Pensioen voor zzp’ers. Hoe zit het ook alweer?
Als ondernemer ontvang je, net als elke Nederlander, AOW wanneer je de pensioenleeftijd bereikt. Maar voor extra financiële ruimte op je oude dag is het verstandig om tijdens je werkende leven zelf pensioen op te bouwen.
Werknemers sparen vaak voor hun pensioen via een regeling van hun werkgever. Als zzp’er beslis je zelf hoe je zorgt voor een extra voorziening voor later en hoeveel pensioen je opbouwt. In dit artikel lees je waarom pensioen opbouwen onmisbaar is.
Hoeveel moet je sparen voor een zzp-pensioen?
Hoeveel pensioen je als zzp’er maandelijks nodig hebt, hangt grotendeels af van je inkomen tijdens je werkende leven. In Nederland wordt vaak uitgegaan van 70 procent van je laatst genoten inkomen als een goed pensioen. Dit komt doordat je, door de lagere belastingtarieven die vanaf de AOW-datum gelden, ongeveer 80 tot 90 procent van je laatste netto-inkomen overhoudt.
Het gemiddelde jaarinkomen van een zzp’er (waarbij het zzp-inkomen het hoofdinkomen is) was volgens het CBS in 2021 ongeveer 43,7 duizend euro. Dit is netto rond de 28 duizend. Uitgaande van de genoemde 70 procent, zou je na je pensionering een jaarlijks inkomen van ruim 30 duizend euro moeten hebben. Dit bedrag valt netto hoger uit, omdat je in een lager belastingtarief valt.
De AOW bedroeg per 1 juli 2023 voor een alleenstaande bruto maximaal € 1.353,11 per maand. Voor samenwonenden of gehuwden was dit € 920,98 per maand. Dit bedrag groeit mee met het minimumloon en wordt geleidelijk verhoogd. Uitgaande van een situatie waarin je samenwoont of getrouwd bent, komt er via de AOW dus rond de 1800 euro binnen. Dit moet dan aangevuld worden met opgebouwde pensioenen ter hoogte van een bedrag van 1000 tot 1200 euro.
Tip: er zijn verschillende tools die laten zien hoeveel je maandelijks moet sparen om na je pensionering een bepaald bedrag per maand te ontvangen. Een goed voorbeeld van je op de site van Nibud.
Rekenvoorbeeld pensioen sparen zzp
Stel je hebt een bruto-inkomen van € 4000 per maand. Vanaf je 35e zet je daarvan elke maand 20 procent opzij – dus € 800. Dit betekent dat je tot aan de huidige AOW-leeftijd een vermogen van € 861.500 opbouwt. Dit gespaarde bedrag komt neer op een maandelijkse uitkering van bruto € 4.160 zodra je met pensioen gaat. Dit is een nettobedrag van € 2.210, exclusief je AOW-uitkering.
Levenslang pensioen opbouwen
De algemene richtlijn is dat zzp’ers tijdens hun werkende leven 20 procent van alle inkomsten apart houden voor hun pensioen. We adviseren je om op tijd te beginnen met sparen voor je pensioen. Begin je op je dertigste, dan spaar je immers veel meer dan wanneer je pas op je veertigste begint.
Hoe kun je als zelfstandig ondernemer extra pensioen opbouwen?
Er zijn verschillende manieren om dit pensioen op te bouwen. Hier zijn er zes:
1. De verkoop van je bedrijf
Je onderneming verkopen of beëindigen als je met pensioen gaat, kan een goede aanvulling zijn op je AOW. De toekomstige waarde van jouw bedrijf is echter moeilijk in te schatten. Er kan vermogen zijn opgebouwd, maar er kunnen ook schulden zijn. Zorg dat je niet te afhankelijk bent van deze inkomstenbron. Bovendien is een bedrijf verkopen als zzp’er vaak lastig, omdat het bedrijf nauw aan jou als persoon is gekoppeld.
2. Geld op de spaarrekening zetten (box 3)
De eenvoudigste manier is het openen van een spaarrekening waarop je bijvoorbeeld elke maand wat geld stort. Dit vermogen mag je voor elk doel gebruiken en opnemen wanneer je wilt. Boven een bepaald bedrag betaal je elk jaar vermogensbelasting en de rente is momenteel te laag om van een behoorlijk rendement te spreken. Dit vermogen is niet beschermd tegen beslaglegging of faillissement en wordt meegenomen in de vermogenstoets van de bijstand.
3. Banksparen voor je pensioen (box 1)
Bij banksparen spaar je op een speciale rekening: de bankspaarrekening. Je bepaalt zelf je maandelijkse of jaarlijkse inleg, die (tot een bepaald maximum) onbelast is. Je betaalt later belasting over de uitkering. Over dit vermogen betaal je geen vermogensbelasting.
Het geld kan niet voor andere doeleinden dan aanvullend pensioen worden gebruikt. Opname van het geld is pas mogelijk vanaf de AOW-leeftijd. De hoogte van de uitkering hangt af van het gekozen aantal uitkeringsjaren. Met banksparen is een levenslange uitkering niet mogelijk, maar bij overlijden gaat het geld wel naar de nabestaanden.
4. Een lijfrente opbouwen
Met een lijfrente krijg je periodiek een bedrag uitbetaald – de lijfrente-uitkeringen. Dat zorgt voor een mooie aanvulling op je AOW. Er geldt gedurende deze looptijd een vastgestelde premie. In de afgelopen jaren is de lijfrente verder ontwikkeld in de richting van zelfstandige ondernemers. Zo is het mogelijk om je eigen inleg te bepalen aan de hand van je inkomen.
Het vermogen wordt belegd, meestal op basis van het beleggingsrisico (lifecycle). Hoeveel je krijgt, hangt af van het rendement over de jaren.
Er zijn verschillende soorten lijfrentes:
- voor een bepaalde tijd
- die eindigen bij overlijden
- die jouw nabestaanden krijgen als je overlijdt
Wat voor jou het meest geschikt is, hangt af van jouw specifieke wensen en situatie. Het beste is hierover advies te vragen bij een specialist.
5. Lijfrente collectief
Je kunt je lijfrente ook collectief regelen. Door collectief te beleggen, worden de kosten lager en het te verwachten rendement hoger. Je kan kiezen voor een levenslange uitkering (op verzekeringsbasis) of een tijdelijke uitkering, bijvoorbeeld in 10, 15 of 20 jaar.
Bij overlijden gaat het vermogen naar de nabestaanden. Het saldo kan ook worden opgenomen bij langdurige arbeidsongeschiktheid. Het pensioenvermogen is beschermd, zodat er geen beslag kan worden gelegd (bij faillissement).
6. Je hypotheek aflossen
Je vult er niet je AOW mee aan, maar het aflossen van je hypotheek heeft wel veel voordelen als je met pensioen gaat. De maandelijkse kosten van een hypotheek zorgen ervoor dat je meer geld nodig hebt zodra je met pensioen gaat. Wanneer deze al is afgelost, is dit een kostenpost waar je geen rekening meer mee hoeft te houden.
Ben je als zzp’er ook ex-werknemer?
Dan kun je vrijwillig met de pensioenregeling van je voormalige werkgever doorgaan. Let op, dit kan alleen als jouw pensioenregeling deze mogelijkheid biedt. Er zit ook een fiscaal voordeel aan: de pensioenpremie voor deze vrijwillige voortzetting is tot maximaal 10 jaar na ontslag aftrekbaar van de belasting. In bepaalde beroepsgroepen of bedrijfstakken bestaat een verplichte pensioenregeling.
Tip: het is altijd goed om met je boekhouder of financieel adviseur te praten over ‘later’, zodat je op de juiste en voordeligste manier de zaken goed kunt regelen voor de oude dag.
Gratis whitepaper: Belastingdienst Controle, wat nu?!
Hoe vaak gebeurt het, hoe voorkom je het en stappenplan als het tóch gebeurt.
Hoe zit het met de Fiscale oudedagsreserve (FOR)
Zzp’ers konden tot en met 2022 een deel van hun winst reserveren voor de Fiscale oudedagsreserve (FOR). Voordeel: je hoeft over deze reservering nu geen belasting te betalen. Dat doe je pas wanneer je met pensioen bent en dan val je in een lager tarief. Vanaf 2023 mogen zzp’ers geen bedragen meer toevoegen aan hun FOR.
Bij de belastingaangifte over 2022 kun je dus nog wel profiteren van de Fiscale oudedagsreserve (FOR). Hiermee kun je een deel van je winst reserveren als oudedagsvoorziening. Dit bedrag mag je van je winst aftrekken en is dus fiscaal aftrekbaar. Je moet het opgebouwde bedrag wel opnemen als inkomen op het moment dat je stopt met werken en met pensioen gaat.
Na de afschaffing van de oudedagsreserve (FOR) komen er overigens nieuwe mogelijkheden om fiscaal vriendelijk een pensioenpotje op te bouwen, zoals de stijging van de jaarruimte.
De nieuwe pensioenwet en zzp’ers
Dankzij de nieuwe pensioenwet kun je als zzp’er binnenkort waarschijnlijk ook pensioen opbouwen via een pensioenfonds. Zo’n collectieve pensioenregeling is op dit moment nog niet mogelijk.
Vanaf 1 juli 2023 mogen pensioenfondsen tijdelijk experimenteren met een pensioenregeling voor zzp’ers. Dat kan interessant zijn omdat een pensioenregeling anders in elkaar steekt dan pensioenproducten van banken en verzekeraars, waar je als zzp’er op dit moment gebruik van kunt maken, zoals bijvoorbeeld lijfrente- of banksparen.
Een ‘echte’ pensioenregeling biedt namelijk bijna altijd een regeling voor nabestaandenpensioen, zodat je partner en eventuele kinderen een uitkering ontvangen als je komt te overlijden.
Stijging jaarruimte vanaf 2023
Volgens de Wet Toekomst Pensioenen stijgt de jaarruimte in 2023 van 13,3 naar 30 procent. Eigenlijk zou het vergroten van de jaarruimte ingaan op 1 januari 2023. Dat is niet gebeurd. Maar de verruiming van de jaarruimte die is ingegaan vanaf 1 juli 2023, geldt met terugwerkende kracht wel vanaf 1 januari 2023. Als je minder aanvullend pensioen opbouwt dan de overheid maximaal jaarlijks toestaat, heb je jaarruimte. De Belastingdienst stelt een bedrag vast dat je maximaal jaarlijks belastingvrij mag inleggen.
Hoeveel je precies opzij mag zetten voor aanvullend pensioen, hangt af van je bruto jaarinkomen. Het verschil tussen wat je inlegt voor aanvullend pensioen en wat als maximale inleg is toegestaan in jouw situatie, noemen we de jaarruimte.
Conclusie: zorg dat je financieel bent goed voorbereid
Als zzp’er is het essentieel om proactief te zijn met je pensioenplanning. Aangezien je geen gebruikmaakt van een werkgeverspensioen, ligt de verantwoordelijkheid voor een comfortabele oude dag geheel bij jezelf. Begin vroeg met sparen en overweeg de diverse opties die we in dit artikel hebben genoemd.
We adviseren om regelmatig met een pensioenspecialist te overleggen om je pensioenstrategie te beoordelen en bij te stellen waar nodig. Zo zorg je ervoor dat je financieel goed voorbereid bent op je pensioen.
