Uitleg en een voorbeeld

Een balans maakt een vast onderdeel uit van een boekhouding. Hieraan kun je aflezen hoe een bedrijf er financieel voor staat. Wat staat er allemaal op een balans? Welke posten vermeld je? En wat betekenen termen als activa en passiva? Wij zetten het in dit artikel voor je onder elkaar.

Inhoudsopgave

Van plan om zakelijk vastgoed aan te schaffen of te herfinancieren? Vraag vrijblijvend voorstel zakelijke hypotheek aan.

Wat is een balans?

Een balans is een overzicht van bezittingen en vorderingen aan de ene kant en van schulden en eigen vermogen aan de andere kant. Aan beide kanten zijn zogenaamde balansposten opgenomen. 

Deze posten zijn, zoals het woord al zegt, in balans. De linker- en rechterkant van een balans komen opgeteld namelijk op precies hetzelfde bedrag uit.

Een balans geeft altijd een momentopname. Meestal gaat het om de financiële situatie op 31 december.

Wat staat er op een balans?

Op een balans kun je de volgende termen tegenkomen:

Debet en credit

Debet en credit zijn twee termen die vaak boven een balans staan. Debet staat aan de linkerkant en is afgeleid van het Latijnse woord voor ‘moeten’. Credit staat aan de rechterkant en is afgeleid van het Latijnse woord voor ‘toevertrouwen’.

Debet betekent oorspronkelijk zo veel als ‘hij moet betalen’ en credit zo veel als ‘hij leent uit’. Dit geeft al meteen een hint van de plek van je debiteuren (de partijen van wie je nog geld krijgt) en van je crediteuren (de mensen of organisaties die je nog moet betalen).

Activa en passiva

De balansposten aan de linkerkant zijn de activa. Hier staan al jouw bezittingen, zoals geld, goederen en tegoeden. Uitstaande vorderingen bij debiteuren zijn ook een bezitting. Je kunt deze namelijk ooit innen.

De balansposten aan de rechterkant zijn de passiva. Hieronder vallen de financiële verplichtingen, zoals je schulden. Je moet deze ooit betalen.

Het verschil tussen je activa en passiva is je eigen vermogen. Dit kan positief of negatief zijn. Daarbij zet je het eigen vermogen rechts onder je passiva, zodat jouw balans altijd in evenwicht is.

Voorbeeld van een balans

Een voorbeeld van simpele balans van een ondernemer:

Debet (activa) Credit (passiva)
Bedrijfspand: € 200.000Lening van de bank: € 300.000
Inventaris: € 100.000Salarissen: € 50.000
Voorraden: € 100.000Crediteuren: € 50.000
Vorderingen bij debiteuren: € 50.000Eigen vermogen: € 100.000
In kas: € 50.000
Totaal: € 500.000 Totaal: € 500.000

Ook niet-materiële bezittingen kunnen op de balans worden meegenomen als activa. Bijvoorbeeld een vergunning, goodwill of patent. Het is alleen wel lastig om deze zaken in geld uit te drukken.

Hoe maak je een balans?

Een balans maken hoeft niet moeilijk te zijn met het juiste gereedschap. Je hebt dan een boekhoudprogramma nodig. De software helpt je namelijk bij het maken van een resultatenrekening in een veilige online omgeving.

Je hoeft hier tegenwoordig geen expert meer voor te zijn, de huidige moderne tools helpen je bij het opzetten en updaten van de  boekhouding.

  • balans
  • winst-en-verliesrekening
  • grootboek
  • (bank)mutaties
  • openstaande betalingen.


Dit alles op basis van jouw ingevoerde financiële gegevens. Met actuele cijfers bij de hand in één boekhoudprogramma, ben je in staat om sneller en betere beslissingen te nemen op je financiële data. En dus beter te ondernemen!

Resultatenrekening

Bij een resultatenrekening tel je afschrijvingen actief mee. Bij een balans doe je dit niet. Je zet de waarde voor goederen waarop je afschrijft gewoon ieder jaar voor een lager bedrag op de balans.

Stel dat de inventaris van de ondernemer uit het voorbeeld in vijf jaar is afgeschreven. Dan staat de inventaris voor volgend jaar voor € 80.000 op de balans. De € 20.000 kun je aftrekken van je eigen vermogen of je maakt er een pot met reserveringen van die je onder de passiva op je balans plaatst. Mocht dit toch niet lukken, kan een belastingadviseur of een boekhouder goed van pas komen.

Soorten activa en passiva

Er zijn twee soorten activa en passiva:

1. Vaste activa

Vaste activa zijn posten die voor langer dan een jaar aan je onderneming zijn gebonden, zoals je bedrijfspand, machines, bedrijfsauto’s en inventaris. Ook je oprichtingskosten, aankoopsommen, deelnemingen en vergunningen vallen onder vaste activa.

2. Vlottende activa

Vlottende activa zijn activa die je binnen een jaar te gelde zou kunnen maken. Dit zijn bijvoorbeeld je voorraden, vorderingen (de wettelijke betalingstermijn is korter dan een jaar) en investeringen voor de korte termijn, zoals effecten en je liquide middelen, oftewel wat je in kas hebt. Ook vooruitbetaalde kosten als btw vallen onder vlottende activa.

Passiva zijn onderverdeeld in drie soorten:

1. Eigen vermogen

Eigen vermogen is wat je zelf in het bedrijf hebt gestopt, winst of verlies, reserves en eventuele dochterondernemingen. Als je een bv hebt, vallen ook de waarde van de aandelen en eventuele agio (het verschil in waarde tussen wat is betaald en de huidige koers) onder eigen vermogen.

2. Kort vreemd vermogen

Kort vreemd vermogen zijn kortlopende schulden die je binnen een jaar moet betalen. Denk bijvoorbeeld aan salarissen voor je personeel of belastingen.

3. Lang vreemd vermogen

Lang vreemd vermogen bestaat uit schulden die langer dan een jaar lopen, zoals een zakelijk krediet of een hypotheek.

Overige passiva zijn onder meer het groepsvermogen (het vermogen van een rechtspersoon), achtergestelde leningen en voorzieningen, zoals de reserveringen voor je pensioen of verzekeringen.

Controle Belastingdienst

Whitepaper Controle Belastingdienst

Controle van de Belastingdienst: Wat nu?! Hoe vaak gebeurt het, hoe voorkom je het en stappenplan als het tóch gebeurt.

Veelgestelde vragen

Wat is een balans?

Een balans is een hulpmiddel dat je als ondernemer kunt gebruiken om je financiële positie te analyseren en te evalueren. Hierdoor krijg je inzicht te krijgen in de financiële gezondheid van je bedrijf en of er genoeg geld beschikbaar is voor groei of investering. Aan de linkerkant op een balans staan de activa (bezittingen) en aan de rechterkant de passiva (financiële verplichtingen).

Wat is het verschil tussen de balans en de resultatenrekening?

De resultatenrekening geeft informatie geeft over de prestaties over een bepaalde periode. Het toont hoeveel inkomsten een bedrijf heeft gegenereerd, hoeveel kosten er zijn gemaakt en hoeveel winst of verlies er is geboekt. De balans geeft je daarentegen informatie over je huidige financiële positie. Beide zijn belangrijk om de financiële situatie van een bedrijf te analyseren.

Wat is een kasstroomoverzicht?

Een kasstroomoverzicht geeft aan hoeveel geld er binnenkomt en uitgaat in een bepaalde periode. Bijvoorbeeld een maand of een kwartaal. Het toont je de kasstroom uit operationele activiteiten, investeringsactiviteiten en financieringsactiviteiten.

Gerelateerd lezen:
• Zo werkt een kasboek
• Zo is gebruik maken van het STAP-budget een win-win
• Welk boekhoudpakket past bij mijn bedrijf?
• Hoe bereken je de goodwill van je bedrijf? – De Zaak

Wil je een bedrijfspand kopen of ben je benieuwd of herfinancieren van je zakelijke hypotheek gunstig is? Maak vrijblijvend een afspraak voor een gratis oriëntatiegesprek.

Foto van Peter Westhof

Peter Westhof

Ik schrijf als journalist veel over ondernemerszaken en voor De Zaak specifiek over energie voor ondernemers. Ook heb ik veel ondernemers geïnterviewd. Ondernemers willen vooral graag ondernemen, zo heb ik gemerkt. Het is buitengewoon handig en waardevol voor hen als een site als De Zaak op een begrijpelijke manier bepaalde ingewikkelde onderwerpen uitlegt. Daar draag ik graag aan bij.
Lees ook…
In de hectiek van alledag heb je ongetwijfeld weleens een factuur betaald zonder er goed naar te kijken. Helaas kan zo’n moment van onoplettendheid je…
Solvabiliteit berekenen is essentieel voor elke ondernemer die inzicht wil krijgen in de financiële gezondheid van zijn of haar bedrijf. De…
Start-ups zijn voor ondernemers een spannend en potentieel lucratieve investering, maar er komen ook grote risico’s bij kijken. In dit artikel…
Werken vanuit de eigen woning biedt een aantal voordelen voor kleine ondernemers. Niet alleen kun je (meestal) werken zonder afgeleid te worden door…
i.s.m.
Klaar om de sprong te wagen in de wereld van bedrijfsvastgoed? In vijf stappen nemen we je mee door het aankoopproces – van het stellen van de juiste…
i.s.m.
Het kan handig zijn om een zakelijk krediet af te sluiten. Bijvoorbeeld als je klanten laat betalen of als je je voorraad aan wilt vullen. Want je hebt…