Inhoudsopgave
Tablet wint snel terrein
Dit jaar worden naar verwachting ruim 2,4 miljard desktops, laptops, tablets en mobiele telefoons verkocht. Wat opvalt is dat het aandeel van desktops en laptops daalt en dat tablets, zoals de Apple iPad of de Samsung Galaxy Tab, aan een sterke opmars bezig zijn. Naar verwachting is in 2017 het aantal verkochte tablets verdubbeld ten opzichte van 2013 naar 468 miljoen. Dat is veel meer dan het verwachte aantal desktops en laptops samen.
Toenemende kans op verzuim
Ook op de werkplek groeit het gebruik van de tablets snel. Wat betekent dat voor het doeltreffend functioneren van werknemers?
We weten al dat de ergonomische problemen bij laptopgebruik groter zijn dan bij reguliere desktopcomputers. De meest opvallende zijn: meer nekflexie (buiging), ongunstige polshoudingen en niet-optimale (kleine) kijkafstanden.
Naar verwachting vormen tablets een nog grotere uitdaging voor het houdings- en bewegingsapparaat dan laptops, vooral in de arm, schouder en nek. Tablets zijn kleiner en worden veelal ingezet voor werkzaamheden tussendoor of onderweg. Hulpmiddelen om ergonomische problemen te verminderen – zoals een standaard in combinatie met een extern toetsenbord en muis voor een laptop – ontbreken daardoor, of kunnen niet worden gebruikt. Hierdoor kan ook het verzuim toenemen.
Tablets en ergonomie
1. Het vasthouden van de tablet
Een tablet weegt niet veel in verhouding tot een laptop (circa 600 gram). Toch kan de belasting voor sommige spieren (te) hoog zijn. Bij het typen wordt de tablet vaak met één hand in een soort pincetgreep vastgehouden, terwijl de andere hand het scherm aanraakt. De tablet wordt dan in een hoek vastgehouden, wat een hoge belasting van de hand geeft. Die belasting wordt verder verhoogd door de druk op de tablet bij het aanraken van het scherm met de vingers van de andere hand.
Om deze krachten te weerstaan moet bij eenhandig gebruik relatief hard worden geknepen. Bij langdurig gebruik ontstaan hierdoor vermoeidheids- en overbelastingsklachten (RSI) in bijvoorbeeld duim, hand, schouder en nek. Om dit te voorkomen is het beter om het tablet te ondersteunen met de onderarm.
2. Overmatige hoofdflexie
Wanneer u een laptop op schoot gebruikt, kunt u het scherm onafhankelijk van het toetsenbord kantelen. Bij een tablet is dat niet mogelijk. U moet hierdoor een bepaalde kijkhoek aannemen, die ook gevolgen heeft voor de bedieningshoek van het toetsenbord en omgekeerd. Deze vooroverbuiging (flexie) van het hoofd geeft een hoge belasting en spanning in de nekspieren. Hoe lager de positie van het beeldscherm, hoe groter het risico op nek- en schouderklachten.
Reduceer de risico’s met deze tips
Er is nog weinig bekend over de precieze gevolgen van tabletcomputers op langere termijn. Wel is duidelijk dat intensief gebruik de risico’s, zoals die al bekend zijn van laptops, voor spieren en gewrichten vergroot. Dit kan de inzetbaarheid op lange termijn beïnvloeden.
Met deze tips kunt u de risico’s reduceren:
- Leg de tablet op tafel, of ondersteun hem met de onderarm. Hou hem niet op schoot of in de hand (pincetgreep);
- Koop een tablethouder of -hoes die ook als standaard kan dienen. Dat zorgt voor een betere kijkhoek en voorkomt extreme buigingen van de nek;
- Werk niet te intensief en te langdurig met de tablet. Gebruik, als u veel moet typen, een ander soort computer met een echt toetsenbord.
Het mobiele karakter van tablets biedt ook voordelen. Je kunt vrij makkelijk op verschillende plekken werken. Juist deze variatie in houding en beweging kan overbelasting voorkomen.
Erwin Speklé is een geregistreerd Europees Ergonoom en adviseert en begeleidt organisaties bij het verbeteren van hun werkomgeving, werkprocessen en werkplekken, zodat werknemers optimaal kunnen functioneren.
