Inhoudsopgave
Wat is een visiedocument?
Een visiedocument bevat het ideale toekomstbeeld van je bedrijf. In de visie komt naar voren wat je wil bereiken. En of je nu starter bent of al jaren ondernemer, het stellen van concrete doelen is een belangrijke vaardigheid.
Een visie formuleren kan aan de hand van een aantal stappen, waarop we later in dit artikel verder ingaan. Deze stappen leg je vast in een visiedocument. Deze zaken komen in zo’n document aan bod.
- Het antwoord op de vraag op wie het bedrijf zich richt.
- De oplossing die jouw product of dienst aan gebruikers/klanten biedt.
- Een beschrijving van jouw droomscenario’s met betrekking tot het bedrijf.
Waarom is een visiedocument belangrijk voor bedrijfsdoelstellingen?
Is een visie essentieel? Absoluut! Dat geldt voor grote bedrijven, maar zeker ook voor mkb’ers en eenmanszaken.
Succesvolle bedrijven hebben duidelijk voor ogen waar ze in de toekomst willen staan en verbinden daar doelen aan. Er zijn een aantal redenen waarom het opstellen van een visiedocument belangrijk is.
- Een duidelijk geformuleerde visie helpt bij het overbrengen van je bedrijfsdoelen aan anderen. Denk aan investeerders, opdrachtgevers of de media.
- Een visie formuleren is belangrijk voor een doordacht besluitvormingsproces. Per jaar neem je als ondernemer honderden beslissingen. Soms om de omzet op korte termijn te stimuleren, maar vaak ook om je bedrijf naar de plek te brengen waar je wil zijn. Dit heet strategische besluitvorming. Deze vorm van beslissingen nemen doe je op basis van de missie en visie van je bedrijf.
- Een visie kan dienen als motivatie en leidraad voor jezelf en medewerkers.
- Een visiedocument is een belangrijk element voor een bloeiende en innovatieve bedrijfscultuur.
Visiedocument vs. mission statement. Wat is het verschil?
Ze worden vaak in één adem genoemd: missie en visie. Als bedrijf is het goed om zowel een inspirerende missie als een duidelijke visie te hebben. Ze hangen zeker samen, maar zijn niet hetzelfde. Het is goed om te weten wat missie en visie precies zijn, zodat je ze allebei zo goed mogelijk in kunt zetten.
Simpel gezegd zit het zo: de missie is waar we voor staan, de visie is waar we voor gaan.
In de missie van een bedrijf staat beschreven vanuit welk gedachtegoed, welke waarden en identiteit wordt gehandeld. Een document waarin je de missie van het bedrijf vastlegt, wordt een mission statement genoemd.
Wat is een visiedocument?
Een visiedocument bevat het ideale toekomstbeeld van je bedrijf. In de visie komt naar voren wat je wil bereiken. En of je nu starter bent of al jaren ondernemer, het stellen van concrete doelen is een belangrijke vaardigheid.
Een visie formuleren kan aan de hand van een aantal stappen, waarop we later in dit artikel verder ingaan. Deze stappen leg je vast in een visiedocument. Deze zaken komen in zo’n document aan bod.
- Het antwoord op de vraag op wie het bedrijf zich richt.
- De oplossing die jouw product of dienst aan gebruikers/klanten biedt.
- Een beschrijving van jouw droomscenario’s met betrekking tot het bedrijf.
Waarom is een visiedocument belangrijk voor bedrijfsdoelstellingen?
Is een visie essentieel? Absoluut! Dat geldt voor grote bedrijven, maar zeker ook voor mkb’ers en eenmanszaken.
Succesvolle bedrijven hebben duidelijk voor ogen waar ze in de toekomst willen staan en verbinden daar doelen aan. Er zijn een aantal redenen waarom het opstellen van een visiedocument belangrijk is.
- Een duidelijk geformuleerde visie helpt bij het overbrengen van je bedrijfsdoelen aan anderen. Denk aan investeerders, opdrachtgevers of de media.
- Een visie formuleren is belangrijk voor een doordacht besluitvormingsproces. Per jaar neem je als ondernemer honderden beslissingen. Soms om de omzet op korte termijn te stimuleren, maar vaak ook om je bedrijf naar de plek te brengen waar je wil zijn. Dit heet strategische besluitvorming. Deze vorm van beslissingen nemen doe je op basis van de missie en visie van je bedrijf.
- Een visie kan dienen als motivatie en leidraad voor jezelf en medewerkers.
- Een visiedocument is een belangrijk element voor een bloeiende en innovatieve bedrijfscultuur.
Visiedocument vs. mission statement. Wat is het verschil?
Ze worden vaak in één adem genoemd: missie en visie. Als bedrijf is het goed om zowel een inspirerende missie als een duidelijke visie te hebben. Ze hangen zeker samen, maar zijn niet hetzelfde. Het is goed om te weten wat missie en visie precies zijn, zodat je ze allebei zo goed mogelijk in kunt zetten.
Simpel gezegd zit het zo: de missie is waar we voor staan, de visie is waar we voor gaan.
In de missie van een bedrijf staat beschreven vanuit welk gedachtegoed, welke waarden en identiteit wordt gehandeld. Een document waarin je de missie van het bedrijf vastlegt, wordt een mission statement genoemd.
Hulpvragen om je missie te formuleren:
- Waar staan we voor?
- Welke normen en waarden hebben we?
- Welke overtuigingen motiveren ons?
- Wat is ons bestaansrecht?
Een missie past misschien meer bij grotere bedrijven dan bij eenmanszaken, maar toch kan nadenken over dit soort vragen je ook als zzp’er of kleine mkb’s vooruit helpen.
In visie geef je je missie concreet handen handen en voeten. In tegenstelling tot mission statements wordt een visiedocument vaak geschreven voor een afgemeten periode en stel je indien nodig zaken bij.
Hoe stel je een visiedocument op?
Ga je jouw visie document opstellen? Dan zijn de volgende stappen belangrijk:
Stap 1. Betrek anderen
Als je mensen in dienst hebt, is het slim om medewerkers te betrekken. Door het samenstellen van een ‘kopgroep’ organiseer je betrokkenheid en begrip voor de keuzes die je maakt in het proces.
Maar je kunt ook aan je vriendenkring, kennisexperts of partners denken. Binnen je bedrijf en professionele netwerk zit veel meer kennis dan je denkt. Gebruik dit.
Zorg dat de onderstaande factoren ‘D.I.T. T.E.A.M.’ bij jouw kopgroep vertegenwoordigd zijn:
- Draagvlak: betrek mensen die kunnen helpen de visie succesvol uit te voeren.
- Innovatief: zorg dat je vindingrijke mensen aan boord hebt.
- Tijd: zorg dat je team tijd heeft om de visie te ontwikkelen en om te zetten in praktijk.
- Tegendraads: betrek onafhankelijke denkers.
- Enthousiasme: zorg dat het visietraject niet gezien wordt als last maar als kans.
- Ambitie: neem energieke mensen op die de schouders onder verandering durven zetten.
- Multidisciplinair: kies niet alleen controllers of strategen, maar verenig meerdere achtergronden en inzichten
Stap 2. Formuleer een goede missie
Missie wordt zoals gezegd vaak verward met visie. Een missie beschrijft de gedachte waaruit je dingen doet en wat jouw meerwaarde is in de wereld.
Waarom is jouw bedrijf op aarde en wat wil je meegeven? Redeneer hierbij vanuit het verleden en de identiteit van jouw organisatie. Denk na over wat je belangrijk vindt (bijvoorbeeld maatschappelijk verantwoord ondernemen) en gemeenschappelijke doelen.
Een missiestatement kan één zin zijn of een kort verhaal.
Philips – Het leven van mensen verbeteren met zinvolle innovaties.
Nike – Bring inspiration and innovation to every athlete* in the world. *if you have a body, you are an athlete.
Voor grijpkranenfabrikant Jansen BV zou dat kunnen zijn – Het verbeteren van het transport van bulkgoederen overal ter wereld.
Stap 3. Verken ontwikkelingen
Veel bedrijven kijken voor de bedrijfsvoering alleen naar de korte termijn. Dat is vreemd, want de grootste uitdagingen en kansen liggen juist op de middellange termijn. Vaak in trends die nu al deels zijn waar te nemen. Onderzoek de belangrijkste trends en ontwikkelingen die de komende jaren gaan doorwerken op jouw organisatie.
In zijn beroemde boek The living company kwam Arie de Geus tot de conclusie dat succesvolle bedrijven voelen wat er om hen heen gebeurt. Om daar vervolgens stap voor stap op in te spelen.
Kijk gedurende je verkenning zorgvuldig welke dilemma’s en trends op jouw bedrijf van invloed zijn. Wil je bijvoorbeeld in een globaliserende wereld nog steeds zelf produceren? Of kun je goedkoper importeren?
Stap 4. Verken de gevolgen van keuzes
Het kiezen voor een krachtige richting betekent dat je tegen dilemma’s aanloopt. Het uitwerken van verschillende doelscenario’s (over waar je heen wilt), helpt om te verkennen hoe jij en jouw organisatie met deze dilemma’s willen omgaan en welke wenselijke en onwenselijke effecten dat geeft.
Een lokale bank die graag vanuit een persoonlijke benadering wilde werken, werkte twee scenario’s uit.
- In het ene scenario zouden ze kiezen voor een efficiënte bank waarin ze met behulp van ICT en data mensen zo effectief en gedetailleerd mogelijk kunnen helpen.
- In het andere scenario zouden ze kiezen voor een duurder face-to-face contact met behoud van fysieke locaties.
De doelscenario’s werden verwerkt in levendige beelden en tot in detail onderzocht op wenselijkheid en voor- en nadelen.
Stap 5. Bepaal wat je niet meer doet
Doelscenario’s geven naast wenselijke ambities inzicht in wat je het minst aantrekkelijk vindt. Gebruik dat. Visies worden pas krachtig als je kiest voor wat je niet meer wilt doen.
Dit is het moeilijkste onderdeel van visievorming, maar het geeft jouw organisatie een duidelijke koers en zorgt voor ruimte om alle activiteiten daarop te richten.
Zo koos Amazon-oprichter Jeff Bezos er expliciet voor om aanvankelijk alleen boeken te verkopen en daarin te excelleren. Ook koos Bezos niet voor kortetermijnwinst, maar voor een bedrijf met langetermijnrendement.
Philips nam in de jaren 90 het impactvolle besluit om te stoppen met gloeilampen, die ooit de core business vormden. Het bedrijf besloot zich verder te specialiseren, onder meer in medische zorg. Doordat de gloeilamp onderdeel was van de identiteit, maakte dat de keuze extra moeilijk. Toch droeg die keuze uiteindelijk bij aan de winst op lange termijn.
Stap 6. Schets een inspirerend beeld op één A4
Je hebt alle voor- en nadelen afgewogen en harde keuzes gemaakt. Hoe ziet de gedroomde toekomst er dan uit? Wat voor droombeeld heb jij voor jouw bedrijf en welke positie heb jij in jouw markt?
Redeneer toekomstgericht: ‘In 2030 is BV Jansen een toonaangevende wereldspeler in de productie van grijpkranen. Medewerkers werken met plezier voor het bedrijf en helpen met innovatie.’
Onderzoek naar de meest succesvolle visiedocumenten leert dat ze kort en inspirerend zijn, zonder moeilijke woorden of vakjargon. Gebruik niet alleen woorden maar ook beelden. Denk in metaforen: op welke manier spreek jij anderen aan met jouw toekomstbeeld?
Volgens managementdenker Warren Bennis is een visie geslaagd als je hem – eenmaal gehoord – niet meer vergeet. Schets dus een ambitieus en inspirerend beeld!
Stap 7. Wat wil je bereikt hebben en wanneer?
In 1961 gaf president Kennedy een van de beroemdste visiespeeches uit de geschiedenis. Hij wilde voor 1970 een man op de maan hebben en weer veilig terug. Hoewel zijn adviseurs protesteerden dat dit nog lang niet haalbaar was, stelde Kennedy voor het doel als uitgangspunt te nemen.
De vraag moest niet zijn of het doel gehaald kon worden, maar hoe. Door slim projectmanagement lukte het in 1969 de eerste mens heen en terug naar de maan te laten reizen. Dit voorbeeld geeft aan dat een visie scherp en gedurfd mag zijn.
Neem dus gedurfde, concrete en reële doelen op. Managementgoeroe Jim Collins noemt ze Big Hairy Audacious Goals. Doelen die moeilijk te behalen zijn, maar binnen het mogelijke liggen. Hij onderzocht waarom bepaalde bedrijven zo succesvol zijn en andere niet. Zijn belangrijkste conclusie: succesvolle bedrijven hebben een duidelijk beeld voor ogen waar ze in de toekomst willen staan en verbinden hun doelen daaraan.
De haalbaarheid mag best door de buitenwereld betwist worden, maar moet door de interne organisatie niet als onhaalbaar gezien. Veel doelstellingen in visies worden niet gehaald binnen de geschetste termijn, maar het strak neerzetten van doelen en deadlines zet een organisatie wel in beweging.
Een bekend en goed gelukte Big Hairy Audacious Goal was: ‘Het brengen van software van Microsoft, in elke computer in elk huis’.
Ook grote consultancybureaus als McKinsey zetten visie en gedeelde waarden centraal in hun model voor een goede organisatie.
Stap 8. De visie handen en voeten geven
Met alleen een droombeeld ben je er nog niet. Kies per kernambitie een aantal strategieën hoe je je doel bereikt. Zo zou de BV Jansen, die toonaangevend wil zijn in grijpkranen, een handelsmissie naar China kunnen ondernemen als daar veel vraag naar grijpkranen ontstaat. Toonaangevend betekent misschien ook het vergroten van kennis via een partnerschap met een hbo of universiteit.
Jansen BV kan ervoor zorgen dat medewerkers ‘met plezier werken‘ door te onderzoeken waar de werknemers behoefte aan hebben. Betere secundaire arbeidsvoorwaarden wellicht of meer bedrijfsuitjes?
Na het vaststellen van de strategieën ga je voor jezelf na hoe deze gemeten worden. Zo maak je jouw visie stap-voor-stap SMART (Specifiek, Meetbare, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden).
Whitepaper Controle Belastingdienst
Voorbeelden van visie documenten
Na alle stappen te hebben doorlopen, is je visiedocument klaar. Zorg ervoor dat het een eenvoudig, helder en visueel aantrekkelijk document is en verspreidt het.
Als je het goed hebt gedaan, is de visie onvergetelijk en hoeft het document nog zelden te worden ingezien!