Een werknemer ontslaan blijft voor veel ondernemers een lastig en beladen onderwerp. Toch is het soms nodig om een arbeidsovereenkomst te beëindigen voor de continuïteit van je bedrijf. Maar let op met het ontslagrecht: één verkeerde stap en het kan je veel geld, tijd en frustratie kosten. De Zaak zet de 7 grootste valkuilen voor werkgevers op een rij – met actuele tips om ze te vermijden.

In het kort

  • Ontslag mislukt vaak door een slecht opgebouwd personeelsdossier.
  • Ontslag op staande voet mag alleen bij een directe, dringende reden.
  • Zieke werknemers zijn pas na twee jaar en strikte regels te ontslaan.
  • Verkeerde opzegtermijnen of vage afspraken leiden snel tot claims.

Inhoudsopgave

Snel inzicht in de belangrijkste ondernemerszaken: met de Top 3 Scans van De Zaak: de AOV Scan, de Aftrekposten Scan en de Pensioen Scan

1. Geen geldige ontslaggrond

De wetgeving vereist een objectieve ontslaggrond. Deze zijn vastgelegd in het Burgerlijk Wetboek. Denk aan disfunctioneren, een verstoorde arbeidsrelatie of bedrijfseconomische redenen. Zonder goed onderbouwde reden krijg je van het UWV of de kantonrechter geen toestemming.
Bij bepaalde redenen voor ontslag moet je bij het UWV een ontslagvergunning aanvragen: ontslag na 2 jaar arbeidsongeschiktheid of ziekte, ontslag om bedrijfseconomische redenen en collectief ontslag.

Uitzonderingen: ontslag met wederzijds goedvinden en tijdelijk contract

Bij een ontslag met wederzijds goedvinden – vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst – is toestemming niet nodig. Net als bij een beëindiging van rechtswege, als een tijdelijk contract afloopt. En ook bij ontslag in de proeftijd niet. Lees hier meer over: Beëindiging van een arbeidscontract.

2. Slecht of geen personeelsdossier

Wil je iemand ontslaan wegens slecht functioneren? Dan moet je dat kunnen bewijzen aan het UWV of de kantonrechter. Een goed opgebouwd dossier is essentieel. Dat betekent: regelmatig functionerings- en beoordelingsgesprekken houden, concrete verbeterafspraken en gespreksverslagen. In 2025 is digitaal vastleggen de norm, dus gebruik je HR-software optimaal. Zorg ook dat de betreffende medewerker de documenten in het dossier leest en (digitaal) ondertekent.

Let op: Ook waarschuwingen per WhatsApp kunnen onderdeel zijn van het dossier – als je ze goed archiveert.

3. Ontslag op staande voet zonder dringende reden

Ontslag op staande voet mag volgens de wetgeving alleen bij een ‘dringende reden’ zoals fraude, geweld of diefstal. Dat moet je meteen en duidelijk communiceren. Emotionele uitbarstingen of botsingen vallen daar niet onder. Bovendien: als de werknemer daarna toch weer aan het werk gaat, dan is het ontslag ongeldig.

Wees snel én zorgvuldig. Laat altijd een jurist meekijken voor je tot dit zware middel overgaat.

4. Werknemer ontslaan tijdens ziekte

Ook in 2025 is ontslag tijdens ziekte aan strikte regels gebonden. Je mag een zieke medewerker pas ontslaan als het re-integratietraject van twee jaar is doorlopen en herstel binnen 26 weken uitgesloten is. Laat altijd een bedrijfsarts en re-integratieverslag meekijken.

Vermijd dure fouten: check de spelregels rond langdurige ziekte op het UWV werkgeversportaal.

5. Discriminatie bij zwangerschap of ouderschap

Een zwangere werknemer geniet ontslagbescherming vanaf het moment van melden tot het einde van haar verlof. Dit geldt ook bij vaderschapsverlof of ouderschapsverlof. Ontslag in deze periode is alleen toegestaan bij uitzonderlijke situaties, zoals faillissement of ontslag op staande voet (zonder dat zwangerschap een rol speelt).

6. Vergeten van de opzegtermijn

Ook als werkgever moet je een wettelijke opzegtermijn in acht nemen. Meestal is dit één maand, maar de exacte duur hangt af van hoe lang de werknemer bij je in dienst is. Zie de tabel hieronder:

Duur dienstverband werknemerWettelijke termijn werkgever
Korter dan 5 jaar1 maand
5 tot 10 jaar2 maanden
10 tot 15 jaar3 maanden
15 jaar of langer4 maanden
  • In arbeidsovereenkomsten of cao’s kunnen afwijkende afspraken staan. Dit mag alleen als de werknemer daarmee akkoord is gegaan én je als werkgever daar iets voor teruggeeft.
  • Moet je een ontslagprocedure volgen via het UWV of de kantonrechter? Dan mag je de duur van die procedure aftrekken, zolang er altijd minimaal één maand opzegtermijn overblijft. Voorbeeld: Duurt de UWV-procedure 3 weken en geldt normaal een opzegtermijn van 2 maanden? Dan hoef je nog maar 5 weken in acht te nemen.


Let op vergoeding bij beëindigen contract voor de opzegtermijn

Let op: als je als werkgever de opzegtermijn vergeet of te kort toepast, kan dat leiden tot een vergoeding die je ter compensatie aan je werknemer moet betalen. Die is meestal gelijk aan het loon wat je werknemer had ontvangen over de geldende opzegtermijn. Andersom heb jij als werkgever recht op schadevergoeding als je personeel zich niet aan de termijn houdt.

7. Onduidelijkheid bij het vertrek van de medewerker

Een werknemer die ‘in een opwelling’ ontslag neemt, kan dat achteraf betwisten. Een mondelinge opzegging is niet voldoende. Leg afspraken altijd vast in een schriftelijke verklaring, ondertekend en vrijwillig. Wijs de werknemer ook op de mogelijke gevolgen – zoals verlies van WW-rechten.

Voorbeeldzin: ‘Ik verklaar hierbij uit vrije wil mijn arbeidsovereenkomst per [datum] op te zeggen.’

Conclusie: wees zorgvuldig, voorkom ellende

Ontslag hoort bij het ondernemerschap, maar is een juridisch mijnenveld. Door je goed voor te bereiden, een duidelijk dossier aan te leggen en de juiste procedures te volgen, voorkom je dure fouten. Twijfel je? Raadpleeg dan altijd een juridisch expert.

Is jouw pensioenpot al gevuld voor een zorgeloze oude dag? Check binnen 2 minuten welke pensioenopties voor jou (fiscaal) het beste zijn. Start de gratis Pensioen Scan van De Zaak.

Lees ook…
Goede Vrijdag is een officiële feestdag. Maar dat betekent niet automatisch dat het ook een wettelijk bepaalde vrije dag is. Of dat zo is, verschilt…
De tijd-voor-tijd regeling is een manier voor werkgevers en werknemers om overuren te compenseren in tijd. In plaats van overuren uit te betalen,…
Hoe lang mag een medewerker per dag werken? Hoe zit het met pauzes, zondagswerk en nachtdiensten? De Arbeidstijdenwet (ATW) geeft duidelijke kaders….
Bevrijdingsdag is in Nederland een nationale feestdag die jaarlijks op 5 mei plaatsvindt. Maar is het een officiële feestdag en zijn je werknemers dan…
De Nederlandse Arbeidsinspectie houdt toezicht op veilige en eerlijke arbeidsomstandigheden in Nederland. Grote kans dat je er ooit mee te maken…
Pauzes zijn belangrijk om daarna weer goed effectief aan de slag te gaan. Maar wanneer werknemers een pauze hebben en niet werken, ben jij dan…