen.
Dit spreidt het risico en verbetert de kans om winnaars te vinden die hoge rendementen opleveren, waardoor mogelijke verliezen van onderpresterende investeringen worden gecompenseerd. Het is ook verstandig alleen een deel van je beleggingsportefeuille in te zetten voor start-ups.
Blijf betrokken en voeg waarde toe
Succesvolle investeringen gaan verder dan het verschaffen van kapitaal. Het gaat om actieve betrokkenheid bij de oprichters en het toevoegen van waarde waar mogelijk. Benut jouw expertise, netwerk en middelen om het bedrijf te ondersteunen op gebieden als strategie, zakelijke ontwikkeling en talentwerving en andere doelen.
Door een vertrouwde adviseur en strategische partner te worden, draag je niet alleen bij aan de groei van de start-up, maar versterk je ook het potentieel voor langetermijnsucces.
Monitor en pas aan
Het start-up ecosysteem is dynamisch en continue in ontwikkeling. Bewaak regelmatig de prestaties van de bedrijven waarin je hebt geïnvesteerd en blijf op de hoogte van markttrends, concurrentiedynamiek en regelgevingswijzigingen.
Wees ook bereid om je investeringsstrategie aan te passen. Of het nu gaat om het versterken van veelbelovende start-ups, het verlaten van onderpresterende bedrijven of het verkennen van nieuwe investeringsmogelijkheden.
Beheer risico effectief
Hoewel start-upinvesteringen de potentie bieden voor een hoge opbrengst, brengen ze ook grote risico’s met zich mee. Beperk de risico’s door grondige due diligence uit te voeren, je portfolio te diversifiëren en een langetermijnperspectief te behouden.
Gratis whitepaper: Belastingdienst Controle, wat nu?!
Hoe vaak gebeurt het, hoe voorkom je het en stappenplan als het tóch gebeurt.
Individueel investeren of via een fonds?
Investeren in aandelen in start-ups kan dus een lucratieve onderneming zijn. Maar het is ook risicovol. Daarom is het belangrijk om zorgvuldig te overwegen hoe je wilt investeren. Beide opties – individueel investeren en investeren via een fonds – hebben hun eigen voordelen en nadelen.
Individueel investeren kan potentieel hogere rendementen opleveren, omdat je direct investeert in specifieke bedrijven en dus profiteert van hun succes. Je hebt ook meer controle over je investeringen en kunt beslissingen nemen op basis van je eigen analyse en inzichten.
Aan de andere kant brengt individueel investeren ook meer risico met zich mee. Start-ups hebben een hoog faalrisico, dus het is mogelijk dat je investeringen niet rendabel zullen zijn. Daarnaast kan het moeilijk zijn om toegang te krijgen tot de interessante investeringsmogelijkheden om voldoende diversificatie te bereiken – vooral als je geen ervaren investeerder bent.
Professioneel beheer
Investeren via een fonds biedt voordelen, waaronder professioneel beheer en diversificatie. Fondsen worden beheerd door ervaren specialisten die toegang hebben tot een breed scala aan start-ups. Daardoor worden je risico’s over verschillende bedrijven en sectoren gespreid. Bovendien nemen fondsbeheerders de taak op zich om due diligence uit te voeren en investeringsbeslissingen te nemen, wat de druk van individuele investeerders verlicht.
Aan de andere kant kunnen deze fondsen hoge kosten met zich meebrengen, zoals beheerskosten en prestatievergoedingen. Die drukken op je rendement. Bovendien heb je als belegger mogelijk minder directe controle over de specifieke bedrijven waarin het fonds investeert.
Het kiezen tussen individueel investeren en investeren via een fonds hangt af van je persoonlijke voorkeuren, risicobereidheid, kennis van de markt en beschikbare middelen. Het kan ook verstandig zijn om een combinatie van beide benaderingen te overwegen om zowel de voordelen van directe investeringen als die van fondsinvesteringen te benutten.
Starten met investeren in start-ups
Het is verstandig om advies in te winnen bij ervaren financieel professionals voordat je beslissingen neemt over investeringen in start-ups. Met hulp van experts en door je zelf goed te verdiepen, kun je weloverwogen beslissingen te maken en succesvol betrokken raken bij de volgende generatie ondernemingen.
