Wat is de SMART-methode?
SMART-doelstellingen zijn onmisbaar in het bedrijfsleven. Ze helpen je om duidelijke en haalbare doelen te stellen. Een SMART-doel is specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden. Dit maakt je doelen niet alleen helder, maar ook uitvoerbaar.
Door te werken met SMART-doelstellingen, zet je een stap in de richting van meetbaar succes van jouw onderneming. Deze methode maakt het mogelijk om je voortgang te peilen en bij te sturen waar nodig. Zo blijf je op koers en kun je bijtijds nieuwe doelen formuleren.
Het toepassen van SMART-doelen heeft meer voordelen: het verhoogt de tevredenheid en motivatie onder je werknemers en helpt discussies te vermijden. Kortom, het is een effectieve manier om samen naar groei en verbetering te streven.
Waar staat SMART voor?
Smart is natuurlijk Engels voor slim, maar ook de afzonderlijke letters hebben een belangrijke betekenis. Achtereenvolgens staan de letters voor:
- Specifiek (specific)
- Meetbaar (measurable)
- Acceptabel en/of aanwijsbaar (assignable)
- Realistisch (realistic)
- Tijdgebonden (time-related)
Door een doel ‘SMART’ te formuleren begrijpen alle betrokkenen precies wat ze moeten doen én wanneer ze het moeten doen om het gewenste resultaat te realiseren.
De 5 stappen van de SMART-methode
De SMART-methode werkt met 5 stappen die je helpen met doelen stellen.
1. Specifiek
Wees specifiek door de doelen goed gedefinieerd, duidelijk en ondubbelzinnig op papier te zetten. Met specifieke doelen maak je een goede afbakening en vergroot je de kans van slagen.
Niet-specifiek: we willen de omzet verhogen van ons keukenbedrijf.
Specifiek: we willen de omzet van hoekkeukens met 40 procent verhogen.
2. Meetbaar
Met SMART-doelstellingen meet je met specifieke criteria die duidelijkheid geven over de voortgang van het proces.
Om doelen meetbaar te maken, gebruik je data (cijfers) en start je met een nulmeting. Oftewel: hoe sta je er op dit moment voor? Vervolgens plan je diverse meetmomenten in waarmee je de voortgang van je doelstellingen beoordeelt.
Met meetbare doelstellingen houd je ook een spiegel voor en kun je tijdig bijsturen als dat nodig is.
3. Acceptabel/ aanwijsbaar
Heb je de juiste doelen gesteld? Zorg dat er genoeg draagvlak is en alle neuzen dezelfde kant op wijzen. Zeker als er meerdere collega’s bij de doelstellingen zijn betrokken.
Jij kan je doelen wel acceptabel vinden, maar een individuele medewerker vindt ze misschien wel onrealistisch of vaag. SMART-doelen moeten dus acceptabel zijn voor alle betrokkenen.
SMART is natuurlijk een Engels begrip, waarbij de A staat voor ‘assignable’. In het Nederlands: aanwijsbaar. Daarom wordt acceptabel in de SMART-methode ook wel eens aangevuld of vervangen door aanwijsbaar/ toewijsbaar.
Met ‘aanwijsbaar’ maak je concreet wie welke taken gaat uitvoeren om het doel te bereiken. Zeker geen overbodige stap als je met meerdere mensen naar een gezamenlijk doel toewerkt.
4. Realistisch
Wees realistisch met heldere doelen en zorg dat doelen haalbaar zijn in de periode die je ervoor uittrekt.
Binnen 2 maanden een omzetverdubbeling zou natuurlijk geweldig zijn, maar heeft in de meeste gevallen weinig kans van slagen.
5. Tijdgebonden
Geef duidelijk aan wanneer de activiteiten om de doelen te halen starten en eindigen. Een deadline schept duidelijkheid en motiveert om naar het doel toe te werken.
Wanneer de deadline is verstreken, is het tijd voor evaluatie. In hoeverre zijn de doelstellingen behaald? Je analyseert het hele proces en trekt conclusies voor het bepalen van toekomstige doelen.
Voorbeeld SMART-doelen als zzp’er
Stel, je bent eigenaar van een webwinkel en verkoopt kinderspeelgoed. De feestdagen komen eraan en je wil de komende maanden meer omzet draaien.
Zolang je dit doel niet scherper formuleert, blijft het vaag. Met de SMART-methode kun je het doel concreet en haalbaar maken.
Een SMART-doel zou je als volgt kunnen formuleren:
Specifiek
Ik wil in de maanden oktober, november en december 50 procent meer omzet draaien door elke maand € 2.000 extra budget te spenderen aan online adverteren met Google Ads en Facebook Ads. Tegelijkertijd geef ik 20 procent korting op het complete assortiment.
Meetbaar
Ik gebruik verkoopdata van de afgelopen periode voor de nulmeting en ga deze cijfers wekelijks vergelijken met nieuwe verkoopcijfers, zodra de verkoopactie is gestart.
Acceptabel en aanwijsbaar
Ik run een eenmanszaak en heb vertrouwen in mijn doelstelling. Daarnaast heb ik zelf genoeg kennis op het gebied van online adverteren en beheer ik mijn eigen website.
Realistisch
Op basis van acties uit het verleden is een omzetstijging van 50 procent zeker haalbaar.
Tijdgebonden
De actie start 1 oktober en loopt t/m 31 december. Evaluatie vindt plaats in het komende jaar.
Samenvatting SMART-doel
‘Ik wil de komende 3 maanden 50 procent meer omzet draaien met mijn webwinkel. Hiervoor maak ik maandelijks extra marketingbudget vrij voor Google Ads en Facebook Ads. Tegelijkertijd geef ik deze periode 20 procent korting op alle producten. De actie loopt van 1 oktober t/m 30 november en ik ga wekelijks data vergelijken om te checken of ik op de goede weg ben.’
Gratis whitepaper: Belastingdienst Controle, wat nu?!
Hoe vaak gebeurt het, hoe voorkom je het en stappenplan als het tóch gebeurt.
Voorbeeld SMART-doelen stellen mkb-ondernemers
Stel, je hebt een onderneming met een afdeling klantenservice waar 10 mensen werken. Het doel is om de klanttevredenheid verder te verbeteren door middel van een training.
Een SMART-doel zou je als volgt kunnen formuleren:
Specifiek
We willen de klanttevredenheid binnen 6 maanden verbeteren en een score halen van minimaal 90 procent op de volgende gebieden: nauwkeurigheid, op tijd reageren en beleefdheid.
Meetbaar
Nadat een klant een product (of dienst) bij ons heeft afgenomen, sturen we een verzoek om een online vragenlijst in te vullen. Uitkomsten en ontwikkelingen worden elke week gemeten en vergeleken.
Acceptabel en aanwijsbaar
De afdeling krijgt een uitgebreide training die ervoor moet zorgen dat iedereen nóg klantgerichter te werk gaat. Daarnaast moet het hele team achter het doel van minimaal 90 procent klanttevredenheid staan en wijzen we taken toe, zoals het verzamelen en verwerken van de vragenlijsten.
Realistisch
Uit een eerdere enquête bleek dat we qua algehele tevredenheid al op 80 procent zaten. Een verbetering van 10 procent op de genoemde gebieden is een realistisch doel.
Tijdgebonden
De 6 maanden gaan in nadat de training is afgerond. Als de periode voorbij is, volgt een evaluatie.
Samenvatting SMART-doel
‘We willen de komende 6 maanden een klanttevredenheidscore halen van minimaal 90 procent op de volgende gebieden: nauwkeurigheid, op tijd reageren en beleefdheid. De afdeling klantenservice gaat een training volgen om de klantbeleving verder te verbeteren. Resultaten gaan we meten aan de hand van een online vragenlijst die we samen met het team opstellen. Ook wijzen we taken toe, zoals het verzamelen van de gegevens en bijhouden van de scores. Na 6 maanden volgt een evaluatie.’
Ook starten met de SMART-methode?
Zeker doen! De SMART-methode bestaat al ruim 40 jaar en wordt nog altijd gezien als een van de meest succesvolle manieren om je zakelijke doelen te bereiken. Niet alleen voor grotere bedrijven, maar juist ook voor kleinere mkb’ers en zzp’ers.
