Wat is een positioneringsmatrix en waarvoor dient het?
De positioneringsmatrix is een krachtig instrument om de huidige en gewenste positionering van jouw merk, producten en diensten in kaart te brengen. Dit hulpmiddel is essentieel bij het vergelijken van prijs, kwaliteit en andere criteria ten opzichte van concurrenten. Ook is het cruciaal voor het ontwikkelen van een strategisch communicatieplan.
Hoe ziet een positioneringsmatrix eruit?
Een positioneringsmatrix matrix is een rechthoek met daarin één horizontale en één verticale as. Deze assen vertegenwoordigen de criteria die je selecteert. Bijvoorbeeld prijs en kwaliteit van een bepaald product of merk. Een positioneringsmatrix met prijs en kwaliteit als invalshoeken is het klassieke model, zoals het werd geïntroduceerd door de Amerikaanse marketingprofessor Philip Kotler.
Een Kotler-positioneringsmatrix ziet er als volgt uit:
Je kunt ook andere invalshoeken met twee criteria gebruiken. Bijvoorbeeld:
- Prijs en service (of klanttevredenheid)
- Prijs en duurzaamheid
- Service en kwaliteit
- Design en gebruiksgemak
Wat is positionering?
Voordat we verdergaan met het uitwerken van de positioneringsmatrix, doen we één stap terug. Wat is positionering eigenlijk? Met positionering geef je je product of merk een mix van bepaalde eigenschappen waarmee het een geheel eigen plaats inneemt in de markt. Het krijgt een eigen imago en voldoet aan de behoeften van bepaalde doelgroepen.
Huidige versus gewenste positionering
Wanneer je aan de slag wilt met een positioneringsmatrix, is van groot belang om eerst de bestaande positionering in kaart te brengen. Dit biedt inzicht in de huidige marktpositie van jouw merk. Daarna kun je je richten op de gewenste, onderscheidende positionering, waarbij je streeft naar een unieke positionering die jouw merk onderscheidt.
Wat zijn de voordelen van een positioneringsmatrix?
Een visuele weergave van waar je staat ten opzichte van de concurrentie biedt tal van voordelen. We zetten ze op een rij:
Identificeren sterke en zwakke punten marktpositie
Dankzij een duidelijk beeld van je positie ten opzichte van de concurrentie kun je zelf makkelijker je sterke en zwakke punten identificeren.
Richting geven aan strategische beslissingen
Een matrix helpt bij het nemen van belangrijke strategische beslissingen. Je stelt makkelijker doelen en prioriteiten vast op basis van je huidige en gewenste positie in de markt.
Differentiatiemogelijkheden en concurrentievoordelen
Door de positioneringsmatrix te analyseren, identificeer je kansen voor het vergroten van jouw onderscheidend vermogen. Dit inzicht is essentieel om een route uit te stippelen naar een sterke positionering ten opzichte van de concurrentie.
Marktanalyse en concurrentie
Wanneer je aan de slag gaat met een positioneringsmatrix, verzamel je informatie over je concurrenten en de markt waarin je actief bent. Dit heeft direct als voordeel dat het leidt tot een beter begrip van de marktdynamiek en de relatieve sterke punten van verschillende spelers in je branche.
Meer focus op je klanten
De kans is groot dat je ook criteria meeneemt die gebaseerd zijn op klantbehoeften. Daarmee stimuleer je klantgerichtheid. Ook helpt het om (nieuwe) producten of diensten te ontwikkelen die nog beter aansluiten op waar de markt behoefte aan heeft.
Veranderingen in de markt monitoren
Je gebruikt de positioneringsmatrix ook om veranderingen in je marktpositie gedurende een langere periode te volgen. Zo reageer je flexibel op verschuivingen in de markt en pas je sneller je strategie aan.
Betere inzet van middelen
Een matrix kan je ook helpen bij het bepalen welke middelen (zoals marketingbudgetten, productontwikkeling en distributiekanalen) je moet toewijzen om de gewenste marktpositie te bereiken.
Essentieel voor merkontwikkeling
Ga je aan de slag met merkontwikkeling? Dan is een positioneringsmatrix essentieel om te begrijpen hoe je merk wordt waargenomen en welke plek het inneemt in de geest van de consument. Voor het bouwen en onderhouden van een merk fungeert een matrix als een rotsvast fundament.
Kortom, een positioneringsmatrix biedt naast waardevolle inzichten ook richting bij het ontwikkelen van effectieve strategieën en marktcampagnes. En dat kan weer leiden tot de heilige graal in dit verhaal: een concurrentievoordeel. Het is een krachtig hulpmiddel waarmee je de markt beter doorgrondt en de juiste stappen zet om de gewenste positie te bereiken en te behouden.
Gratis whitepaper: Belastingdienst Controle, wat nu?!
Hoe vaak gebeurt het, hoe voorkom je het en stappenplan als het tóch gebeurt.
Hoe maak je een positioneringsmatrix?
Oké, aan de slag. Met deze 5 stappen stel je je eigen positioneringsmatrix op.
1. Stel vast wie je (belangrijkste) concurrenten zijn
Eerst selecteer je de concurrenten die je meeneemt in de vergelijking (lees: matrix). Onderzoek welke belangrijke concurrenten je in de matrix moet verwerken. Denk hierbij ook aan nieuwe spelers die misschien nog niet zo’n groot marktaandeel hebben. Geef je concurrenten een nummer of letter (A, B, C, D, enz.)
2. Bepaal de criteria
Identificeer welke criteria belangrijk zijn voor jouw markt of branche. Veel gebruikte criteria zijn bijvoorbeeld:
- prijs
- kwaliteit
- design
- gebruiksgemak
- klantenservice
- duurzaamheid
- reisafstand
3. Geef jezelf en je concurrenten scores
Voor de criteria die je meeneemt in je positioneringsmatrix (bijvoorbeeld prijs en kwaliteit) geef je jezelf een score geven (bijvoorbeeld van 0 t/m 10). Hetzelfde doe je voor je concurrenten. De scores kun je noteren in een tabel.
4. Plek geven in positioneringsmatrix
Nu je een tabel met scores hebt, kun je de exacte posities van jezelf en je concurrenten bepalen in de matrix. Plaats nu iedereen (bijvoorbeeld met een letter) in de matrix.
5. Waar wil je heen en waar liggen kansen?
Nu je de huidige situatie en positie ten opzichte van je concurrenten helder hebt, kun je gaan bedenken wat je met die informatie gaat doen. Waar liggen kansen voor onderscheidend vermogen? En welke gevolgen heeft dit voor jullie positionering, marketing en strategie?
Conclusie: een strategisch middel voor groei
De positioneringsmatrix is meer dan een tool voor het visualiseren van jouw huidige marktpositie. het is een strategisch middel om jouw merk te versterken en groei te stimuleren in een competitieve markt. Gebruik deze stappen om jouw merk effectief te positioneren en zo een duurzaam concurrentievoordeel te ontwikkelen.
