Ben je van plan bedrijfsmiddelen te verkopen? Dat kan het fiscaal aantrekkelijk zijn als je de winst uit de verkoop herinvesteert in nieuwe bedrijfsmiddelen. Dankzij de herinvesteringsreserve (HIR) profiteer je van uitgestelde belasting. Je optimaliseert je belastingpositie en houdt meer kapitaal over om groei te stimuleren. In dit artikel bespreken we wat de HIR inhoudt, wat de voorwaarden zijn en hoe je het kunt inzetten om je bedrijf te laten groeien.

In het kort

  • De HIR stelt je in staat belasting op boekwinst uit te stellen door deze te reserveren voor herinvesteringen in nieuwe bedrijfsmiddelen.
  • Je komt in aanmerking voor de HIR als je boekwinst maakt bij verkoop en je een concreet herinvesteringsvoornemen hebt.
  • De HIR biedt financiële flexibiliteit en maakt het mogelijk om te investeren in nieuwe bedrijfsmiddelen.

Inhoudsopgave

Ben jij het zat om zelf te worstelen met je boekhouding? Een professionele boekhouder biedt uitkomst. Door jouw administratie uit te besteden aan een boekhoudkantoor, zijn je cijfers altijd up-to-date en worden je aangifte correct en op tijd ingediend. Vergelijk boekhouders uit de buurt >>

Wat is de herinvesteringsreserve (HIR)?

De herinvesteringsreserve is een fiscale reserve. Het is een financieel instrument – of eigenlijk een belastingregeling waarmee je winst uit de verkoop van bedrijfsmiddelen in de boeken reserveert voor een nieuwe investering.

Over het gereserveerde bedrag betaal je pas later belasting. Je mag de HIR alleen toepassen als het voornemen bestaat om de boekwinst daadwerkelijk te herinvesteren op een later moment. Daar zijn een aantal voorwaarden aan verbonden. 

Hoe ontstaat boekwinst bij verkoop van bedrijfsmiddelen?

Zodra je bedrijfsmiddelen verkoopt, bijvoorbeeld een bedrijfsauto, machine of bedrijfspand, kan het zijn dat er ‘boekwinst’ ontstaat. Dat gebeurt wanneer de verkoopprijs hoger is dan de actuele boekwaarde (balanswaarde) van het bedrijfsmiddel.

Over het verschil (de boekwinst) betaal je normaal gesproken belasting. Dankzij de (HIR) hoef je deze belasting niet af te dragen in hetzelfde boekjaar. Je mag het uitstellen naar een later moment en een reserve vormen op je balans. Dat biedt voordelen, zoals tijdelijk meer liquiditeit

Aan welke voorwaarden moet je voldoen om in aanmerking te komen voor de HIR?

Wat zijn dan precies de voorwaarden waaraan je moet voldoen om in aanmerking te komen voor deze aantrekkelijke fiscale regeling? 

1. Verkoop, verlies of beschadiging bedrijfsmiddel

Tot nu toe hebben we het gehad over boekwinst die ontstaat bij verkoop van bedrijfsmiddelen. Maar het gaat om alle bedrijfsmiddelen die je hebt ‘vervreemd’. Daar is ook sprake van als je een bedrijfsmiddel verliest of als het beschadigd raakt.

2. Gedeeltelijke staking bij overheidsingrijpen

Ook als je ondernemer bent voor de inkomstenbelasting (vof, eenmanszaak, etc.) en je gedeeltelijk stopt met je onderneming door overheidsingrijpen, mag je de herinvesteringsreserve gebruiken. Bijvoorbeeld om investeringen te doen in een andere onderneming waar je eigenaar van bent. Vanaf 2024 zijn de mogelijkheden via deze weg verruimd. 

3. Herinvesteringsvoornemen

Daarnaast moet er een voornemen bestaan om de HIR te herinvesteren. Dit ‘herinvesteringsvoornemen’ moet voldoende concreet zijn en vóór het einde van het boekjaar aanwezig zijn. Daarna treedt de herinvesteringstermijn in werking.

Welke voorwaarden en beperkingen zijn verbonden aan het toepassen van de herinvesteringsreserve?

Zodra je in aanmerking komt voor de HIR gelden een aantal aanvullende voorwaarden en beperkingen waar je rekening mee moet houden als je deze reserve daadwerkelijk toepast: 

1. Herinvesteringstermijn

Voor de meeste bedrijfsmiddelen geldt dat je de boekwinst binnen drie jaar na het huidige boekjaar moet herinvesteren. Oftewel: het afboeken van de reserve op de aanschaf van een of meerdere nieuwe bedrijfsmiddelen.

Vrijval herinvesteringsreserve

Doe je dit niet (of slechts deels) binnen drie jaar? Dan verschuift de HIR automatisch naar je boekwinst. Dit heet ‘vrijval herinvesteringsreserve’. De belastingheffing over het (resterende) bedrag vindt in dat boekjaar plaats.

Uitzonderingen op vrijval herinvesteringsreserve

In sommige gevallen stelt de Belastingdienst zich flexibel op en treedt er niet automatisch vrijval op na drie jaar:

  1. Als het gaat om een bedrijfsmiddel waarop je niet afschrijft (bijvoorbeeld een bedrijfspand) of waarop je in meer dan tien jaar afschrijft (denk aan fabrieksmachines met een lange economische levensduur). Je hoeft pas af te boeken wanneer je een bedrijfsmiddel met eenzelfde economische functie aanschaft. Je bent dus niet verplicht de herinvesteringsreserve die ontstaat door boekwinst op de verkoop van een bedrijfsauto af te boeken op de aanschaffingskosten van een computer. Het mag trouwens wel. 
  2. Andersom mag dit weer niet. Dus de boekwinst van een bedrijfsmiddel dat je in drie jaar moet herinvesteren (denk aan een computer) mag je niet afboeken op de aanschaffingskosten van een bedrijfspand.
  3. Als de herinvestering door bijzondere omstandigheden is vertraagd (denk aan de coronacrisis). Voorwaarde is wel dat de uitvoering van aanschaf al is gestart.


4. Boekwaarde-eis HIR

Tot slot geldt nog een belangrijke voorwaarde: de boekwaarde-eis. Afboeking van de HIR op het nieuwe, vervangende bedrijfsmiddel mag er niet voor zorgen dat deze boekwaarde lager wordt dan die van het bedrijfsmiddel dat je hebt verkocht. 

Rekenvoorbeeld vormen en afboeken herinvesteringsreserve

Stel, je verkoopt een machine voor € 150.000. Op de balans heeft deze machine (het vervreemde bedrijfsmiddel) een boekwaarde van € 125.000. Je ‘boekwinst’ is in dit geval € 25.000. Dit bedrag mag je gebruiken om een herinvesteringsreserve te vormen. 

De herinvestering 

Vervolgens besluit je binnen drie jaar een vervangende, nieuwe machine aan te schaffen voor € 250.000. Je mag nu de herinvesteringsreserve aftrekken van de aanschafkosten van het nieuwe bedrijfsmiddel. Oftewel, je gaat de herinvesteringsreserve afboeken. Daarvoor gebruik je de volgende formule: 

Fiscale boekwaarde nieuw bedrijfsmiddel = aankoopprijs nieuw bedrijfsmiddel – herinvesteringsreserve.

Dus: € 250.000 – € 25.000 = € 225.000

De fiscale boekwaarde van de nieuwe machine is € 225.000 en de restwaarde is vastgesteld op € 50.000. 

Jaarlijkse afschrijving

Als we uitgaan van een economische levensduur van vijf jaar schrijf je 20 procent per jaar af. De afschrijving per jaar zonder en met de HIR ziet er als volgt uit:

  • zonder 1e afboeking op de aanschafprijs: 20% van (250.000 – 50.000) = € 40.000
  • Met 1e afboeking op de aanschafprijs:  20% van (250.000 – 25.000 – 50.000) = € 35.000


Conclusie

Doordat je de herinvesteringsreserve afboekt op het nieuwe bedrijfsmiddel, heb je tot dat moment geprofiteerd van uitgestelde belasting. Bovendien verlaag je de boekwaarde van je nieuwe investering. Hiermee schrijf je jaarlijks € 5.000 minder af. Ook dat kan fiscaal voordelig zijn.

Belastingwijzigingen 2025 Whitepaper - Mockup

Whitepaper Belastingwijzigingen

Belastingwijzigingen 2025: we geven een overzicht van de belangrijkste fiscale wijzigingen voor ondernemers.

Hoe kan de herinvesteringsreserve je bedrijf helpen groeien?

De HIR kan je bedrijf op verschillende manieren helpen groeien: 

Financiële flexibiliteit

Dankzij uitgestelde belasting heb je tijdelijk meer liquide middelen die je kunt investeren in groei-initiatieven, zoals uitbreiding van bedrijfsactiviteiten, productontwikkeling of marketingcampagnes.

Investeren in nieuwe bedrijfsmiddelen

Je hebt meer ruimte om te investeren in nieuwe bedrijfsmiddelen. Door moderne apparatuur, nieuwe technologie of betere infrastructuur aan te schaffen, kun je de efficiëntie en productiviteit van je bedrijf verhogen. En dat kan weer leiden tot groei.

Concurrentievoordeel

Met een herinvesteringsreserve kun je concurrentievoordeel behalen. Verbeterde producten, diensten of processen dankzij investeringen die belastingtechnisch gunstig zijn, kunnen je net dat streepje voor geven op je concurrenten. 

Langdurige groei

Al met al biedt de HIR de mogelijkheid je winstgevendheid op de lange termijn te stimuleren. Door telkens je boekwinst te herinvesteren in nieuwe bedrijfsmiddelen, versterk je de positie van je onderneming en vergroot je de kans op blijvende groei.

HIR en financieel advies

De herinvesteringsreserve kan dus fiscaal heel aantrekkelijk zijn, mits je aan de voorwaarden voldoet. Het is aan te raden professioneel advies (bijvoorbeeld bij je boekhouder of een fiscalist) in te winnen om te onderzoeken of het gebruik van de HIR in jouw geval mogelijk en fiscaal voordelig is.

Op zoek naar professionele hulp voor je administratie en boekhouding? Vergelijk boekhouders uit de buurt >> 

Foto van Martin De Coninck

Martin De Coninck

Vanuit mijn werk als freelance copywriter ervaar ik hoeveel er komt kijken bij ondernemen. Tijd is schaars en kennis bijspijkeren op het gebied van ondernemen schiet er al snel bij in. Juist als copywriter vind ik het belangrijk om de tijd te nemen onderwerpen goed te begrijpen en te onderzoeken. Door het vervolgens begrijpelijk op te schrijven wil ik ondernemers kennis bieden en tijd besparen, zodat zij het beste uit hun bedrijf kunnen halen.
Lees ook…
Wil je iets goeds doen met je geld? Of dat nu een donatie aan een goed doel is, een schenking aan je kinderen of sponsoring van een lokale sportclub…
In 2024 en 2025 daalt de mkb-winstvrijstelling. Dit betekent dat veel ondernemers meer belasting gaan betalen. Maar wat is de mkb-winstvrijstelling? En…
Minder belasting betalen? Dan is december hét moment om in actie te komen. Met deze 15 praktische tips kun je als ondernemer maximaal voordeel behalen…
Wil je je medewerkers een kerstpakket geven zonder in fiscale valkuilen te trappen? De regels rondom kerstpakketten zijn complexer dan je denkt, met…
Ben jij klaar voor je btw-aangifte in 2025? Of je nu net start als ondernemer of al jaren bezig bent, een correcte btw-aangifte blijft cruciaal. Maar…
De regels voor box 2 veranderen en dat kan grote gevolgen hebben voor je belastingaangifte. Betaal je straks 24,5% of toch 31% over je aanmerkelijk…