“Ik wilde geen patatzaak overnemen”

In een maatschappij die is gefixeerd op hip, jong en start-ups, hebben de bedenkers van de Opstartfabriek uit Rotterdam een niche bij de staart te pakken. “Wij koppelen ondernemende vijftigplussers aan bedrijven die een nieuwe eigenaar nodig hebben”, vertelt oprichter Onno Makor (52), in een hotellobby met uitkijk op de landingsbanen van Airport Rotterdam The Hague. Daar maakt een van die ondernemers, ook aanwezig, volgend jaar zijn vliegende start.

Gat in de markt

Van beide partijen – zowel vijftigplussers die zin hebben in iets anders, als kleine bedrijven die een opvolger zoeken – zijn er genoeg. Alleen ze vinden elkaar niet makkelijk genoeg. Omdat de bruggenbouwers ontbreken. “Het stikt van de trajecten voor startende ondernemers, maar dit bestaat niet”, aldus Cornelis Los (60), als partner en bedrijfskundige mede-oprichter van de Opstartfabriek. “Terwijl er veel vraag naar is. Door niet zelf iets te starten, maar een bestaand bedrijf over te nemen, heb je bovendien al een steviger basis, een product en een klantenkring.”

De regio Rotterdam kent zo’n 10.000 van dit soort bedrijven, aan de ‘onderkant van het midden- en kleinbedrijf’ – bedrijven met minder dan 2,5 ton bedrijfswaarde. “Die hebben het geld niet om dure consultants in te laten vliegen of weten zelf de waarde niet te bepalen. Dan is de opvolging niet gegarandeerd”, zegt Onno. “En verdampt er echt economische waarde”, weet Cornelis.

Van ‘iets’ naar businessmodel

Django Boer (54) is zo’n vijftiger middenin een loopbaanswitch. Bezig zichzelf “los te weken” uit een jarenlang vast dienstverband, besloot hij meer te doen met zijn hobby als privé-vlieger (“van luchtballon tot privé jets”). Een idee waar hij al langer op broedt, zo vertelt hij, maar wat nu met hulp van de Opstartfabriek echt handen en voeten krijgt. “Ik wilde geen patatzaak overnemen.”

Met AeroplaneCruise Rotterdam wil Django de kleine luchtvaart inzetten voor het onderwijs en stadspromotie. Door rondvluchten boven Rotterdam te verrijken met ‘augmented reality’. Passagiers zien dan – via een beeldscherm in het vliegtuigraam – behalve de koopgoot ook bijvoorbeeld de bommenwerpers uit de Tweede Wereldoorlog. “Dit soort themavluchten vergroot de beleving van rondvluchten. En zo krijgt de passagier ook een stukje historie mee”, aldus de ondernemer.

Met de oorlog wordt buiten het museum namelijk weinig gedaan, vindt hij, “terwijl het toch de meest ingrijpende gebeurtenis is geweest”. Bedrijven, maar ook scholieren zijn enthousiast, weet hij. “Want welke leerling wil nou niet een hangar in en boven de eigen school vliegen.” Door de vluchten te verrijken met technische kennisoverdracht, hoopt Django scholieren ook meer te interesseren voor het techniekvak, waar weinig Nederlandse jongeren voor te porren zijn.

Schop onder je kont

Via de Opstartfabriek krijgt Django de nodige ondernemerskennis bijgespijkerd, bijvoorbeeld op financieel vlak. Via een coach en iedere donderdag in de klas, samen met een groep andere ondernemers. “Ja, we hebben echte schoolbankjes”, grapt Onno. “We willen dat je slaagt. We helpen je idee aanscherpen, goed financieel te onderbouwen en slepen je dus ook naar de Kamer van Koophandel. Want we willen niet alleen dat je een ondernemingsplan schrijft, maar dat je echt ondernemer wordt.”

Django: “Ze geven je af en toe een schop onder je kont, als je ergens blijft steken.” Dat heb je als beginnend ondernemer soms nodig, vindt hij. “Een goed advies dat je weer even op het spoor zet.” Want na een leven lang vaste dienst, is ondernemer worden best spannend. Ook de contacten en het sparren met de andere “klasgenoten” zijn nuttig. Django vond er zelfs een investeerder.

In 9 maanden naar overname

Het traject van coaching en training duurt gemiddeld zo’n negen maanden en is een succes als de overname-onderhandelingen serieus gaande zijn, legt Cornelis uit. Dat tijdspad is niet in beton gegoten, maar eerder een drukmiddel. “Want er zijn ook mensen die eindeloos blijven twijfelen, soms zelfs als ze al aan de poorten van het bedrijf staan.”

Django mag dan gedreven zijn en zijn plannen klaar hebben, dat geldt lang niet voor iedereen, aldus Cornelis. Van de mensen die aankloppen bij de Opstartfabriek, valt een flink deel na intake en assessment af. Maar van de deelnemers die het traject afmaken, vindt bijna 70 procent weer een baan of een start als zelfstandige.

Beginfase overleven

De samenwerkingsgesprekken tussen Django en luchtvaartpartner SandAir, “die de faciliteiten heeft en alles weet van belastingen, risico’s en wetten”, zijn vergevorderd. Begin 2019 hoopt hij “in de hangar” op het vliegveld te zitten en de eerste themavlucht van de grond te krijgen. En dan is het bezien of het een succes wordt, want het duurt wel een paar jaar voordat je weet of je onderneming staat, aldus Onno.

Dat geldt ook voor de Opstartfabriek, die zelf ook dit jaar begon, met hulp van subsidie, en nog commercieel moet worden. Onno: “Wij zijn zelf ook nog een starter.” Van de 140 deelnemers zijn nu er drie die hun overnametrajecten hebben afgerond. Dat wil zeggen, het begeleidingstraject klaar, serieuze overnamegesprekken gestart. Nog zo’n negen overnametrajecten zijn in voorbereiding. Minder dan gehoopt, inderdaad, aldus Onno.

“Veel deelnemers kiezen toch eerder voor een baan, anderen beginnen als zzp’er, soms met uitzicht op een overname.” Ook ketsen trajecten af, omdat niet alle overnamepartijen voldoende voorbereid zijn. “We hebben een niche te pakken, de toekomst zal uitwijzen hoeveel mensen we aan het ondernemen en in een overname krijgen.”

Tekst: Manon Stravens
Foto’s en video: De Opstartfabriek / ©zwartwit010