Coöperatie
Zelfstandigen verenigen zich vaak in een ondernemers- of mkb-coöperatie, bijvoorbeeld voor projecten die te groot zijn om alleen te doen. Een coöperatie is een zelfstandige rechtspersoon, draait om solidariteit en is gebaseerd op geven én nemen. De leden zijn samen eigenaar en verantwoordelijk voor het gezamenlijke inkomen.
De voordelen van een coöperatie voor zzp’ers
Samenwerken in een coöperatie heeft verschillende voordelen: het delen van inkoopkosten, verhogen van het rendement, meer schaalgrootte en beter zichtbaar zijn voor de buitenwereld.
Daarnaast is er geen wettelijk vermogen vereist, heeft u vrijheid in het bepalen van de aansprakelijkheid, is deze vorm fiscaal transparant en heeft u veel vrijheid in het maken van statuten en onderlinge regelingen.
De leden vormen samen ook een klankbord, wat ondernemen makkelijker en waarschijnlijk ook leuker maakt.
Een eenmalige samenwerking of coöperatie?
Voor een eenmalige samenwerking of project heeft u genoeg aan een contract. Ondernemer A is de opdrachtgever en huurt ondernemer B in. Die afspraak legt u vast in een contract.
Voor een structurele samenwerking zijn verschillende opties mogelijk: naast een coöperatie kunt u ook kiezen voor een Flex BV, VOF of een maatschap.
Om te zien of een coöperatie (en welke vorm) nodig is, moet u ook hier keuzes maken. Bijvoorbeeld over de voorwaarden voor toe- of uittreden of aansprakelijkheid. Wilt u zelfstandig ondernemer blijven? Wilt u onder één handelsnaam naar buiten treden? Of heeft u als doel om de onderneming te verkopen?
In dit handige schema ziet u welke rechtsvorm u kunt hanteren voor een samenwerking.
Maak keuzes vóór oprichting
Vóórdat u een coöperatie opricht en naar de notaris gaat om hem vast te leggen, is er denkwerk nodig en moet u keuzes over het karakter ervan. Hieronder leest u waar u bijvoorbeeld aan kunt denken. Tip: al deze keuzes passen prima in een beknopt businessplan.
– De waarden van de coöperatie
Bepaal vooraf wat het doel is en wat de waarden van de coöperatie zijn. En vooral: hoe dragen de leden daar aan bij? Een coöperatie valt of staat met wederzijds vertrouwen en motivatie. Dat kunt u vastleggen in een gedragscode. Niet verplicht, maar wel heel handig.
– Het lidmaatschap
Wie zijn de leden en hoe is de taakverdeling tussen de verschillende zelfstandigen? Wie mag lid worden en welk kapitaal brengen leden mee? Hoe is het stemrecht geregeld?
– Werk- en winstverdeling tussen leden
De coöperatie is belastingplichtig en betaalt vennootschapsbelasting over de winst. Alle leden betalen zelf belasting over de winst die zij uit de samenwerking ontvangen (via de inkomstenbelasting).
Het is raadzaam om van te voren afspraken te maken over de winstverdeling tussen de leden, op basis van het werk dat een lid uitvoert.
Let als zelfstandige wel op dat u ook uw opdrachtgevers buiten de coöperatie behoudt. Anders loopt u de kans dat u niet meer als ondernemer voor de inkomstenbelasting wordt gezien.
– Aansprakelijkheid
Een coöperatie is een rechtspersoon en dus aansprakelijk. Alle leden zijn aansprakelijk bij schulden als de coöperatie wordt ontbonden. Die aansprakelijkheid kunt u wel vooraf beperken, door bijvoorbeeld te kiezen voor een coöperatie met beperkte aansprakelijkheid (BA) of een coöperatie met uitgesloten aansprakelijkheid (UA). Dat biedt bescherming van uw privévermogen.
Leg het vast bij de notaris
Als het denkwerk erop zit, gaat u voor oprichting naar de notaris. Daar stelt u met minimaal twee personen een akte op. De oprichting gaat volgens standaardregels. Via het aanvullende deel van de statuten legt u ook andere afspraken en keuzes vast. In de notulen of reglement regelt u ook wat de eigendomsverhouding is. Daarna schrijft u zich in het Handelsregister in.
Wat u nog meer moet weten:
- In de handelsnaam moet u ‘Coöperatie’ vermelden.
- Een coöperatie stelt jaarstukken op en maakt deze openbaar.
- De algemene ledenvergadering heeft de hoogste zeggenschap. Het bestuur wordt benoemd op die vergadering en heeft de dagelijkse leiding.
- Denk ook aan de algemene voorwaarden die u verstrekt bij offertes en opdrachten. Zijn die toereikend voor uw gezamenlijke doel?
- Win van te voren ook juridisch en financieel advies in, bijvoorbeeld over de winstverwachting en -verdeling, structuur, dagelijkse leiding en over wat elk lid inbrengt en haalt.
- Verschillende disciplines kunnen elkaar aanvullen, maar ook afstoten. Zorg dat u het doel van uw coöperatie dus vooraf helder heeft, én welke (type) ondernemers u daarbij nodig heeft.