Inhoudsopgave
Recessie 2022 – krimp in laatste kwartalen
Door de oorlog in Oekraïne zijn de prijzen van energie en andere grondstoffen sterk gestegen. Daardoor zijn de kosten voor bedrijven toegenomen. Bedrijven berekenen die toegenomen kosten vaak door aan de consumenten. Daardoor daalt de koopkracht en dat legt de basis voor economische krimp.
De Nederlandse economie groeide in het tweede kwartaal van 2022 nog met 2,6 procent ten opzichte van het kwartaal ervoor. In het vierde kwartaal was er echter sprake van een lichte krimp van 0,2 procent.
Vooral de handel, vervoer en horeca droegen negatief bij aan de economische ontwikkeling. De zakelijke dienstverlening groeide nog wel.
De verwachting onder economen is dat de lichte recessie doorzet in het eerste deel van 2023.
Gevolgen voor buitenlandse en Nederlandse ondernemers
Mondiale handelsindicatoren tonen dat de gevolgen van COVID-19 en de oorlog in Oekraïne ook buitenlandse industriële bedrijven en consumenten in landen om ons heen treffen.
De bedrijfsresultaten laten overal afnemende volumes zien. Het daarmee gepaarde verlies werkt binnen Nederland én daarbuiten door.
Het aantal faillissementen in Nederland is gegroeid, vooral onder mkb’ers. En er is geen zekerheid over de toekomstige vraag.
Wat doet een recessie met de hypotheekrente?
Een recessie heeft altijd gevolgen voor de woningmarkt. De huizenprijzen dalen momenteel, maar de hypotheekrente stijgt.
Het gevolg is dat je minder hypotheek kunt krijgen. Daarnaast daalt het besteedbaar inkomen voor veel mensen als er sprake is van inflatie, waardoor je nog minder kunt lenen. Ook dit maakt economische groei lastig.
Verwachtingen voor de Nederlandse economie in 2023
De turbulente markt zorgt voor flink wat onzekerheid. Toch kunnen we wel al wat zeggen over de Nederlandse economie in 2023.
Gaat de economie richting een recessie?
De verwachting is dat de komende kwartalen de omstandigheden niet veel zullen verbeteren. De energievoorziening blijft problematisch. De overheid geeft bijvoorbeeld nu al een waarschuwing af over de gasleveringszekerheid.
Mocht de situatie verslechteren, dan kan de verwachte milde krimp groter uitvallen. Het gevolg kan stagflatie zijn: een recessie gecombineerd met een hoge inflatie. Stagflatie raakt iedereen en is lastig te stoppen.
De verwachting van economen is echter dat de Nederlandse economie een mildere krimp tegemoet gaat. Voor heel 2023 wordt een kleine groei verwacht van 0,5 procent.
Dalende inflatie
De inflatie is nog steeds te hoog, maar daalt wel. In september was hij 17,1 procent, in oktober 16,8 procent en in november 9,9 procent.
Dat komt deels door steun vanuit de overheid en de boost die de Nederlandse economie hierdoor krijgt. Het CPB verwacht dat de inflatie die we nu kennen de komende kwartalen afzwakt en in 2023 terugloopt tot 2,6 procent. Dat is licht boven het gewenste inflatiecijfer van 2 procent,
De Europese Centrale Bank (ECB) heeft de rente de afgelopen tijd fors verhoogd om de hoge inflatie in het eurogebied in te dammen. Als gevolg daarvan koelt de economie af. In dit artikel leggen experts van de Nederlandsche Bank uit waarom wat minder groei juist goed kan zijn voor de economie.
Blijvend hoge energieprijzen
De hogere energieprijzen zorgen voor aardig wat stress bij huishoudens en bedrijven. De overheid probeert op allerlei manier bij te springen. Ondernemers hebben bijvoorbeeld volgend jaar flink meer mogelijkheden om met belastingvoordeel te investeren in energiezuinige technieken.
Lage werkeloosheid
De werkloosheid is laag en dat is een goed teken. En een krappe arbeidsmarkt betekent dat consumenten wel wat te besteden hebben. Economisch onderzoek laat zien dat een hoge werkloosheid tot een lagere koopkracht leidt. Daarvan is nu dus geen sprake.
Consumenten zijn pessimistisch
Tegelijkertijd laat economisch onderzoek zien dat veel consumenten wel degelijk pessimistisch zijn over hun persoonlijke financiële situatie. In het tweede kwartaal van 2022 raakte het consumentenvertrouwen op zijn laagste punt sinds 1986.
Steun vanuit de overheid
Centrale Banken en de overheid proberen de effecten van de inflatie enigszins te verzachten. En ook heeft Nederland een gunstige financiële positie: we hebben genoeg geld in kas om mensen te ondersteunen tijdens een recessie of om een recessie te voorkomen. Zeker vergeleken met de landen om ons heen.
Conclusie: waarschijnlijk geen zware recessie
In tegenstelling tot de vorige financiële crises houden consumenten nu (nog) niet zozeer de hand op de knip. Er wordt gewinkeld en een bezoekje aan dat nieuwe restaurant past blijkbaar nog in het budget.
Zolang de meeste Nederlanders nog een baan hebben, is er geen nood aan de man. We moeten natuurlijk nog maar zien hoe het gaat de komende kwartalen, maar de financiële overheidssteun en een historisch krappe arbeidsmarkt maken dat het waarschijnlijk niet tot een langdurige, zware recessie gaat komen.
