Inhoudsopgave
Roland Hameeteman
Samen met Rutger Stekelenburg oprichter van e-office, een bedrijf dat is gespecialiseerd in productiviteitsverbetering door middel van ICT-oplossingen, gekoppeld aan organisatieverandering.
Vrijheid, veiligheid en verantwoordelijkheid “Mensen zeggen wel dat ze vrijheid willen, maar dat is dus niet zo. Zelfs hele intelligente mensen hebben meer veiligheid nodig dan ik ooit had gedacht.”
“Ik heb in de praktijk ondervonden dat wanneer je een stukje verantwoordelijkheid weglaat, mensen op dat punt met de armen over elkaar gaan zitten. Dat is menselijk gedrag; ook al weet iemand de oplossing, hij zal niet het initiatief nemen. En dan komt een project alsnog niet goed uit de verf.”
Met E-office ging Hameeteman het helemaal anders doen, maar kwam er achter dat helemáál geen structuur in de organisatie ook niet het beste uit mensen haalt. “Eigenlijk maakte ik dezelfde fout als traditionele bestuurders: ik behandelde iedereen alsof ze hetzelfde zijn, terwijl ieder mens een eigen speelveld nodig heeft om tot z’n recht te komen. Dat moet je voor hen afbakenen, want als er geen grenzen zijn, vinden mensen dat heel eng. Dat heeft met onze opvoeding te maken, met het feit dat van jongs af aan wordt gezegd dat we geen fouten mogen maken.”
Geel en blauw in organisaties “In het blauwe deel is het proces leidend. Iedereen die met een proces bezig is, moet begrijpen dat hij daaraan op dat moment ondergeschikt is en dus gemanaged wordt. Je zou tenslotte niet willen dat werknemers creatief gaan lopen doen terwijl ze een vliegtuigvleugel maken.”
“Het gele deel is juist ingericht op het ontwikkelen van mensen. Je geeft medewerkers de vrije hand om met elkaar samen te werken en ook om fouten te maken. Wie iets niet weet, vraagt dat gewoon aan een ander. In de meeste bedrijven wordt dat als ‘einde carrière’ gezien.”
“Het gele deel is de adaptieve omgeving van je bedrijf. Die richt je in om als organisatie wél bij alle kennis te kunnen die in de hoofden van je mensen zit. En dat is juist nodig in een tijd waarin alles verandert en je je als bedrijf heel snel moet aanpassen aan je omgeving.”
De meeste bedrijven, verklaart Hameeteman, zijn nog volledig blauw. “Regimes uit de vorige eeuw die de mens ondergeschikt maken aan de processen. De werkgever moduleert precies wat iemand moet doen, stapje voor stapje, zodat het proces blijft lopen. Zo creëer je een mechanische manier van denken. Als je mensen als imbecielen behandelt, gaan ze zich ook zo gedragen.”
Het is, aldus Hameeteman, 20e-eeuws organisatiedenken. “Vroeger waren mensen uniformer, maar dankzij alle moderne communicatiemiddelen en internet willen we in de 21e eeuw veel meer van onszelf laten zien. Bedrijven zullen de komende jaren het geel in hun organisatie moeten introduceren, zodat er meer ruimte voor persoonlijke groei komt.”
“Veel bedrijven, maar met name multinationals, zullen het moeilijk gaan krijgen. Die zijn tot wel tachtig procent blauw. Ik vraag me af of die straks nog levensvatbaar zullen zijn. Klanten willen steeds vaker maatwerk en geen standaardspullen meer, en met al hun controlerende processen hebben grote bedrijven daar geen antwoord op. Dat wordt een issue. Er gaan nog heel veel ontslagen vallen, dat gaat echt gebeuren.”
Tips om het veranderingsproces op gang te brengen Vraag klanten om héle eerlijke feedback. “En neem dat op camera op. Dat doen wij ook sinds kort. Vaak wordt er intern gedacht dat de boel wel loopt, maar als ze dan een klant horen en zien vertellen dat die niet blij is met jouw product of dienst, ontstaat er ineens een gevoel van urgentie. Je moet de buitenwereld naar binnen brengen.”
De dagelijkse werkelijkheid bestaat niet uit spreadsheets. Vreemd genoeg laten veel bedrijven zich in hun beslissingen er wél volledig door leiden. “Wil je mensen in beweging krijgen, dan zul je ze in hun hart moeten raken. Betrek hen bij je ambities en idealen, voorkom dat ze het gevoel krijgen dat ze alleen maar andermans droom aan het verwezenlijken zijn.”
Terug naar tips voor topondernemers 2009 »
Bovenstaande tips zijn afkomstig uit het interview met Roland Hameeteman, dat verscheen in tijdschrift De Zaak, nummer 7, november 2009. U kunt dit interview online lezen via digitaal bladeren.
Eerdere nummers van De Zaak vindt u op onze tijdschriftpagina.
