Inhoudsopgave
Volop beweging dus, maar wat betekent het allemaal voor jou en welke keuzes heb je? We helpen je op weg met 7 punten die je moet weten over de verplichte AOV voor zelfstandigen. Allereerst is het goed om te weten dat de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering zal gelden voor (bijna) alle zelfstandige ondernemers, dus niet alleen voor zzp’ers.
1. Is het al zeker dat er verplichte AOV komt?
Laten we beginnen met een kleine voetnoot: de verplichte verzekering voor ondernemers is nog geen voldongen feit. De plannen liggen op dit moment bij de Tweede Kamer, die het verder gaat uitwerken. Daarna moet het wetsvoorstel nog langs de Eerste Kamer. Die kan het voorstel goedkeuren, verwerpen of inhoudelijke aanpassingen doen.
Het is dus nog even afwachten hoe de verplichte AOV er in de praktijk uit zal zien. Hier en daar zal er nog wat bijgeschaafd worden, maar ga er maar vanuit dat de verplichte AOV ingaat, op een of andere manier, en niet in de prullenbak verdwijnt.
2. Hoe zien de plannen voor de verplichte AOV er op dit moment uit?
De hoofdpunten van de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering zoals het er nu naar uitziet:
- Het wordt een publieke verzekering met een acceptatieplicht voor verzekeraars.
- Er komt een wachttijd van 1 jaar – het eerste jaar ziekte moet je financieel zelf overbruggen. Je kunt je voor dit eerste jaar ook ergens anders verzekeren, bijvoorbeeld via een schenkkring of Broodfonds.
- De verplichte verzekering gaat gelden voor alle IB-ondernemers (ondernemers voor de inkomstenbelasting) met of zonder personeel en geldt ook voor meewerkende echtgenoten. Dus niet alleen voor zzp’ers!
- Verplichting geldt niet voor dga’s (directeur-grootaandeelhouders) en resultaatgenieters. Dit kan nog veranderen. Resultaatgenieter ben je als je naast een vaste baan af en toe een freelance klus doet.
- Geschatte jaarpremie van de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering ligt tussen de 7,5 en 8 procent van het laatst verdiende ondernemersinkomen (omzet – kosten).
- Je betaalt premie over je inkomen tot € 33.187. Over alles wat je meer verdient, betaal je geen premie. De maximale premie per maand zal dan ook niet hoger zijn dan zo’n € 207.
- De premie is fiscaal aftrekbaar.
- Raak je arbeidsongeschikt? Dan ontvang je een uitkering van maximaal 70 procent van je laatstverdiende inkomen.
- Maximale uitkering van de verplichte AOV is 100 procent van het minimumloon. De uitkering van de verplichte basisverzekering is dus nooit hoger dan het wettelijk minimumloon van dat moment.
- Het kabinet onderzoekt nog of een opt-out mogelijk is, waarmee je de keuze krijgt om een private AOV af te sluiten. Deze moet in ieder geval dezelfde dekking en premie hebben als de publieke variant.
3. Waarom hebben de meeste zelfstandigen op dit moment geen AOV?
Uit cijfers van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) blijkt dat in 2019 minder dan een kwart van de zelfstandigen op dit moment een private verzekering voor arbeidsongeschiktheid heeft afgesloten.
De grootste boosdoener: het kostenplaatje. Veel zelfstandigen zien de hoge premie als struikelblok. Een AOV kost namelijk al gauw honderden euro’s per maand. En dat is voor de meeste zelfstandigen (vooral voor zzp’ers) een forse aderlating.
4. Wat zijn de verwachte voordelen van een verplichte AOV?
Een verplichte AOV biedt waarschijnlijk een breed scala aan voordelen voor zelfstandigen.
Financiële zekerheid
Ten eerste biedt een AOV financiële zekerheid als je door ziekte of door een ongeval niet kunt werken. Je ontvangt een uitkering waarmee je in ieder geval je vaste lasten kunt dragen en in je eigen levensonderhoud kunt voorzien.
Ook voorkom je met een AOV-uitkering dat je in de bijstand belandt – als je daar al recht op hebt. De verplichting zal dus bijdragen aan het verminderen van armoede onder zelfstandigen, vooral onder zzp’ers.
Brede acceptatie
Het idee is dat iedereen wordt geaccepteerd. Eigenlijk net zoals dat geldt voor werknemers in loondienst. Zonder dat je eerst het hemd van het lijft wordt gevraagd over allerlei psychische en/of lichamelijke klachten waar je misschien allang van bent genezen.
Dat is een groot verschil met hoe het er nu aan toe gaat. Veel zelfstandigen die lichamelijke en/of psychische klachten hebben, komen niet of nauwelijks in aanmerking voor een AOV bij een private verzekeraar.
Ook worden er nu vaak strenge clausules (uitsluitingen) opgenomen. Loop je rond met nekklachten en bezoek je hiervoor regelmatig een zorgverlener? Dan zal een verzekeraar de medische dienst inschakelen en deze klachten hoogstwaarschijnlijk uitsluiten met een clausule. Val je vervolgens uit met nekklachten? Dan ontvang je geen uitkering.
Bovendien is het altijd maar de vraag of de private verzekeraar een ander ziektebeeld – bijvoorbeeld wanneer je uitvalt met een burn-out – niet probeert op te hangen aan de lichamelijke klachten die zijn uitgesloten.
Bewustwording
Een verplichte AOV kan ook leiden tot meer bewustwording onder zelfstandigen als het gaat om risico’s die ze lopen als ze niet verzekerd zijn. Verwacht wordt dat veel zelfstandigen die (nog) niet verzekerd zijn, zich de komende tijd verdiepen in wat een AOV voor ze betekent.
Premie betaald is fiscaal aftrekbaar
In tegenstelling tot een Broodfonds, schenkkring of crowdsurance is de maandelijkse premie van een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering fiscaal aftrekbaar.
Eerlijker speelveld tussen zelfstandigen en werknemers in loondienst
Tegelijkertijd zal de AOV-verplichting bijdragen aan een eerlijker speelveld tussen zelfstandigen en werknemers in loondienst. Die laatste groep is in de meeste gevallen automatisch verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid, terwijl veel zelfstandigen (vooral zzp’ers) onverzekerd zijn. Als de verplichting eenmaal een feit is, zullen zzp’ers dezelfde bescherming genieten.
Gezonder ondernemersklimaat
Tot slot kan een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering bijdragen aan een gezonder en stabieler ondernemersklimaat. Een AOV biedt een stukje zekerheid tegen financiële risico’s waardoor zelfstandig ondernemers zich meer kunnen richten op ondernemerschap en groei. En dat draagt ook bij aan een gezondere economie en arbeidsmarkt.
5. Wat zijn de verwachte nadelen van een verplichte AOV?
Een verplichte AOV biedt niet alleen voordelen. Zo is een verplichting natuurlijk een ‘moetje’ waar niet iedereen op zit te wachten. Vooral veel zzp’ers (en hun belangenorganisaties) zijn tegen het plan.
Maandelijkse lasten gaan omhoog
De verplichting zal hoe dan ook leiden tot extra financiële lasten voor zelfstandig ondernemers, aangezien een groot deel nog onverzekerd is. Dit kan een nadelig effect hebben op het inkomen en de bedrijfsvoering.
Wachttijd van 1 jaar
In het wetsvoorstel is een wachttijd van 1 jaar opgenomen. Dat is een behoorlijke periode waarin je jezelf moet bedruipen en nog geen uitkering ontvangt, mocht je arbeidsongeschikt raken. Je kunt dit op verschillende manieren opvangen: door bijvoorbeeld te sparen of door je het eerste jaar te verzekeren via een private AOV.
Ook kun je een Broodfonds of schenkkring overwegen voor het eerste jaar. Met deze alternatieven verzeker je jezelf voor maximaal 2 jaar tegen arbeidsongeschiktheid. Veel zelfstandigen maken daar al gebruik van.
Uitkering niet hoger dan minimumloon
Zoals het er nu naar uitziet, is de uitkering vanuit de verplichte AOV maximaal 100 procent van het wettelijk minimumloon. Dat kan voor veel zzp’ers een flinke financiële duikvlucht betekenen.
Voor deze groep bestaan natuurlijk wel aanvullende mogelijkheden, zoals het afsluiten van een AOV bij een private verzekeraar. Je kunt dan een veel hogere dekking kiezen, maar dan zal de maandelijkse premie hoger zijn.
6. Zitten zzp’ers eigenlijk wel te wachten op zo’n verplichte AOV?
Jezelf verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid is nu nog een keuze, net als al heleboel andere zakelijke verzekeringen die een hoop financiële ellende kunnen voorkomen. Hoewel er nog weinig onderzoek is gedaan naar de vraag of zzp’ers een AOV willen, blijkt uit een onderzoek van TNO uit 2019 dat er wel degelijk interesse voor is.
Ongeveer de helft van de zzp’ers die op dat moment nog geen AOV hadden – en dat zijn er een hoop – gaf aan geïnteresseerd te zijn in een AOV voor zzp’ers. Een kwart van de ondervraagden gaf aan geen interesse te hebben en de rest wist het niet. In dit artikel leggen we uit waarom een AOV belangrijk is.
7. Betekent een verplichte AOV het einde van Broodfondsen en crowdsurance?
De verplichte AOV betekent zeker niet het einde van Broodfondsen en crowdsurance. Denk bijvoorbeeld aan de wachttijd van 1 jaar waarin de verplichte AOV nog niet uitkeert.
Wil je dat eerste jaar ook verzekerd zijn van inkomen? Dan kun je een Broodfonds of crowdsurance prima overwegen als aanvulling. Het is alleen geen vervanging van de verplichte AOV – die moet je sowieso afsluiten.
Gratis whitepaper: Belastingdienst Controle, wat nu?!
Hoe vaak gebeurt het, hoe voorkom je het en stappenplan als het tóch gebeurt.
AOV verplicht vanaf ….?
Als de verplichte AOV in 2027 ingaat, kun je waarschijnlijk gebruikmaken van een overgangsperiode om een arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten. De exacte datum is nog niet helemaal helder en de regeling is nog niet in ijzer gegoten.
