“Ik geef mensen met een arbeidsbeperking graag een kans”

Tonio de Beer zocht iemand om kleding te vouwen. ‘Dat is productiewerk. Eén taak met nauwelijks afwisseling. Da’s niet makkelijk hoor. Vind maar eens iemand die de hele dag wil vouwen.’ Toen kwam Marieke (28) op gesprek. ‘Met haar moeder, die het woord deed. Marieke was uitgesproken gekleed en leek verlegen, omdat ze erg zenuwachtig was. Ik heb voorgesteld om een dagje mee te komen werken. Toen kwam ze wel iets los.’ Zo konden ze beiden kijken of het klikte en of het in de praktijk zou kunnen werken. 

‘Toen ze hoorde dat ze de baan kreeg, barstte ze in tranen uit’, weet hij nog precies. ‘Dan zie je de ontlading. Ze wilde echt heel graag werken, maar haar autisme maakt dat niet makkelijk. Geen werk en steeds moeten solliciteren, maakte haar onzeker en niet gelukkig. Dat ze bij ons aan de slag kon, was heel belangrijk voor haar.’ Dat was een jaar en 10 maanden geleden, weet De Beer precies. ‘Want ik heb haar net een contactverlenging aangeboden voor 14 maanden.’

Toen ze hoorde dat ze de baan kreeg, barstte ze in tranen uit. Ze wilde echt heel graag werken, maar haar autisme maakt dat niet makkelijk.

Hoe werkt dat, iemand met een arbeidsbeperking in dienst nemen?

‘Vanuit de gemeente heb je een vast contactpersoon om het proces en de communicatie te begeleiden. Op basis van een zogenaamde loonwaarde-meting wordt bepaald hoeveel minder de arbeidsprestatie is. Voor dat deel krijg je als werkgever compensatie ten opzichte van het minimumloon.

Ik betaal echter op basis van de cao meer dan het minimum, dat scheelt zo’n 20 procent. Opmerkelijk dat het verschil voor rekening van de werkgever is.’

Waarom toch doorgezet?

‘Omdat het allemaal niet zo zwart-wit is. Het gaat er ten eerste om of ze haar werk goed doet en of het klikt. Geld is niet leidend. Als werkgever wil ik mensen met een arbeidsbeperking graag een kans geven. Inmiddels weet ik uit ervaring: als iemand zo graag wil werken, komt dat goed. Wanneer het dan lukt, ook met het team, dan geeft dat veel voldoening. Wat ik niet bedacht of verwacht had: we kregen als voorbeeldbedrijf ineens aandacht vanuit onder andere het UWV en de gemeente.’

Hoe heb je dat aangepakt op de werkvloer?

‘Ik neem mijn personeel altijd mee in beslissingen, ook over een nieuwe medewerker. Dus ze wisten al van haar toen ik Marieke op de werkvloer voorstelde. Daarvoor had ze al kennisgemaakt met de bedrijfsleider. Ze heeft haar eigen hoekje op de werkvloer. Dat is heel belangrijk voor haar. Daar liggen haar pennen, haar papieren. Precies zoals zij wil, heel gestructureerd.’

Waarmee moet je rekening houden? Heb je aanpassingen moet doen? 

‘Het werk past haar heel goed, dus dat gaat prima. Maar als het even anders loopt dan normaal, wordt het minder makkelijk. Als je bijvoorbeeld vraagt of ze een paar uurtjes extra kan werken of even iets anders kan doen. Dan is het meteen paniek. Je moet zelf leren hoe je haar het beste benadert. Je moet er tactisch mee omgaan en daar komt best wat bij kijken.

Als we in de ochtend iets bespreken, dan kan ze de rest van de dag van slag zijn en merk je dat qua werk. Nu bespreken we liever iets in de middag voor het weekend, dan kan het thuis rustig bezinken. Soms bespreken we iets voor met haar moeder om te zorgen dat het verhaal goed overkomt. Of we schakelen haar begeleider in. Eigenlijk weten wij vooral beter dan in het begin hoe met haar om te gaan.’

‘Naast ieders taak zijn er ook algemene taken die we onderling verdelen. Daar vragen we haar niet meer voor. Dat geeft gedoe en onrust. Alleen betekent dat wel dat anderen het dan vaker moeten doen. Zo’n beperking vang je als team dus op. We voelen ons een familiebedrijf. Zo is de sfeer ook en zij hoort daar helemaal bij. We doen het als team samen.’

‘Toch is zij ook wel wat veranderd. Bijvoorbeeld in haar kleding. Als er even geen bedrijfskleding voorhanden is, dan is het de bedoeling dat je iets representatiefs aan hebt. Je staat voor klanten zichtbaar in de winkel, dus liever geen zwarte T-shirts met draakjes ofzo. Laatst liet ze trots een effen shirt zien dat ze met haar moeder had gekocht. Met die uitgesproken kleding wilde ze zich vooral afzetten tegen anderen om zichzelf te beschermen, begreep ik later. Maar die noodzaak is hier een stuk minder.’

Wat kun je andere ondernemers die overwegen iemand met een afstand tot de arbeidsmarkt een kans te geven meegeven?

‘In mijn ervaring gaat het erom of iemand wil werken. Want dan komt het goed, ongeacht de beperking. Het ligt ook aan de situatie waarin iemand zit of uit wil. Met vluchtelingen heb ik het ook geprobeerd, maar dat was bij ons minder succesvol. Zij starten vanuit een andere situatie. Overigens scheelt een goede begeleider vanuit de gemeente een boel. Zeker als de loonwaarde wordt gemeten, terwijl je daar als werkgever vanuit de praktijk ook een mening over hebt.’

In mijn ervaring gaat het erom of iemand wil werken. Want dan komt het goed, ongeacht de beperking.

‘Verder moet je zacht zijn op de persoon. Als je een hardere ondernemer bent, dan werkt het denk ik niet. Je moet dit ook niet doen als je er als werkgever aan wilt verdienen. En het vergt dus ook wel wat van je team, dus betrek de andere medewerkers erbij. Onder aan de streep gaat het erom dat je goed naar de persoon moet kijken en jij – en het team – met de beperking moet leren omgaan. Nu hebben wij een topper aan Marieke en zij is heel zuinig op haar werk. Dat geeft continuïteit en zekerheid voor ons allebei.