Inhoudsopgave
Remi Blokker heeft een IT-achtergrond en richtte in het verleden al verschillende start-ups op. Na de financiële crisis van 2008 merkte hij dat er steeds meer belangstelling ontstond voor duurzaamheid. “Persoonlijk had het onderwerp al langer mijn interesse, maar ik miste de nodige know-how. Ik besloot een Master Business in Energy Systems te volgen aan de TU Delft en daar werd ik gegrepen door de techniek Ocean Thermal Energy Conversion, kortweg OTEC. Hiermee kun je energie opwekken door gebruik te maken van het temperatuurverschil in oceanen tussen warm oppervlaktewater en koud diepzeewater.”
Springplank
Het principe achter OTEC is vergelijkbaar met dat van een batterij: ook daar komt de energie uit het verschil tussen twee tegenpolen. Omdat het verschil tussen het warme en het koude water groot genoeg moet zijn, biedt de technologie vooral kansen in tropische oceanen. Maar in tropische gebieden zit over het algemeen niet het meeste geld en innovatiekracht. “Een andere, simpelere technologie is koeling met oceaanwater”, vertelt Blokker. “Wanneer je koud zeewater oppompt kun je dat bijvoorbeeld gebruiken als alternatief voor airconditioning van de vele hotels in de regio.”
Samen met zijn partner Berend Jan Kleute schreef hij er een whitepaper over. Die werd opgepikt door het Antilliaans Dagblad en van het een kwam het ander. “Met oceaankoeling hebben we nu een business case en een springplank naar de toepassing van OTEC, want dat is ons langetermijndoel. Uiteindelijk zit daar de grootste innovatie en impact, wat ons ook als bedrijf het meest onderscheidt.”
Haalbaarheidsonderzoek
Blokker en Kleute noemden hun bedrijf Bluerise. Vanuit hun hoofdkantoor in Delft werkten ze de afgelopen jaren hard aan de ontwikkeling van hun technologie en breidden ze hun team gestaag uit. Via diverse haalbaarheidsstudies toonden ze de potentie van hun technologie aan; dat leidde tot oceaankoelingprojecten in Curaçao en Jamaica. In Colombia bouwden ze aan een relatie met de overheid en de Nationale Universiteit; met steun van de Nederlandse overheid werd ook in dat land een project gestart. “Voor een haalbaarheidsstudie in de stedelijke delta Barranquilla konden we gebruik maken van het programma Partners voor Water, een subsidieregeling van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) (zie kader). Mede dankzij die resultaten konden we diverse commerciële partijen overtuigen om met ons samen te werken.”
“In het Caribisch gebied bestaat veel belangstelling voor duurzame energiebronnen” zegt Blokker. “Maar hoewel ze aan zon en wind geen gebrek hebben, lopen ze ook tegen beperkingen aan: omdat opslag van energie vaak niet mogelijk of te duur is, moeten ze in momenten dat er geen wind en zon is alsnog terugvallen op alternatieven. Onze energie is continu beschikbaar en efficiënt in te zetten. Oceaankoeling is wel tien keer efficiënter dan traditionele airconditioning en flink goedkoper.”
Partners voor Water
Voor een haalbaarheidsstudie in Colombia heeft Bluerise gebruik gemaakt van het programma Partners voor Water. Hiermee wil de Nederlandse overheid de mogelijkheid creëren om innovaties op het gebied van watermanagement in te zetten in andere landen. Organisaties en consortia kunnen subsidie krijgen voor een pilot of een haalbaarheidsstudie. Op dit moment loopt er weer een nieuwe tender.
Crowdfunding
Voor verdere groei huurde Bluerise vorig jaar een projectmanager in. Daarnaast was het tijd om verder te groeien in Aruba, waar het bedrijf inmiddels een kantoor had. Om dit te kunnen financieren besloot het bedrijf een crowdfunding actie te beginnen. En daarbij hoort ook een eigentijdse aanpak, realiseerde het bedrijf zich. Op de website is in een vlot gemonteerd filmpje (zie hieronder) te zien hoe Blokker vanuit het niets een emmer koud water over zich heen gegooid krijgt, met de tekst ‘hoe koel je met koud zeewater’? “Dat was behoorlijk uit mijn comfort zone, maar als je de ‘crowd’ wil aanspreken moet je nu eenmaal serieus campagne voeren”, weet Blokker, die er op terugkijkt als een interessant proces. “En onvoorspelbaar, want binnen een dag hadden we het gewenste bedrag al bij elkaar. Daardoor konden we uiteindelijk zelfs ‘overfunden’.”
Samenwerken
Om verder te kunnen groeien is geld alleen echter niet genoeg, weet Blokker. Net zo belangrijk is een sterk lokaal netwerk. “Voor de aanvraag van vergunningen bijvoorbeeld kan het erg helpen als mensen de weg weten in een land.” In Sri Lanka worden ze hierbij geholpen met een Sri Lankaanse engineer die onderdeel uit maakt van het overheidsprogramma Young Expert Professional. “We krijgen subsidie voor een deel van zijn loonkosten en hij heeft deelgenomen aan een uitgebreid trainingsprogramma in Nederland, waar hij bijvoorbeeld kennis heeft opgedaan over marketing en het maken van een businessplan. De samenwerking bevalt erg goed: die helpt ons niet alleen in het contact met de overheid, maar vergemakkelijkt ook de communicatie met onze eigen partner in Sri Lanka en met lokale elektriciteitsbedrijven.”
Ook in Waddenzee?
“Duurzaamheid komt alleen maar hoger op de agenda te staan” denkt Blokker. “En we lopen nog steeds tegen nieuwe toepassingen aan. Oceaankoeling is interessant voor alle plekken waar gekoeld moet worden, dus bijvoorbeeld ook voor datacenters. En onlangs kregen we zelfs een aanvraag van een fabriek uit Harlingen. Door gebruik te maken van hun restwarmte bereiken we misschien wel een voldoende groot temperatuurverschil met de Waddenzee, en zou de OTEC-technologie zelfs mogelijkheden bieden in eigen land.”
Bij duurzame energie wordt vaak onderscheid gemaakt tussen twee stromingen: alles halen uit energiebronnen die er al zijn – zoals wind- en zonne-energie – of alles inzetten op nieuwe innovaties. “Ik denk dat je beide nodig hebt. En welke technologie het ook om gaat: als je gaat opschalen zie je uiteindelijk dat de kosten gaan dalen.” Bluerise lijkt de fase van start-up inmiddels wel voorbij, al is het volgens Blokker maar net wat je er onder verstaat. “We werken in ieder geval niet naar een lucratieve ‘exit’. Ik heb geen enkele ambitie om hier afstand van te doen: ik wil er een succes van maken!”