Geen meerderheid, geen besluitvorming
Het gebeurt nog regelmatig: twee of meer partijen richten een BV op, krijgen beide evenveel aandelen en worden tevens allemaal bestuurder van de BV. Verder worden er geen afspraken gemaakt.
Zolang de neuzen dezelfde kant op staan, is dit geen probleem. Het wordt een ander verhaal als er op bestuurs- of aandeelhoudersniveau onenigheden ontstaan over de te varen koers.
Bovendien is, met een even aantal participanten, de kans op impasses erg groot. Bij samenwerkingsverbanden (joint ventures), maar ook familiebedrijven, valt binnen het bestuur zelfs regelmatig de besluitvorming volledig stil omdat er geen meerderheid kan worden behaald.
De kans hierop is groot als er vier bestuurders zijn, en zeker als er twee bestuurders zijn. Hetzelfde geldt voor een aandelenverhouding van 50/50 of 25/25/25/25.
Oplossing: maak vooraf afspraken
In deze gevallen is het belangrijk om vooraf, zolang de verhoudingen nog goed zijn, afspraken te maken over hoe deze impasses op te lossen of te voorkomen.
De meest geëigende weg is om dit via een directiereglement (op bestuursniveau) of een aandeelhoudersovereenkomst (op aandeelhoudersniveau) te doen.
1. In een directiereglement kunnen bijvoorbeeld onderwerpen worden geregeld als besluitvorming en geschillenbeslechting, maar ook meer in het algemeen zaken als verantwoordelijkheden en taakverdeling binnen het bestuur en bevoegdheden van het bestuur.
2. Een aandeelhoudersovereenkomst is bij uitstek geschikt om de besluitvorming binnen de algemene vergadering van aandeelhouders nader in te vullen, een dividendbeleid vast te stellen, uit- en toetredingsafspraken te maken en om af te spreken hoe om te gaan met impasses binnen de algemene vergadering van aandeelhouders.
In de praktijk wordt vaak vergeten om vooraf afspraken te maken over deze onderwerpen.
Overigens kan met name een aandeelhoudersovereenkomst ook interessant zijn indien niet alle aandeelhouders in het bestuur plaats nemen. Op die manier kunnen zij toch invloed uitoefenen op belangrijke beslissingen.
3. Een andere oplossing om impasses te voorkomen is bijvoorbeeld om een onafhankelijke bestuurder erbij te benoemen, zodat een oneven bestuur ontstaat.
4. Daarnaast kunnen de aandelen worden gecertificeerd. De zeggenschap over de aandelen komt dan terecht bij een stichting administratiekantoor. De certificaathouders (voormalig aandeelhouders) houden hun financiële rechten.
5. Ook de flex-BV (die per 1 oktober 2012 de huidige BV vervangt) biedt diverse mogelijkheden om de hiervoor genoemde impasses te voorkomen.
Niets geregeld: een voorbeeld
Deze oplossingen bieden echter geen uitkomst als de verhoudingen al slecht zijn en de impasse al bestaat.
Dat ondervonden ook twee broers, die beiden (gezamenlijk bevoegd) bestuurders waren en ieder 50% van de aandelen hadden. Zij kregen een conflict, gingen onafhankelijk van elkaar te werk en verschilden ook van mening over hoe hun zakelijke relatie moest worden beëindigd.
Voor dit soort kwesties is er de wettelijke geschillenregeling; een procedure die in de praktijk (tientallen) jaren kan duren. Eén van de broers start daarom een enquête-procedure bij de Ondernemingskamer van het Hof Amsterdam. Deze neemt het geschil in behandeling, ook al is de enquête-procedure daar strikt genomen niet voor bedoeld.
Het gevolg is dat beide broers worden geschorst en er een derde onafhankelijke bestuurder wordt benoemd, die vooral moet uitzoeken of er een schikking mogelijk is.
Het geschil is hiermee niet definitief ten einde, maar er is wel beweging in de zaak. Bovendien kan een onafhankelijke derde het vermogen van de BV in kaart brengen.
Afsluitend
Veel ondernemers achten het niet nodig om afspraken op bestuurs- of aandeelhoudersniveau te maken. Uitspraken als “Dat gebeurt ons toch niet” en “Dat zien we dan wel weer” zijn veel gehoord in dit verband.
Terwijl het opstellen van een directiereglement en of aandeelhoudersovereenkomst niet veel hoeft te kosten, zeker in verhouding tot de kosten van een procedure zoals in bovenstaand voorbeeld.
Voorkomen blijft beter – én goedkoper – dan genezen.
Xander Alders is tevens auteur van:
– Flexibel BV-recht zorgt voor aardverschuiving
Over de auteur:
Xander Alders is advocaat bij Pellicaan Advocaten en gespecialiseerd in het ondernemingsrecht, privaatrecht en fiscaal recht. Hij houdt zich in de dagelijkse praktijk voornamelijk bezig met het ondernemings- en vennootschapsrecht inclusief commerciële contracten, huurrecht bedrijfsruimte, bestuursrecht en procesrecht. Voor meer informatie kijk op www.pellicaan.nl of volg Xander Alders via zijn blog. |