Digitalisering gaat sneller dan ooit
Digitalisering gaat in het huidige tempo van ontwikkelingen sneller dan ooit. Ook voor de kleine en middelgrote ondernemer. Digitalisering van je onderneming helpt om efficiënter te werken, klanten beter te bedienen en nieuwe markten aan te boren. Toch loopt Nederland, vergeleken met koplopers als de Verenigde Staten en Azië, achter. Dat is een risico. Niet alleen voor jou als ondernemer, maar ook voor de Nederlandse economie en de digitale veiligheid.
Digitalisering mkb
Daarom wil het kabinet dat Nederland over vijf jaar in de Europese top 3 staat met digitale technologie in het mkb. Dat schrijft minister Beljaarts in een Kamerbrief voortgang Strategie Digitale Economie. Onderdeel daarvan is het versnellen van digitalisering in het mkb.
Het streven is dat 95 procent van het mkb tegen 2030 een basisniveau van digitalisering heeft. En dat 75 procent geavanceerde technologieën toepast, zoals cloud computing, kunstmatige intelligentie (AI) en data-analyse.
Waar staat het mkb nu met digitalisering?
De cijfers van 2024 laten zien dat 81,5 procent van het mkb een basisniveau van digitalisering heeft. Er is sprake van groei ten opzichte van de 75 procent in 2021. Maar er is nog werk aan de winkel om de 95 procent in 2030 te halen.
Bij het gebruik van geavanceerde technologieën gaat het wisselend:
- 71 procent van de bedrijven gebruikt clouddiensten. De cloud is een verzamelnaam voor het online opslaan en opvragen van data (bestanden zoals foto’s, video’s en tekstdocumenten, vaak gecombineerd met e-mail).
- Data-analyse werd in 2023 door 66 procent van het mkb gebruikt. Cijfers van 2024 zijn nog niet bekend.
- 22 procent past AI toe, een stijging van 9 procent ten opzichte van vorig jaar.
Nederland ligt op schema voor cloud en data-analyse. Maar voor het gebruik van AI moeten mkb-bedrijven nog flink ontwikkelen om het doel van 2030 te realiseren. Het kabinet werkt nog aan een zogeheten productiviteitsagenda met acties voor de digitalisering van het mkb.
Digitalisering versnellen: wat kun je nú doen?
Wachten tot 2030 is geen optie. Naast het zoveel mogelijk gebruiken van digitale diensten kun je vandaag al aanpakken:
Werkprocessen digitaliseren
Inventariseer in hoeverre je digitaal onderneemt en welke processen je nog kunt digitaliseren. Zoals je administratie, facturen, aangifte inkomstenbelasting, persoonsgegevens bewaren en marketing. Moet je nog investeren om te voldoen aan de criteria van digitaal ondernemen? Wat moet je daarvoor verder doen en hoe zorg je voor een soepele overgang? Leg ook vast hoe je zorgt voor continuïteit en waar je je focus op gaat richten. Heel belangrijk is hoe je alle digitale informatie goed beschermd houdt, anders loop je een groot ondernemersrisico.
Aan de slag met artificial intelligence (AI)
In het toepassen van AI is de grootste winst te behalen in het mkb. In dit artikel leggen we uit wat het is, welke vormen er zijn en welke kansen AI biedt voor ondernemers. Verken de mogelijkheden zoals chatbots voor klantcontact of systemen die helpen om je voorraadbeheer te optimaliseren.
Ben je al op de hoogte? Begin klein en ontdek hoe AI jouw bedrijfsprocessen kan verbeteren.
Ben je al bezig met AI? Ga vooral door en ga een stap verder. Gebruik het ook eens voor data-analyse. Laat kunstmatige intelligentie los op datasets en je kunt de data interpreteren én er voorspellingen mee doen.
Let op! Werk ook aan de AI-geletterdheid van je onderneming. Dit is sinds februari 2025 zelfs verplicht. Hoe doe je dit?
Maak gebruik van clouddiensten
Werk je nog met verouderde systemen? Kijk dan naar cloudoplossingen die aansluiten bij jouw bedrijfsvoering. Ze besparen tijd en helpen je sneller betere beslissingen te nemen. Een cloudoplossing gebruikt externe servers en resources via internet. Hiermee heb je overal en altijd toegang tot digitale informatie. Dit in tegenstelling tot het bewaren van gegevens op individuele computers of servers, of een fysiek archief. Moet mijn bedrijf naar de cloud?
Uitdagingen en belemmeringen
Gebrek aan kennis en personeel
Hoewel het mkb op schema loopt met het analyseren van data kan dit nog veel beter werken. Op dit moment is een van de grootste belemmeringen voor ondernemingen het gebrek aan kennis, personeel en verantwoord datamanagement.
Dit komt onder meer doordat het aanbod van digitale professionals niet meer groeit in Nederland. Met onder meer het Actieplan Digitale en Groene Banen en de aankomende productiviteitsagenda wil het kabinet dat laatste punt aanpakken. Het streven is om in 2030 één miljoen ICT-professionals te hebben die in hun beroep de benodigde acties kunnen verrichten.
Datadeling en verantwoord datagebruik moet beter
Een andere grote belemmering is dat oplossingen voor datadeling en verantwoord datagebruik nog onvoldoende werken. Een relatief kleine groep bedrijven heeft controle over het gebruik van data en data wordt te weinig gedeeld.
De Data Governance Act (DGA) moet daar verandering in brengen. Databemiddelingsdiensten moeten zich verplicht registreren en neutraal zijn. De Nederlandse uitvoeringswet trad op 18 november 2024 in werking
En met de Europese Data Act (dataverordening) komen er meer mogelijkheden voor bedrijven, burgers en overheden om gebruik te maken van data en deze te delen. Ook wordt het makkelijker om over te stappen op een andere (cloud)dienst om gegevens te verwerken of op te slaan. De Data Act gaat naar verwachting in september 2025 in. Het grootste deel van de regels uit de wet is dan direct van toepassing.
De balans tussen kansen en regels
Het kabinet werkt samen met Europa aan nieuwe wetten zoals de Cloud and AI Development Act en de Digital Fairness Act. Tegelijkertijd moet de regeldruk niet uit de hand lopen. Minister Beljaarts riep in december 2024 andere lidstaten op om kritisch te blijven op de hoeveelheid regelgeving.
Whitepaper Controle Belastingdienst
Welke hulp is er bij versnellen digitalisering?
Er zijn verschillende programma’s en subsidies waar jij als ondernemer van kan profiteren.
Europese Digitale Innovatie Hubs (EDIH’s)
Vijf hubs verspreid over Nederland helpen bedrijven bij het inzetten van digitale technologie. Inmiddels hebben zij ruim 10.800 bedrijven geïnformeerd en meer dan 1.100 mkb-bedrijven actief ondersteund. Specifiek op het gebied van generatieve AI zijn 400 bedrijven geholpen met workshops en informatiesessies. Bekijk hoe de EDIH’s jou kunnen ondersteunen.
Subsidie voor het mkb
In Mkb-werkplaatsen Digitalisering werken studenten samen met ondernemers aan digitale oplossingen. Ruim 11.500 mkb’ers maakten hier gebruik van en ruim 7500 daarvan namen vervolgstappen. De subsidieregeling loopt in april af, maar er wordt gekeken hoe de werkplaatsen voor langere tijd ingezet kunnen worden. Je kunt op de website zien waar digitale werkplaatsen nog actief zijn en hoe het zit met de ontwikkelingen.
Ook was er de pilot Mijn Digitale Zaak waarin 1.132 ondernemers subsidie kregen om digitaliseringsstappen te zetten. En vorig jaar konden ondernemers gebruikmaken van de subsidieregeling Mijn Cyberweerbare Zaak. Het is bij beide subsidies nog niet bekend of er weer een nieuwe ronde komt.
